2016 KPSS İdare Hukuku ve İdari Teşkilatlar Tamamı Çözümlü Sorular

I, III ve IV ifadeler yerel yönetimler ile ilgili doğru ifadelerdir. Belediye kurulması için ise nüfusun en az 5000 olması gerekir. (Cevap A) Belediye başkanını geçici olarak görevden almaya İçişleri Bakanlığı, daimi olarak ise Danıştay yetkilidir.

Valinin görev ve yetkilerine ilişkin olarak A, C, D ve E’de verilenler doğrudur. Fakat B’de geçen ifade doğru değildir. Çünkü vali, ildeki yargı organlarını denetleyemez. (Cevap B) Hem devletin hem de hükümetin temsilcisi olan Vali’ye verilen birçok yetki kaymakama verilmemiştir: Vali, ilde genel emir çıkartır. Kaymakam çıkartamaz. Vali olağanüstü durumda askeri birimlerden yardım ister, kaymakam isteyemez. Vali, yabancı devlet adamları ile görüşme yapabilir, kaymakam yapamaz. Vali hem devletin hem hükümetin temsilcisi, kaymakam sadece hükümetin temsilcisidir.

Kamu düzenin, güvenlik, dirlik ve esneklik, genel ahlak ve genel sağlık olmak üzere dört unsuru vardır. Birlik beraberliğin bozulması kamu düzeni ögeleri arasında sayılmamıştır. Güvenlik, umumi ya da umuma açık yerlerde, bireylerin can ve mallarının saldırılara ve kazaya karşı korunması ve bireylerin güvende olduğu kanısının oluşturulmasıdır. Dirlik ve esenlik, toplumun, günlük hayatın akışını engellemeyen her türlü düzensizlik, ses ve gürültü kirliliği, karışıklık ve kargaşadan korunmasını ifade eder. Genel sağlık, toplumun bütününü tehdif eden bulaşıcı ve yaygın hastalıklarla mücadele demektir. Genel ahlak, belli zamanda ve yerde toplumun tamamına ya da etkili bir çoğunluğuna egemen olan toplumsal davranış kurallarıdır. (Cevap C)

Köy idaresi bir taşra yönetimi olmayıp bir yerel (mahalli) yönetimdir. Muhtar, köy ihtiyar meclisine köy derneği olarak üç organı olan köy idaresi nüfusu 150’den çok olan yerlerde İçişleri Bakanlığı kararı ile kurulur. İmam ve öğretmenin doğal üyesi olduğu köy ihtiyar meclisini ve muhtarı yerel seçimde halk seçer. Köy derneği köydeki tüm seçmenlerden oluşur. (Cevap A)

657 Devlet Memurluğu Kanunu’nun 94. – 98. Maddelerinde memuriyeti sona erdiren durumlar sayılmıştır. Bunlar; çekilme, çekilmiş sayılma, çıkarılma, koşullarda eksiklik, ölüm ve emekliliktir. Yaşlılık memuriyeti sona erdiren bir durum olarak sayılmamıştır. (Cevap C) İsteğiyle çekilenler altı ay geçmedikçe, çekilmiş sayılanlar bir yıl geçmedikçe ve devir-teslim yükümlülüğü olan memur, bu kurala uymadan çekilirse üç yıl geçmedikçe memurluğa alınmaz.

657 Sayılı DMK’ya göre devlet memurlarına verilen disiplin cezaları şunlardır ; I. Uyarma II. Kınama III. Aylıktan kesme IV. Kademe ilerlemesinin durdurulması V. Devlet memurluğundan çıkarma Geçici görevden uzaklaştırma bir disiplin cezası olmayıp güvenlik tedbiridir. (Cevap E)

657 DMK devlet memurlarının yasaklarınını şu şekilde saymıştır; •• Başka görev alma yasağı •• Toplu eylem ve hareketlerde bunluma yasağı •• Grev yasağı •• Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı •• Hediye alma menfaat sağlama yasağı •• Gizli bilgileri açıklama yasağı •• Ayrımcılık yasağı •• Siyasi faaliyetlerde bulunma, siyasi partilere girme yasağı •• Ayrıldığı kuruma karşı görev alma yasakları sayılmıştır. Devlet memurunun dernek kurma ve üye olma yasağı yoktur. İstisna olarak, polis, askeri personel, kanunla yapılan düzenlemeler ile kısıtlanan memur dernek kuramaz ve derneğe üye olamaz. Anayasanın 33. Maddesi ve Dernekler Kanunu memurlara derneklere üye olmada, dernek kurmada genel yasaklayıcı bir kural koymamıştır. (Cevap D)

Genel idare, merkezden ve yerinden yönetim olarak ikiye ayrılır. Merkezden yönetimin başkent teşkilatı dışındaki teşkilatı ise taşra teşkilatıdır. taşra teşkilatında, il genel idaresi, ilçe idaresi, bucak idaresi ve bölge idareleri vardır. İl Genel İdaresi: Vali, İl İdare Kurulu, İl İdare Şube Başkanlığı İlçe İdaresi: Kaymakam, İlçe İdare Kurulu, İlçe İdare Şube Başkanları Bucak İdaresi: Bucak Müdürü, Bucak Meclisi, Bucak Komisyonu Bölge İdareleri (Cevap B)

Belediye idaresi, Belediye Başkanı, Belediye Meclisi ve Belediye Encümeni olarak üç organdan oluşur. Belediye Meclisi belediyenin asli karar organıdır, belediye encümeni ikinci karar organı, belediye başkanı ise belediyenin yürütme organıdır. (Cevap B) Belediye Meclisi için başkan seçimi yapılmaz. Belediye başkanı belediye meclisinin de doğal başkanıdır.

Kamulaştırma için, A, C, D ve E ifadeleri doğrudur. Kamulaştırma yapma yetkisi, devlet adına, Bakanlar Kurulu, il idare kurulları; belediye adına belediye encümeni; il özel idare adına, il encümeni; köy adına köy ihtiyar heyeti yetkilidir. TBMM’nin kamulaştırma değil devletleştirme yetkisi vardır. (Cevap B) Devletleştirme, iktisadi faaliyetlere devletin el koymasıdır. Devletleştirme kanun ile olur.

Kamunun tahvil, bono gibi adlarla kişilerden borç para alınmasını sağlayan, kamu borçlanma (istikraz) sözleşmesidir. Ülkemizde devlet adına bu iç borçlanma yetkisi Hazine Müsteşarlığı’na aittir. (Cevap B) Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi; bir kamu hizmetinin özel kişi tarafından kurulmasını ve belli bir süre işletmesini veya kurulmuş olan bir kamu hizmetinin işletilmesini öngören sözleşmedir.

Hiyerarşi, üst makam ve memurların ast derecelerdeki makam veya memurlar üzerinde sahip olduğu hukuki güçtür. İdari vesayet, merkez idarenin, mahalli idareler ve hizmetsel kuruluşlar üzerindeki denetim aracıdır. Bunun yanında idari vesayet farklı kamu tüzel kişiler arasında da olabilir. A, B, D ve E’deki organlar arasında idari vesayet denetimi vardır, bu denetlenen kurumlar kamu tüzel kişiliğine sahiptir. Bucaklar ise merkezi idarenin taşra teşkilatında yer alır ve devlet tüzel kişiliğinin içindedir, hiyerarşik denetime sahiptir. (Cevap C) Merkezi idarenin en üst hiyerarşik amiri Bakandır. Bir polisin en yüksek hiyerarşik amiri İçişleri Bakanıdır.

Genel idare, merkezden yönetim ve yerinden yönetim olarak ikiye ayrılır. Yerinden yönetimde yer alan yerel (mahalli) idareler. İl özel idaresi, belediye idaresi, köy idaresi ve büyükşehir belediye idaresidir. Mahalle idaresi ise bir yerel yönetim değildir. (Cevap C) değildir?