Türk Dünyasında Ortak İletişim Dili
Türk Dünyasında Ortak İletişim Dili Dünyadaki bütün Türklerin birbirlerini kolayca anlayabilecekleri bir dili kullandıkları, Türkiye’den Özbekistan‘a giden bir Türk’ün oradaki soydaşlarımızla hiç zorlanmadan anlaştığı, Tataristan’dan Ege Üniversitesi’ne gelen bir Tatar Türk’ünün ilk yıl Türkiye Türkçesini öğrenmek zorunda olmadığı ve Gagauzya‘da Kazakistan‘da yayın yapan televizyonların izlendiği bir Türk dünyasını düşünebiliyor
Cafer Cabbarlı – (Hayatı – Biyografisi – Yaşamı)
Cafer Cabbarlı (Hayatı – Biyografisi – Yaşamı) (Baku, 1899 Baku, 1934) Cefer Cabbarlı 1899 yılında, Baku yakınlarındaki Xızı köyünde doğmuştur. Babasının adı Qafar’dır. Bakü’de, Rus-Tatar Mektebi’ni ve 3enaye Mektebi’ni (1920) bitirmiştir. Henüz talebeyken, yani 1915 yıllarında yazmaya başlamış, nesir, şiir ve dram türlerinde eserler kaleme almıştır. İlk hiciv ve
Azerbaycan Cumhuriyeti – (Turan İlleri)
Azerbaycan Cumhuriyeti (Turan İlleri) TARİHÇE Azerbaycan Türkleri 1918-1920’de Kafkasya kurultayını toplamış ve 28 Mayıs 1918’de milli Azerbaycan devletini kurmuşlardır. 1920’de ise Kafkasya ötesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetlerine katılmak zorunda kalmışlardır. 20 Ocak 1990’da bağımsızlık yanlısı Azerbaycan Türkleri’ne Rus Ordusu tarafından saldırılmış, yüzlerce Azerbaycan genci Rus tanklarının altında ezilerek hayatlarını
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 1)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 1) Türk edebiyatlarının, büyük tarihe ve ge leneklere sahip bir kolunu da Azerbaycan Edebiyatı oluşturmaktadır. Azerbaycan Edebiyatı’nm tarihi, onu yaratan halkın tarihî gibi eski ve zen gindir. Azerbaycan Türklerinin bin yıllık tarihleri boyunca geçtikleri mücadelelerle dolu hayat yolu, yaşadıkları sevinçli ve
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 2)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 2) XVII. yy. ortalarında Şamahı’ya gelen meşhur Türk seyyahı Evliya Çelebi, Seyahatnamesi’nde, Dede Korkut’un mezarının Derbend’de olduğunu ve Şamahıların bu mezarı saygı ile ziyaret ettiklerini yayar. Çağdaş Azerbaycan alimlerinden Emin Abid, Ahmet Caferoğlu, Mikayıl Refili, Ali Sultanlı, Hemid Araslı, Mirali Seyıdov,
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 3)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 3) Farsdilli Azerbaycan Edebiyatı Azerbaycan’da Arap baskısının zayıflaması sonucu olarak ülkenin güneyinde Revvadi’lerin, Kuzeyinde ise Şeddadilerin devletleri kuruldu. X. yy. sonlarında tarih sahnesine çıkan bu devletler ti caretin, şehirlerin gelişmesine, ilmin ve kültürün yayılmasına gereken dikkati gösderdiler. XI. yy. sonlarında
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 4)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 4) Anadilli Azerbaycan Edebiyatı Şüphesiz, her millî edebiyatın esas göstericisi, başlıca amili, evvelce de ifade edildiği gibi, bu edebiyatın yazıldığı, yaratıldığı dildir. Bu açıdan, Azerbaycan Edebiyatı’nm ilk tarihçisi, dört cildlik “Azerbaycan Edebiyatı” kitabını ilk defa 1925′ te yayınlayan Feridunbey Köçerli
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 5)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 5) Timurîler İmparatorluğunun dağılmasından sonra, Azerbaycan’ın güneyinde meydana çıkan Karakoyunlu ve Akkoyunlu devletleri, daha sonra ise bütün Azerbaycan topraklarını kendi idaresi altında birleştiren Safeviler hanedanının hükümdarları, Fars etkisinden tam uzaklaşarak Azerbaycan Türkçesi’ne büyük önem verir, onun tam bir sanat ve edebiyat
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 6)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 6) Azerbaycan, manevî ve kültürel alanda da İran tesirinden uzaklaşır. Bu gelişme edebiyatta, Halk Edebiyatı üslûbunun, halk şiirinin öne çıkması, şiir dilinin temizlenmesi ve saflaşması, edebiyatın daha büyük bir ölçüde halk hayatına girmesi, millî özellikleri ve millî psikolojiyi daha büyük çapta
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 7)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 7) Azerbaycan, manevî ve kültürel alanda da İran tesirinden uzaklaşır. Bu gelişme edebiyatta, Halk Edebiyatı üslûbunun, halk şiirinin öne çıkması, şiir dilinin temizlenmesi ve saflaşması, edebiyatın daha büyük bir ölçüde halk hayatına girmesi, millî özellikleri ve millî psikolojiyi daha büyük çapta
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 8)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 8) Azerbaycan edebîbedii fikrinin tarihinde XIX asrın ilk on yılında meydana çıkan üçüncü çizgi ise, tamamıyla yeni, modern, batılı bir edebiyat yaratmak çabaları idi. Edebiyatın, millî özelliklerini korumak şartı ile, konu ve şekil açısından köklü değişikliklere gitmesi kişisel isteklerin, yahut edebî
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 9)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 9) Bu yeni edebî türün ilk örneklerini verirken Mirze Feteli Ahundov halk tiyatrosu tecrübesinden, Rus ve Avrupa yazarlarının eserlerinden faydalanmıştı. İlk komedisi olan “Sergüzeşti Molla İbrahim Halil Kimyager” müellifin; kuvvetli dramaturji kabiliyetini, tip yaratmak başarısını, kaleminin yakıcı, ama aynı zamanda da
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 10)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 10) XX. Yüzyıl Azerbaycan Edebiyatı Her millî edebiyatın tarihini devirlere ayırırken, genellikle büyük zaman kesimleri belli bir merhale, yahut devir olarak anılır. Bu da doğaldır. Çünkü edebiyatlarındaki büyük eserler ve büyük isimler bazen nice onyıllar, hatta yüzyıllar boyu bile meydana çıkmayabilirler.
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 11)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 11) Nicat, Neşri Maârif vs. gibi millî cemiyetler de, bir taraftan eğitim ve kültürü yaymaya, öbür taraftan da milletin farklı tabakalarını, zenginle yoksulu, aydınla eğitilmemiş insanı yakalaştırmaya, devrin tanınmış şairlerinden Abdullah Şaik’in de yazdığı gibi, Azerbaycan Türkleri’nin hepsinin “Bir güneşin zerresi”
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 12)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 12) “Molla Nesreddin” dergisinin çevresinde toplanan Abdurrahimbey Hakverideyv (18701933), Ali Nazmi (1878,1946), Alikulu Gemküsar (18âO1919), Memmed Said Ordubadi (18721950), Ömer Faik Nemanzade (18831937), Bayrameli Abbaszade (18591926), Salman Mümtaz (18811938) vb. şair ve yazarlar Celil Memmedkuluzâde’nin ve Sabir’in başlattıkları yolu devam ettirirdiler.
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 13)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 13) Bu yüzden de, edebiyat adamlarının büyük bir kısmı Cumhuriyet ilânmdan sonra asla tereddüt etmeden devletin yanında yer aldılar ve becerebildikleri konularda ellerinden geleni yapmaya başladılar. Tanınmış gazeteciyazar ve siyâset adamı, uzun yıllar Rus dilinde yayımlanan, ama Azerbaycan Türkleri’nin hakkım savunan
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 14)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 14) XX. Yüzyıl Azerbaycan Edebiyatı Azerbaycan Edebiyatı’nın bu son döneminin nasıl isimlendirileceği konusunda, “Glasnost” ve “Perestroyka” ilanından sonra başlayan tartışmalar henüz belli bir sonuca ulaşmamıştır. Edebiyat tarihçilerinin büyük bir kışımı “Sovyet Edebiyatı” terimini kesinlikle kabul etmemektedirler. Gerçekten de, Azerbaycan Sovyet Edebiyatı
Azerbaycan Türk Edebiyatı – Genel bir bakış… (Bölüm – 15)
Azerbaycan Türk Edebiyatı (Genel bir bakış…) (Bölüm – 15) 1937’de, Azerbaycan’da ve eski SSCB bünyesindeki diğer Türk Cumhuriyetlerinde, planlı bir, Aydınların yok edilmesi kampanyası balatılmıştı. Türkiye’de, Batı ülkelerinde, ihtilal öncesi Rusya üniversitelerinde yüksek eğitim görmüş bilim adamları, uzmanlar, hiçbir esası olmayan çeşitli suçlamalarla ortadan kaldırılıyordu. Onların yerini Sovyet ideolojisinin
Azerbaycan’da Siyasi ve Edebi Durum
Azerbaycan’da Siyasi ve Edebi Durum (20. yy’ın başlarına doğru…) 20. yüzyılın ilk yılları Rusya ile birlikte Azerbaycan için de bir dönüm noktasıdır. Bu sebeple 19. yüzyılın sonlarıyla 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan’da ortaya çıkan siyasî ve sosyal hareketlerle, bunların kültürel hayata tesirleri aynı zamanda o dönemdeki matbuat ve neşriyat faaliyetlerini
Azerbaycan Edebiyatı: 19 – 20. yy Dönemi
Azerbaycan Edebiyatı: 19 – 20. yy Dönemi (1920 yılına kadarki Azerbaycan Edebiyatı) XVIII. yy. sonu, Azerbaycan tarihinin en ka-rışık ve en bunalımlı dönemi olmuştur. Ülkenin siyasî, ekonomik ve kültürel hayatında ardı arkası gelmeyen buhranlar yaşanmıştır. Türk asıllı Sa-feviler sülâlesinin, çöküşünden ve 1747 yılında, Avşarlar soyundan gelen Nâdir Şah’m ölümünden
