Sıvı – Sıvı Karışımlar

a. Heterojen Sıvı Karışımları Ayrıştırma

Bu sıvılar birbiri içinde çözünmez. Karışımı ayrıştırmak için ayırma hunisi kullanılır. Karışım ayırma hunisine alındığında yoğunluğu büyük olan sıvı alta, küçük olan ise üstte kalır.

Örnek,
Yağ – Su

b. Homojen Sıvı Karışımları Ayrıştırma

Bu sıvılar birbiri içinde çözünür. Karışım sıvıların kaynama noktası farkından yararlanılarak ayrıştırılır. Isıtılan karışımda önce kaynama noktası küçük olan ayrılır.

Örnek,
Alkol – su
Alkol KN; 78 °C
Su KN : 100 °C

Isıtılan karışımda önce (78 °C) alkol ayrılır. Gaz halindeki alkol soğutucudan geçerken sıvı hale gelir ve toplama kabında toplanır (destilat). Daha sonra sıcaklık 100 °C ye ulaştığında su kaynar. Gaz halindeki su soğutucudan geçerek sıvı hale gelir ve başka bir toplama kabında toplanır. Bu yönteme “ayrımsal damıtma” denir.

3. Katı – Sıvı Karışımlar

a. Homojen karışımlar ise buharlaştırma yöntemi ile ayrıştırılır.

Örnek,

Tuzlu su

Karışım ısıtılır ve suyun buharlaşması sağlanır. Tuz ise dipte katı olarak kalır.

Bu yöntemde sadece tuz elde edilir.

Karışımdan hem tuz hem de su isteniyorsa damıtma yöntemi kullanılır. Bu yöntem ayrımsal damıtmanın bir benzeridir. Burada su önce buharlaştırılır sonra yoğunlaştı rılarak toplanır.

b. Heterojen karışımlar ise süzme yöntemi ile ayrıştırılır.

Örnek,

Kumlu su
Karışım süzgeç kağıdından geçirilir. Süzüntü aktarılan kapta, kum süzgeç kağıdında kalır.

4. Gaz – Gaz Karışımlar

Gaz karışımları her zaman homojendir. Buradaki ayırma yöntemi ayrımsal damıtmaya benzer. Karışım önce sıvılaştırılır. Daha sonra ayrımsal damıtma ile bileşenlere ayrıştırılır.

Örnek,
Hava (N2 – O2 gazları)
N2 nin YN: – 195 °C
O2 nin YN: –183 °C

Bu karışım soğutulduğundan önce O2, sonra N2 ayrıştırılır.

Örnek:
X, Y ve Z arı maddelerinden oluşan bir karışım, ayırma hunisine konuyor. Bir süre sonra musluk açılarak yalnız X ayrılıyor. Ayırma hunisinde kalan karışımdaki Y ve Z ise ayrımsal damıtma yoluyla birbirinden ayrılıyor.

Buna göre X, Y, Z maddeleriyle ilgili,

I. X in özkütlesi Y – Z karışımındakinden küçüktür.
II. X sıvısı, Y – Z karışımından çözünmemiştir.
III. Y ve Z nin kaynama sıcaklıkları farklıdır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) YalnızI B)Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III

Çözüm:X ayırma hunisi ile önce ayrılıyorsa yoğunluğu büyüktür. (I yanlış) Ayırma hunisi ile ayrılan madde diğer sıvılarla çözünmüyor demektir. (II doğru) Y ve Z ayrımsal damıtma ile ayrılıyorsa kaynama noktaları farklıdır. (III doğru)
Yanıt E