Ölçeklerin Karşılaştırılması

Örnek: “Kasabayı bütünüyle görebilmek için bir araçla gökyüzünde yükselmek gerekir. Ancak, yükseldikçe görülebilen alan büyürken, cisimler küçülür, yapılar birbirinden ayırt edilemez duruma gelir.”

Bu durum aşağıdakilerden hangisini açıklamaya iyi bir örnek olur?

A) Haritaların kullanışını
B) Haritaların işaretlenişini
C) Haritaların yönüne konuluşunu
D) Ölçek farkının haritaya etkisini
E) Görüş açısının değişmeyişini

Çözüm:
Yeryüzünden yükseldikçe görülebilen alan artarken ayrıntı azalır. Bu özellik ölçek farkıyla açıklanır.

Yanıt D

 

Örnek:
Küçük ölçekli haritalarla büyük ölçekli haritalar hangi bakımdan birbirinden farklıdır?

A) Yerşekillerini gösterme biçimi
B) Ayrıntıları gösterme gücü
C) Çizim yöntemi
D) Profil çıkarma yöntemi
E) Uzunluk hesaplama yöntemi

Çözüm:
Büyük ve küçük ölçekli haritaların arasındaki temel fark ayrıntıyı gösterme güçleridir.
Yanıt B

Örnek:
Bir ülkenin tümüyle gösterildiği bir fiziki duvar haritası ile aynı ülkenin tümüyle gösterildiği atlas sayfasındaki bir fiziki harita,

I. Yükselti değerleri
II. Ayrıntıları gösterme gücü
III. Coğrafi koordinatlar
IV. Ölçek

özelliklerinden hangileri bakımından benzerlik gösterir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

Çözüm:
Aynı ülkenin iki farklı haritası çizilmiştir. Ülke aynı olduğu için yükselti değerleri ve coğrafi koordinatları aynıdır. Diğer maddeler ölçekle ilgili olduğu için farklılık gösterir.
Yanıt B

Örnek:
Bir atlasta kıtaları gösteren haritalar, eşit boyutlardaki sayfalara, sayfanın tümü kullanılarak çizilmiştir.

Buna göre, aşağıdaki kıtalardan hangisine ait haritanın ölçeği en küçüktür?

A) Afrika B) Asya C) Kuzey Amerika D) Antarktika E) Avustralya

Çözüm:
Asya Kıtası’nın yüzölçümü diğerlerinden daha büyük olduğundan, öbür kıtaların çizileceği kağıtlarla eşit boyutta bir kağıda sığdırılması için küçük ölçekli bir harita çizilmelidir.
Yanıt B

Örnek:
Bir haritada yer alan;

I. bir yolun eğimi
II. bir ilin izdüşümsel alanı
III. bir akarsuyun uzunluğu

niceliklerinden hangileri haritanın ölçeğinden yararlanılarak hesaplanır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Çözüm:
Ölçekten yararlanarak izdüşüm alan ve akarsu uzunluğu hesaplanırken eğim hesaplaması yapılabilmesi için yükselti değerlerinin bilinmesi ve haritanın fiziki harita olması gerekir.
Yanıt E