İnsanda Üreme Sistemi
Gametlerin Oluşumu
1. Oogenez (Yumurta Oluşumu)
- Yumurtalıkta bulunan yumurtayı oluşturan hücreye oogonyum (yumurta ana hücresi) denir.
- Oogonyum, mitozla birinci dereceli oositi oluşturur.
- Birincil oosit mayoz I sonucu (n) kromozomlu iki hücre oluşturur.
- Büyük olan ikinci dereceli oosit, küçük olan birinci kutup hücresi adını alır.
- Mayoz tamamlandığında 4 tane (n) kromozomlu hücre oluşur. Bunlardan büyük olanı ootid diğerleri ikinci dereceli kutup hücreleri adını alır. Bu küçük olan hücreler eriyerek kaybolur. Ootid ise gelişerek yumurtayı (ovum) oluşturur.
2. Spermatogenez (Sperm Oluşumu)
- Testislerde çok sayıda seminifer tüpçük bulunmaktadır.
- Burada spermatogonyum adı verilen sperm ana hücreleri bulunur.
- Spermatogonyum, mitozla 1. dereceli spermatositleri oluşturur.
- 1. dereceli spermatositler mayoz I sonucu (n) kromozomlu iki hücre meydana getirir. Bu hücrelere 2. dereceli spermatosit denir.
- 2. dereceli spermatositlerden mayoz ii sonucu (n) kromozomlu dört hücre oluşur. Bu hücrelere spermatit denir.
- Spermatitler daha sonra farklılaşır, sitoplazma miktarları azalır. Baş, boyun, kuyruk gibi kısımlar oluşur. Bu şekilde sperm hücreleri meydana gelir.
- Sperm hücrelerinin baş kısmında çekirdek ve akrozom vardır. Akrozom yumurta zarını eritecek enzimleri taşır.
- Böylece spermin yumurta ile birleşmesi sağlanır.Spermin boyun kısmında sentrioller ve mitokondriler bulunur.
- mitokondri, spermin enerji ihtiyacını karşılar.
- Kuyruk kısmı, spermin sıvı ortamda hareketini sağlar.
döllenme: Sperm ile yumurtanın birleşerek çekirdeklerinin kaynaşmasına döllenme denir. Döllenme sonucu oluşan hücreye ise döllenmiş yumurta (zigot) denir.
Döllenme gerçekleştiği yere göre dış döllenme ve iç döllenme olmak üzere iki çeşittir. Balık ve kurbağalarda dış döllenme; sürüngen, kuş ve memelilerde ise iç döllenme
görülür. İnsanlar memeliler sınıfında yer alır. Memelilerde iç döllenme görülür. Yavru gelişimi yine ana canlı vücudunda tamamlanır.
