Küçük Ünlü Uyumu
Küçük ünlü uyumu kuralı iki yönlüdür:
1. Bir kelimenin ilk hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa sonraki hecelerde de düz ünlü bulunur: anlaşmak, yanaşmak, kayıkçı, ısırmak, ılıklaşmak, seslenmek, yelek, bilek, çilek.
2. Bir kelimenin ilk hecesinde yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa bunu izleyen ilk hecede dar yuvarlak (u, ü) veya geniş düz (a, e) ünlü bulunur: boyunduruk, çocuk, odun, yorgunluk, yoklamak, vurmak, yumurta, özlemek, güreşmek, sürmek.
Küçük ünlü uyumuna aykırı bazı Türkçe kelimeler de vardır: avuç, avurt, çamur, kabuk, kavuk, kavun, kavur-, kavuş-, savur-, yağmur.
Küçük ünlü uyumu, alıntı kelimelerde aranmaz: aktör, alkol, bandrol, daktilo, doktor, horoz, kabul, kitap, konsolos, muzır, mühim, mümin, müzik, profesör, radyo, vakur.
Küçük ünlü uyumuna aykırı kelimelere getirilen ekler, kelimenin son ünlüsüne uyar: kavun-u, konsolos-luğ-u, mümin-lik, müzik-çi, yağmur-luk.
-ki aitlik eki yalnızca birkaç örnekte küçük ünlü uyumuna uyar: bugünkü, dünkü, öbürkü.
Bu ünlü düzenleri ve ilk heceyi izleyen ünlüler aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir:
|
a › a, ı (bakar, alır) |
o › u, a (omuz, oya) |
|
e › e, i (geçer, gelir) |
ö › ü, e (ölçü, ördek) |
|
ı › ı, a (kılıç, kısa) |
u › u, a (uzun, uzak) |
|
i › i, e (ilik, ince) |
ü › ü, e (ütü, ürkek) |
|» Bu konuyla ilgili test çöz! « |
|» Yazım ve Noktalama Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Çok teşekkür ederim çok işime yaradı bu siteyi çok seviyorum. 🙂
Sizden Allah rağzı olsun. Benim Türkçe öğretmenim küçük ünlü uyumunu anlatığında aklmda hiçbir şey kalmamıştı.İmla hatası yaptıysam özür dilerim .
Süper bir site, çok güzel bilgiler edinirim burdan ben inşaallah güncel bir sitedir sık kullanılanlarıma ekledim.
Bilgiler çok güzel sağolun.
Çok teşekkür ederim çok güzel bir sayfa aradığım herşey var tekrar tekrar teşekkürler.:)
Çok teşekkür ederim.Çok güzel bir site.Güzel Türkçemizi çok güzel bir şekilde anlatıyor.Allah razı olsun …Bu konuyu tam anlamı ile anlamamıştım.Çok yararlı oldu.
Paylaşım için teşekkürler…
Harika bir site.
Süper bir site yaa ana sayfam yaptımm. Çalışmak isteyene her yer dershane diyorlar ya doğru diyorlar.
bena yazı verin be
Çok güzel bir site yapmışsınız Allah sizden razı olsun.Teşekkür ederim.
Site çok güzel teşekkürler…
teşekkürler
gerçekten çok işime yaradı