Bitkilerde Taşıma Sisteminin Yapısı

1. Odun Boruları (Ksilem)

• Odun boruları, üst üste dizilmiş bitki hücrelerinin enine çeperlerinin erimesiyle oluşmuştur.
• Bu hücreler sitoplazma, çekirdek ve organellerini kaybetmiştir.
• Bu şekilde meydana gelen boru biçimindeki açıklıkla kökten yapraklara kadar su ve minerallerin taşınması gerçekleşir.
• Odun boruları; trake, trakeid, sklerenkima ve parankima hücrelerinden meydana gelir.
• Parankima hücreleri canlı diğerleri cansızdır.
• Trake borularının eni geniş, boyu kısadır; trakeit borularının ise çapı dar, boyu uzundur.
• Boruların içi spiral, helozon, merdiven gibi çıkıntılara sahiptir.
• Bu sayede suyun taşınması kolaylaşmıştır.
• Odun borularında hücreler ölü olduğundan suyun taşınması hızlıdır.

2. Soymuk Boruları (Floem)

• Floem boruları, sekonder meristemin (kambiyum) dışa doğru büyümesiyle meydana gelir.
• Bu şekilde bitkide enine büyüme de sağlanmış olur.
• Kambiyum dışa bölünerek floem (soymuk), içe bölünerek de ksilem (odun) borularını meydana getirir.
• Floem (soymuk) boruları; kalburlu borular, arkadaş hücreler, floem sklerenkiması ve parankima hücrelerinden meydana gelir.
• Kalburlu borular canlı hücrelerden oluşmuştur ve organik besinlerin bitkinin ihtiyacı olan kısımlarına taşınmasını sağlar.
• Kalburlu boruların hücre çeperlerinde yer yer erimeler görülür.
• Bu nedenle enine kesitte eriyen yerler delik halinde görüldü¤ünden kalburlu borular ismi verilmiştir.
• Arkadaş hücreleri, kalburlu borulardan taşınan besinlerin bir süreli¤ine depo edildiği yerlerdir.
• Çift çenekli bitkilerin, çok yıllık olanlarında iletim demetleri arasında kambiyum bulunur.
• Bu demetlere açık demetler denir. Kambiyumun içe doğru olan kısmında odun, dışa doğru olan kısmında soymuk boruları yer alır.
• Tek çenekli bitkilerde iletim demetleri arasında kambiyum bulunmaz.
• Bu demetlere kapalı demetler denir.