Deprem (Seizma)

• Yerin derinliklerinde biriken enerjinin yerkabuğunda neden olduğu titreşim ve salınım hareketlerine deprem denir.
• Deprem yeryüzünü en kısa sürede şekillendiren iç kuvvettir.
• Depremi inceleyen bilim sismoloji ölçen alet ise sismograf'tır.
• Depremin yerin derinliklerinde oluştuğu yere iç merkez (Hiposantr), depremin merkezine olan en yakın yüzeye ise dış merkez (Episantr) denir.

depremler oluşumlarına göre 3'e ayrılır:

1. Volkanik deprem: Volkanizma öncesinde ve patlama esnasında oluşan etki sahası dar olan depremlerdir. Ülkemizde görülmeyen bu depremler Dünya'da en fazla Japonya, İtalya ve Büyük Okyanustaki adalar üzerinde görülür.

2. Çöküntü depremi: Suda kolay eriyebilen kalker, jips, kayatuzu (Karstik arazi) gibi arazilerin yaygın olduğu alanlarda yeraltı sularının etkisiyle yeryüzeyinin veya mağara tavanlarının çökmesiyle oluşan depremlerdir. Bu deprem türüne ülkemizde en fazla Akdeniz bölgesinde rastlanır.

3. Tektonik deprem: Yeryüzünde en fazla görülen ve en fazla hasara yol açan bu depremin oluşmasında fay hatları boyunca yerkabuğu bloklarının hareket etmeleri etkilidir. Ülkemizde deprem olasılığının en fazla olduğu bölge Ege'dir.

Depremin şiddeti ve etkisi;

• Depremin enerjisinin büyüklüğüne
• Depremin süresine
• Depremin merkezine yakınlığa
• Depremin yaşandığı yerin arazi özelliklerine bağlı olarak değişiklik gösterir.Depremler Richter ölçeğine göre;
• 1-5 arası hafif şiddetli depremler
• 5-7 arası orta şiddetli depremler
• 7-9 arası şiddetli depremler olarak gruplanır.

• Dünyada yakın jeolojik zamanda oluşmuş olan genç kıvrımlı ve kırıklı dağlar boyunca deprem tehlikesi artmaktadır.
• Depremler yalnızca karalarda değil, okyanus ve deniz tabanlarında da meydana gelmekte, yüzeyde dev dalgaların oluşmasına neden olmaktadır. Bu dalgalara tsunami adı verilir.

UYARI: Ülkemizde deprem riskinin en az olduğu yerler; Taşeli Platosu, Konya çevresi, Mardin Eşiği, mersin, Kırklareli, Edirne ve Doğu Karadeniz kıyılarıdır.

Depremden Korunma Yolları

• Yerleşim alanları kırık hatlarından uzağa kurulmalı
• Alüvyal dolgulu ve gevşek yapılı arazilerde yerleşilmemeli
• Binaların yapımındaki teknikler geliştirilmeli ve malzemeler eksiksiz kullanılmalı
• Halk deprem konusunda bilinçlendirilmeli
• Deprem sonrası sivil kurtarma ekip ve ekipmanları bulundurulmalı
• Çok katlı bina yapımından kaçılmalı