Saray kadınları özellikle XVII. yüzyılda Osmanlı yö- netimi üzerinde etkili olmaya başlamıştır. Bu tabloda çocuk yaştaki şehzadelerin tahta geçmesi, saray ka- dınlarının devlet yönetimi ile ilgilenmesi, başa ge- çenlerin yönetime egemen olamaması ve deneyim- siz padişahların tahta geçmesi etkili olmuştur. Yanıt A

XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'ndeki bazı gelişmeler şunlardır: –Toplanan vergilerin miktarı artmıştır. – Paranın alım gücü düşmüştür. – Maaşlar zamanında ödenememiştir. Bu gelişmeler Yeniçeri İsyanları'nın ortaya çıkma- sında doğrudan etkili olmuştur. Yanıt C

XVII. yy.'da Anadolu'da çıkan Celali İsyanları'na tı- marlı sipahiler, göçebe Türkmenler, medrese öğren- cileri, köylüler gibi çok geniş kesimler katılmıştır. Bu isyanlar Osmanlı Devleti'nde sosyal karışıklıkların yaşandığını göstermektedir. Yanıt A

XVII. yüzyıl ıslahatçıları duraklamanın temel nedeni olarak eski gelenek ve kuralların terk edilmesini gör- müşler ve bu doğrultuda ıslahatlar yapmışlardır. Yanıt D

Yeniçeri Ocağı'nın bozulmasının nedenleri arasında yeniçerilerin ocak dışında yaşaması, devşirme sis- teminin bozulması, yeniçerilerin ticaretle ilgilenmesi ve askerlikle ilgili olmayanların ocağa alınması gös- terilebilir. Dirliklerin hak edenlere verilmemesi ise tı- mar sisteminin bozulması ile ilgilidir. Yanıt C

II. Viyana Kuşatması'ndan sonra Osmanlı kuvvetle- ri Kutsal İttifak ordularına yenilmiş, Karlofça ve İs- tanbul antlaşmalarını imzalamıştır. Bu antlaşmaların Osmanlı Devleti açısından en önemli sonucu Os- manlıların ilk kez büyük çapta toprak kaybetmesidir. Yanıt E

XVII. yüzyıl ıslahatlarının Türk–İslam gelenekleri göz önünde tutularak yapıldığı, bu ıslahatlarda bas- kı ve şiddet politikasının ön plana alındığı söylene- bilir. Avrupa'nın teknik ve askerî değişimi göz önün- de tutularak XVII. yüzyılda ıslahatlar yapıldığı ise söylenemez. Yanıt D

Osmanlı'nın merkezi otoritesinin bozulmasında ha- nedanın en yaşlı üyesinin başa geçmesi kuralı etkili değildir. Yanıt D

Devletin güçlü ülkelere komşu olarak doğal sınırları- na ulaşması Osmanlı Devleti'nin duraklamasının dış nedenini oluşturur. Diğerleri iç nedenler arasında gösterilebilir. Yanıt C

XVII. yüzyılda Osmanlı ekonomisindeki dengeler bozulmuş, devlet gelirlerinin azalmasına karşılık gi- derler artmıştır. Bu yüzden halktan alınan vergiler artmış, vergi toplanmasında da haksızlık yapılmıştır. Bu durum Anadolu'da Celali İsyanları'nın çıkmasına, halkın devlete olan güveninin sarsılmasına ve tımar sisteminin önemini kaybetmesine neden olmuştur. Yanıt E

XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde bozulan yöneti- mi güçlendirmek amacıyla izlenen temel yol şiddete dayalı önlemler alma anlayışıdır. Yanıt B

Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda İran'la yaptığı savaş- lar sonunda imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması'yla doğuda en geniş sınırlarına ulaşmıştır Bu duruma göre Osmanlı Devleti ile ilgili olarak; devletin sınırla- rının genişlediğine ve Osmanlı Devleti'nin fetihçi bir politika izlediğine ulaşılabilir. XVII. yüzyılda birçok devletle mücadele edildiğine ulaşılamaz. Yanıt B

Osmanlı Devleti, XVII. yüzyılda stratejik konumu ve korsanların Müslüman tüccarlara zarar vermesi ne- deniyle Girit Adası'nı kuşatmıştır. Ancak 24 yıllık bir kuşatmadan sonra Girit alınabilmiştir. Bu duruma bakılarak “Osmanlı Devleti donanması eski güç ve kudretini kaybetmiştir.” yargısına ulaşabiliriz. Yanıt E

Verilen öncüller dikkate alındığında “XVII. yüzyılda Osmanlı, Avusturya üzerindeki üstünlüğünü kaybet- miştir.” yargısına ulaşılır. Yanıt A

Köprülü'nün sadrazam olmadan önce şartlar ileri sürmesinde devlet teşkilatlanmasını tamamlamak gibi bir durum yoktur. Yanıt D

XVII. yüzyılda görülen yukarıdaki isyanların neden- leri arasında toprak sisteminin bozulması, yeniçeri- lere ayarı düşük akçe ile maaş ödenmesi, merkezî otoritenin güç kaybetmesi ve savaşların başarısız- lıkla sonuçlanması bulunmaktadır. Milliyetçiliğin Os- manlı azınlıklarını etkilemesi ise XIX. yüzyılda Os- manlı Devleti'ni uğraştıracaktır. Yanıt C

II. Osman döneminde Yeniçeri Ocağı kaldırılmak is- tenmiş, saray dışında ilk defa evlilik yapılmış ve şey- hülislamların dinî yetkileri dışında yetkilerine son ve- rilmiştir. Buna göre; II. Osman ordudaki bozulmanın önünü almak, saray kadınlarının yönetimdeki etkinliğini önlemek, ilmiye mensuplarının devlet yönetimine karışmamasını engellemek ve Osmanlı ordusunda yenilikler yapmak istemiştir. Fakat II. Osman'ın ülke- de demokratik bir yönetim kurmak gibi bir amacının olduğu söylenemez. Yanıt A

IV. Murat ülke içinde içki ve tütün yasağı getirmiş, İs- tanbul'da sokağa çıkma yasağı ilan ederek, Yeniçe- ri ve Celali isyanlarında elebaşlık yapanları idam et- tirmiştir. Bu durumun devlet otoritesinin artmasını sağlamıştır. Fetih hareketlerinin hız kazanması Yük- selme Döneminde ve Avrupa tarzı ıslahatlar yapıl- ması Dağılma Dönemi'nde Osmanlı Devleti'nde meydana gelen gelişmelerdir. Yanıt B

I.Ahmet döneminde şehzadeleri sancaklarda görev- lendirme uygulaması kaldırılacak, hanedanın en yaşlı üyesinin saltanatın başına geçmesi yasallaş- mıştır. Bu durumun Osmanlı yönetiminde oluşturdu- ğu aksaklık, şehzadelerin yönetim deneyimi kazan- maması ve halkı tanıma fırsatı bulamamasıdır. Yanıt D

Karlofça Antlaşması'nın maddelerine göre, Osmanlı Devleti'nin sınırlarının daraldığına ulaşılabilir. Yanıt A

Avusturya arşidükasının Osmanlı padişahına denk syılması Osmanlı'nın Avusturya karşısındaki siyasi avantajını kaybettiğinin kanıtıdır. Yanıt D

Barutun ateşli silahlarda top olarak kullanılmasıyla yıkılan derebeyliklerin yerine Avrupa'da güçlü mer- kezî krallıkların kurulması, Rönesans ve Reform ça- balarıyla Avrupa'da bilimsel ve dinsel alanda ciddi gelişmelerin ortaya çıkması, Osmanlıların kuzeyde sınırlarının Rus steplerine kadar dayanması ve Av- rupa'nın kültür ve uygarlıkta yaşadığı gelişmelerin takip edilememesi Osmanlı duraklamasının dış ne- denleri arasında gösterilebilir. Tımar uygulamasının bozulmasının ekonomide çöküntülere neden olması Osmanlı Devleti'nin duraklamasının iç nedenleri arasında gösterilebilir. Yanıt C

Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'ne girmesi- nin nedenleri arasında eğitim kurumlarının bozulma- sı önemli bir yer tutar. Osmanlı Devleti'nin bilimsel ve teknik alandaki gelişmelerin dışında kalmasına ortam hazırlayan nedenler arasında Rönesans Ha- reketlerinin dışında kalması gösterilebilir. Yanıt C

Osmanlı Zitvatoruk'u Avusturya, Kasr–ı Şirin'i İran, Bucaş'ı Lehistan (Polonya) ile imzalamış, Vene- dik'ten ise Girit'i almıştır. 17. yüzyılda Osmanlı Rus- ya ile herhangi bir ilişkide bulunmamıştır. Yanıt A

II. Viyana Kuşatması üzerine Batılı devletler Pa- pa'nın çağrısıyla birleşerek Kutsal İttifak kurmuşlar, Osmanlı Devleti'nin Avrupa topraklarından atılması girişimlerini başlatmışlar ve önemli ölçüde toprak kazanmışlardı. Bu gelişme ile ilgili olarak Osmanlı Devleti'nin sınırlarında değişiklik olduğu, Kutsal İtti- fak'ın oluşumunda dinî görüşlerin de etkili olduğu, Osmanlı Devleti'nin eski gücünden uzaklaştığı ve Osmanlı Devleti'nin bu birleşmeden olumsuz etki- lendiğine ulaşılabilir. Batılı devletlerin amacının sa- dece Viyana'yı korumak olduğuna ulaşılamaz. Yanıt B