Keşifler ve Buluşlar
Keşifler ve Buluşlar (Lütfen aşağıdan bir yazı seçiniz.) Telefon Morse Telgrafı Chappe Telgrafı Gemi Pervanesi Yelkenli Buharlı Gemi Buharlı Araba Kauçuk Sülfirik Asit Suyun Kontrol Edilmesi Kimyasal Gübre Konserve Şeker Pancarı Hava Gazı Sodyum Karbonat Sodyum Karbonat Balon Buharlı Makineler Ateşli Tulumbalar Çelik Dokuma ve Kumaş Mekanik Saat Kağıt
Telefon (Keşifler ve Buluşlar)
Telefon (Keşifler ve Buluşlar) XIX. yüzyılın son çeyreğinde Morse telgrafı standart araçları, kuralları ve uzmanlarıyla tam örgütlenmiş bir kamu hizmeti durumuna gelmişti. Ve sayısız araştırmacılar daha da geliştirmek için harıl harıl çalışmaktaydılar. Çabaları özellikle iki yön izlemekteydi: En kısa zamanda masrafları karşılayacak azami hızı ulaşımda sağlamak; bir de Morse
Morse Telgrafı (Keşifler ve Buluşlar)
Morse Telgrafı (Keşifler ve Buluşlar) 1793’te Convention Meclisi, Claude Chappe’inkini resmen tanıdı diye öteki mucitlerin kabuklarına çekildiklerini ve kendilerini yenilmiş saydıklarını sanmamalıyız. Mucit her şeyden önce inançlı kişidir. Dehasına çılgın bir güven vardır ve hatta bir rakibin başarısı bile kendisinin yanlış yolda olduğuna inanması için yeterli değildir. Öyle ki,
Chappe Telgrafı (Keşifler ve Buluşlar)
Chappe Telgrafı (Keşifler ve Buluşlar) Bu telgraf şekli en eski zamandan beri uygulanmaktaydı. Agamemnon, Truva’nın alındığını Klitemnesr’e böyle duyurmuştu. Bu yöntem daha sonra Doğabilimci Enee, Polybe, Çinliler ve Kartacalılar tarafından geliştirildi. Sonunculardan da Romalılara geçmiş ve çok kullanılmıştı. Hatta işi Clyde’den Tyne’e uzanan surların içine tunçtan akustik borular yerleştirmeye,
Gemi Pervanesi (Keşifler ve Buluşlar)
Gemi Pervanesi (Keşifler ve Buluşlar) Modern gemiciliğin çığrını açan pervanenin icadı, aynı zamanda utanmaz istismarcı takımının açgözlülüğünün ve haydutluğunun da tipik bir örneğidir. Bu yeteneklerin ve yürekliliğin değil, hilenin, dalavereciliğin ve her türlü insafsızlığın kol gezip zafer kazandığı bir alan oldu. Pervane 1803’te Charles Dallery (1754-1845) adlı bir
Yelkenli (Keşifler ve Buluşlar)
Yelkenli (Keşifler ve Buluşlar) Fulton 23 Şubat 1815’te öldü. Onu büyük bir sevince kavuşturduğu şehrin göbeğine, Manhattan’daki mezarlığa törenle gömdüler, ihtiyar Clermont’un bol bol torunları olmuştu. A.B.D.’nin büyük göllerinde ve başlıca ırmaklarında yüzlerce buharlı gemi dolaşmaktaydı. Avrupa bu gelişmeyi ibretle seyrediyordu. Amerika’yı izlemekte gecikmedi: İlk düzenli vapur seferi 1818’de,
Buharlı Gemi (Keşifler ve Buluşlar)
Buharlı Gemi (Keşifler ve Buluşlar) Buharlı gemi, ne saçmalık! Bu anlayışsızlık yalnız buharlı araba tasarısını değil, buharlı gemi tasarısını da suya düşürdü. Denis Papin’inkini 25 Eylül 1707’de parçalamışlardı. Claude-François d’Auxıron’unki 8 Eylül 1774’te daha şanslı çıkmadı. D’Auxiron (1727-1778), kürekleri yangın tulumbasıyla işleyen bir gemi inşa etmişti. Seine ırmağında denemeye
Buharlı Araba (Keşifler ve Buluşlar)
Buharlı Araba (Keşifler ve Buluşlar) Böyle bir tasarı Newcomen’in makinesiyle bile hayalden öteye gidebilecek gibi değildi. Daha önce tanımını yaptığımız üç metre uzunluğunda ve sarkacı yedi metreye varan dev aracı bir gözümüzün önüne getirelim. Böylesine bir hantal makineyi bir arabaya, hatta bir gemiye yüklemeyi düşünmek düpedüz gülünçtü. Üstelik
Kauçuk (Keşifler ve Buluşlar)
Kauçuk (Keşifler ve Buluşlar) Şimdi 1745’e XV. Louis’in saltanat yıllarına gideceğiz. Paris çalkalanıyor: Kâşif La Condamine, Güney Amerika’ya yaptığı bilimsel inceleme gezisinden dönmüş… On yıl süren bu gezinin bastıca amacı meridyenin bir derecesini ölçmekti. Daha önce Maupertuis tarafından Laponya’da yapılan benzeri bir incelemenin sonuçlarının karşılaştırılması, Cassini ve
Sülfirik Asit (Keşifler ve Buluşlar)
Sülfirik Asit (Keşifler ve Buluşlar) Toprak, insana hayatının iki temeli olan ekmek ve sudan başka gerekli bir maddeyi daha, tuzu da sağlar. Bu maddenin öteden beri beslenmede önemli bir yer tuttuğunu ve uzun zaman tuzdan yoksun kalmanın organizmada ne gibi düzensizliklere yol açtığını biliyoruz. Tuzun, yalnız beslenmede değil
Suyun Kontrol Edilmesi (Keşifler ve Buluşlar)
Suyun Kontrol Edilmesi (Keşifler ve Buluşlar) Toprağın verimli hale getirilmesinden ve tarımın makineleştirilmesinden söz ediliyordu ama bilgin ve teknisyenlerin el ele verip yarattıkları bu büyük gelişmelerin yararsız duruma gelmesine de az kalmıştı. Gerçekten de eğer nem kontrol altına alınmazsa, yani su çok geldiğinde fazlası kontrol altına alınıp az olduğunda
Kimyasal Gübre (Keşifler ve Buluşlar)
Kimyasal Gübre (Keşifler ve Buluşlar) Bununla birlikte XIX. yüzyılın ilk yarısında et özüyle yaşanabileceğine marnlamıyordu. Günümüzde bunca bollaşan konsantre çorbalar henüz çok enderdi. Temel besin ekmek ve halkın büyük çoğunluğu için tahıllardı. Ekmek yapımı da gelişmemişti. Makinelerle hamur yoğurma tekniği gittikçe yaygınlaşmaktaydı ve fırınlar genellikle odunla ısıtılmakla birlikte kömür
Konserve (Keşifler ve Buluşlar)
Konserve (Keşifler ve Buluşlar) Napolyon savaşları kimyacıların dikkatini bir ihtiyaca daha çekmişti: Yiyecek sıkıntısı. Askerlerin, hele denizcilerin, yiyeceklerini birlikte götürmelerini ve bunların uzun süre dayanmasını sağlamak gerekiyordu. Taze et bulunmadığından eskiden beri fümesi, kurusu ya da salamurasıyla yetinilmekteydi. Buna reçel ve peynir katmak tek beslenme yolu olarak biliniyordu. Ancak,
Şeker Pancarı (Keşifler ve Buluşlar)
Şeker Pancarı (Keşifler ve Buluşlar) Havagazı önemli bir keşif olmakla birlikte bir lükstü de. Çünkü XIX. yüzyılın ilk, on yılı içinde asıl sorun yiyecek ve savunmaktı. Savunma: Daha önce de dediğimiz gibi bakır piyasasını İngilizler tutuyorlardı ve bu madeni, çanları eriterek elde etmişlerdi. Güherçile de, ülkede çıkmadığından, barut
Hava Gazı (Keşifler ve Buluşlar)
Hava Gazı (Keşifler ve Buluşlar) Nıcolas Leblanc, Philippe Girard, Jacquard, gibi bahtsız mucitlere şimdiden Jouffroy d’Abbans, Chappe ve Fulton’u ve konumuzla ilgili olarak Philippe Lebon’u ekleyelim. hava gazınm, mucitlerinden biri olan Lebon da ötekilerden daha şanslı olmadı. Bir sabah ölüsünü sokakta buldular ve mezarlıkta bir çukura gömdüler. Eski
Sodyum Karbonat (Keşifler ve Buluşlar)
Sodyum Karbonat (Keşifler ve Buluşlar) XVIII. Yüzyılda en verimli iki sanayinin madencilik ve dokuma olduğunu hatırlatalım. Kimya, dokuma alanında, lavoisier’den önceki yıllarda da büyük rol oynamıştı. O kadar ki, bu yüzyılın sonlarına kadar kimya her şeyden önce kumaş boyama sanatıydı diyebiliriz. O dönemde şu boyayıcı maddeler kullanılmaktaydı:
Sodyum Karbonat (Keşifler ve Buluşlar)
Sodyum Karbonat (Keşifler ve Buluşlar) XVIII. Yüzyılda en verimli iki sanayinin madencilik ve dokuma olduğunu hatırlatalım. Kimya, dokuma alanında, lavoisier’den önceki yıllarda da büyük rol oynamıştı. O kadar ki, bu yüzyılın sonlarına kadar kimya her şeyden önce kumaş boyama sanatıydı diyebiliriz. O dönemde şu boyayıcı maddeler kullanılmaktaydı: Meksika’dan,
Balon (Keşifler ve Buluşlar)
Balon (Keşifler ve Buluşlar) Buhar sorununu bilimsel yönden geliştirmesinden ötürü Watt, bu devrimlerin kaynağı sayılmalıdır. Ondan önce Newcomen’in makinesi ağır ve zor ilerliyor, teknik yerinde sayıyordu. Watt’ın aracılığıyla bilimin işi ele alması üzerine bu yavaş gidişte birden bir canlanma görüldü. Tekniğin ilerleyişi bir devrim niteliğini aldı, olayların akışı büyük
Buharlı Makineler (Keşifler ve Buluşlar)
Buharlı Makineler (Keşifler ve Buluşlar) Boulton ve Watt Şirketi 1786’da “çift etkili” makineyi piyasaya sürdü. Elli beygirgücündeki bu makine bir un fabrikasına satıldı. Bunu iplik, dokuma ve demir fabrikaları, maden ocakları izledi. Watt’tan önce bile 600 işçi çalıştıran Boulton fabrikaları alabildiğine büyüdü. Bütün dünyadan gelen vinç, sonda, un fabrikaları,
Ateşli Tulumbalar (Keşifler ve Buluşlar)
Ateşli Tulumbalar (Keşifler ve Buluşlar) İngiltere’deki kömür madenlerinde durum gittikçe daha tehlikeli bir hal alıyordu. Sürekli artan kömür talebi, kuyuların daha çok derinleştirilmesini gerektiriyor, dolan suları boşaltmak gittikçe güçleşiyordu. Britanya ekonomisinin en önemli sorunu durumuna gelen suları boşaltma işi için bütün mühendisler seferber olmuşlardı. XVII. yüzyılın sonlarında bu
