Sigaranın sağlıklı yaşam üzerindeki etkisi:

! Birinci Aşama: Problem belirlenir.
(Sigaranın sağlığa etkisi)
! İkinci Aşama: Hipotez, yani varsayım ortaya konulur. (Sigara, sağlığı olumsuz yönde etkiler.)
! Üçüncü Aşama: Bilgi toplama aşamasıdır. (Konu ile ilgili araştırma yapılır.)
! Dördüncü Aşama: Deney yapılır.
(Görsel belgelerden yararlanarak iki ayrı film izletilir. Bunlardan birincisindeki kişi hayatı boyunca sigara içmeyen ve uzun yıllar yaşayan bir bireydir.
İkincisi ise okul döneminde sigara başlayan ve hastalanan bireydir.
Daha sonra filmi izleyenlere yorumları sorularak bir rapor hazırlanır.)

Ben Olsaydım

İnsan hayatının bir kısmında aşamayacağını sandığı bazı sorunlarla karşılaşır.
Bu sorunlardan bir kısmı sosyal hayatta oluşur ki bu sorunlar çoğu zaman kanunlar tarafından düzenlenmiştir. Dünya ekonomisi üretim ve tüketim üzerine kurulmuştur.
Tüketim, tüketici denilen halk tarafından yapılan bir durumdur. Bunun yanında sorunlar karşısında nasıl davranacağımızı bilmek için tüketici haklarını araştırmak ve öğrenmek gereklidir. Kişilik haklarımızın ne olduğunu bilirsek hakkımızı savunmamız daha kolay olur.
Hangi kurumlara başvuracağımızı bilmek sorunun çözümünde önemli bir rol oynar. Özellikle dilekçe hakkı resmi makamlarla halkın arasındaki iletişimi kurar.
Tüketicilerin ihlaller için başvurabileceği makamlar şunlardır;
! Tüketici Mahkemesi,
! Tüketici Hakları Derneği,
! Muhtarlık
! Belediye,
! Kaymakamlık,
! Valilik

Örnek:

Yukarıdaki boşluğa hangisi getirilmelidir?
A) Gazete ilanı B) Dilekçe C) Nüfus cüzdanı D) Telefon cihazı
2009 SBS/6. SıNıF

Çözüm:Yukarıda verilen diyalogdaki boşluk dilekçe kavramı ile doldurulmalıdır. Çünkü şikâyetlerimizi ve isteklerimizi ancak dilekçe ile bildiririz.
Yanıt B
Buna göre,
Yukarıda verilen makamlara dilekçe ile başvurabiliriz. Bu şekilde hakkımızı aramak daha kolay ve yasal olur. Dilekçede unutulmaması gereken özellikler vardır.

Dilekçede unutulmaması gereken noktalar şunlardır:

! Ad
! Soyad
! Adres
! İmza
İnsanların sosyal alanda kullanabileceği haklar da vardır. Bu haklar temel yasa olan anayasa tarafından güvence altına alınmıştır. İnsanların bazı hizmetlerden
daha kolay faydalanması için Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur gibi sosyal güvenlik kuruluşları bulunmaktadır. Bu kuruluşlar artık bir elden
yönetilmektedir. Böylece koordinasyonsuzluk azalmıştır.

Örnek:
Aşağıdakı kişilerden hangisinin davranışı, karşılaştığı bir sorunun hak ve sorumlulukları doğrultusunda çözdüğüne örnek olmaz?
A) Maddi durumu iyi olmayan Mert’in, istediği eğitimi alabilmek için yardım derneklerine başvurması
B) Aldığı bilgisayar bozuk çıkan Ayşe Hanım’ın, bozuk bilgisayar sattığını kabul etmeyen mağaza sahibini yetkili birimlere dilekçeyle şikâyet etmesi
C) Marketten yeni satın aldığı bir ürünün tüketim tarihinin geçmiş olduğunu fark eden Murat Bey’in, o ürünü çöpe atması
D) Ses sanatçısı Gülay’ın, çıkardığı albümün korsan satışını yapanları mahkemeye vermesi
2008 SBS/6. SıNıF

Çözüm:
A, B ve D seçeneklerinde verilenler hak aramakla ilgilidir. Ama C seçeneğindeki durum farklıdır. Çünkü tüketici haklarını aramamış ürünü çöpe atmıştır.
Yanıt C