Dilimizin Gelişmesi Üzerine
Dilimizin Gelişmesi Üzerine Dilimizin gelişmesi, batılılaşma çabamızın, devrimlerimizin zorunlu bir sonucudur. Bir uygarlık değiştiriyoruz. Doğunun durgun, içine kapanık, bir azlığın çıkarına kurulmuş ortaçağ toplum düzeninden ayrılmaya çalışıyoruz. Yaşayışımızın bütün alanlarında bu gidişin kaçınılmaz etkileri olacaktır. Dilimiz de ister istemez bu akıma uyacak, giderek batı uygarlığının gereklerini karşılamaya yeterli bir
Dilimiz Üzerine (Nurullah Ataç)
Dilimiz Üzerine (Nurullah Ataç) Dilimiz, konuşma dilimizden çok yazı dilimiz, yıllardan beri, yüzyılı aşkın bir sürevden (zamandan) beri durmadan değişiyor. Değişmesini bir dileyen oldu bir buyuran oldu diye değil, değişmesi gerektiği için, değiştirmek zorunda olduğumuzdan, içimizden duyduğumuz için değişiyor. Elimizdeki dille, dünden kalan dille, istediğimizi söyleyemediğimiz, istediğimiz gibi söyleyemediğimiz
Dilin Varsıllaşması, Dili Kullanmakla Sağlanır (Ömer F. Özen)
Dilin Varsıllaşması, Dili Kullanmakla Sağlanır (Ömer F. Özen) Kitle iletişim araçlarında yazı yazanlar, konuşma yapanlar, izlence (program) hazırlayanlar işlerinin sorumluluğunu bilmeliler diyorum sık sık. Bunların başında diline sahip çıkmak, onu bir uzman titizliğiyle kullanmak onursal bir borçtur. Çünkü izlencesinin temeli dile, anlatıma dayanıyor. Şu anlatım
“Dil” ve “Din”(kitabın sonuç kısmı) (Cengiz Özakıncı)
“Dil” ve “Din”(kitabın sonuç kısmı) (Cengiz Özakıncı) 1)Bin yıldır Türk diline yığılan, Arapça, Farsça sözcükler, gerçek bir gereksinmenin kaçınılmaz sonucu olarak dilimize girmiş olmayıp, uydurma dinsel gerekçelerle kişileri, toplumu kandırarak sokulmuşlardır. 2)Dilimize sokulan her bir Arapça, Farsça sözcük, dilimizde bulunan, kullanıla gelen yerli bir sözcüğü kullanımdan düşürmüş, böylece onun
Köl-Tigin Yazıtına Yapılan Eklemeler Üzerine (Yrd. Doç.Cengiz Alyılmaz)
Köl-Tigin Yazıtına Yapılan Eklemeler Üzerine (Yrd. Doç.Cengiz Alyılmaz) Sayın Hulki Cevizoğlu’nun ATV’de yaptığı Ceviz Kabuğu programlarına konuk olan inşaat Yüksek Mühendisi Kâzım Mirşan özellikle Göktürkler hakkında kabul edilmesi pek mümkün olmayan değişik görüşler ileri sürmüş ve bu görüşleri Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya ile benim tarafımdan da ağır bir
21. yy’a Girerken Milli Kimlik Oluşturmada Dilin Önemi (Prof. Dr. Ahmet. B. ERCİLASUN)
21. yy’a Girerken Milli Kimlik Oluşturmada Dilin Önemi (Prof. Dr. Ahmet. B. ERCİLASUN) Dili çok defa insanlar arasında anlaşmayı sağlayan bir vasıta olarak tarif ederiz. Son zamanlarda “anlaşma” yerine “iletişim kurma” diyoruz. Bu tanım, dilin sosyal ve kültürel boyutunu ihmal eden çok eksik bir tanımdır. Dili âdeta bir cep
Öztürkçe İle Birleşik Sözcükler Üzerine Notlar (Tahir Balcı)
Öztürkçe İle Birleşik Sözcükler Üzerine Notlar (Tahir Balcı) 1) Hasan Eren “Eski dilci” kavramını öz Türkçe akımı ve Atatürk’ün “Türk Dil Kurumu” yanlıları için; “yeni dilci”leriyse şimdiki “Türk Dil Kurumu” yanlıları anlamında kullanmaktadır. 2) Doğan Aksan, devrimi sonucunda 25.000 kadar yeni sözcüğün benimsenmiş olduğunu, kuruluş biçimi tartışılan
Kıbatek’in Ses Bayrağı Türkçe Olmalı (Prof. Dr. İsmail Parlatır)
Kıbatek’in Ses Bayrağı Türkçe Olmalı (Prof. Dr. İsmail Parlatır) Son on yıldır, Türk dünyası, Türklük dünyası çok hareketli, çok hızlı bir değişim sürecine girdi. Bu değişim hem siyasî anlamda, hem coğrafî anlamda hem de sosyolojik anlamda nitelenebilir. Ancak ben buna “Temelde kültürel bir zenginleşme” demek istiyorum. Var olan ortak
Söylentilerden Gerçeğe Dede Korkut (1) (Ahmet Özdemir)
Söylentilerden Gerçeğe Dede Korkut (1) (Ahmet Özdemir) Dede Korkut’un 570-632 yılları arasında, Peygamberimizin hayatta olduğu dönemde yaşadığı, bir başka anlatıma göre 250 yıl hayat sürdüğü, gelecekten haberler verdiği benzeri bilgiler birer söylenti, bir başka anlatımla rivayettir. Yine, Oğuzların Kayı veya Bayat boylarından geldiği, Kara Hoca’nın oğlu olduğu, İsak Peygamber’in
Türkçe Bilim Sözleri: Bir Deneyim… (Prof. Dr. Aydın Köksal)
Türkçe Bilim Sözleri: Bir Deneyim… (Prof. Dr. Aydın Köksal) Türkçenin yapısal olanaklarından, zenginliğinden ve güzelliğinden yararlanılmalıdır. Sözcük gömüsündeki kök ve ek biçimbirimlerin zenginliğiyle, Türkçe bütün diller içinde sözcük türetme olanakları bakımından en önde gelen dil konumundadır. Prof. Dr. Aydın Köksal kimdir? 1940’da İstanbul’da doğan Dr. Köksal, kuruluşuna katıldığı Hacettepe
“Türkçenin Dünü, Bugünü, Yarını” – 1 (Prof. Dr. Zeynep Korkmaz)
“Türkçenin Dünü, Bugünü, Yarını” (1) (Prof. Dr. Zeynep Korkmaz) 7-8 Ocak 2002 tarihleri arasında Kültür Bakanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığının girişimi ve Öger Turizmin katkıları ile düzenlenmiş olan bilgi şöleni yapılmıştır. Türk dili ile doğrudan ilgili kurum ve kuruluşlar dışında, Yargıtay ve Danıştay Başkanlarının, bazı eski, yeni sayın bakanların, milletvekillerinin,
“Türkçenin Dünü, Bugünü, Yarını” – 2 (Prof. Dr. Zeynep Korkmaz)
“Türkçenin Dünü, Bugünü, Yarını” (2) (Prof. Dr. Zeynep Korkmaz) Buna Emine Gürsoy-Naskali’nin hazırladığı Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu da eklenebilir (Ankara 1997). Matematik Terimleri Sözlüğü (1983) ile Nükleer Enerji TerimleriTürkçe Bitki Adları Sözlüğü (Ankara 1994) de değerli bir çalışmadır. Bunlara hazırlama, inceleme veya baskı aşamasında olan Kimya Terimleri Sözlüğü,
Türk Lehçe ve Şiveleri Türk Milletinin Dili – 1 (Reşit Rahmeti Arat)
Türk Lehçe ve Şiveleri Türk Milletinin Dili (1) (Reşit Rahmeti Arat) Milli bağ olarak Türk dilinin oynadığı rolü belki diğer dillerin hiçbiri oynamamıştır, denilebilir. Bir dereceye kadar belki Arap dili bu hususta Türk dili ile mukayese edilebilir. Fakat bu dilin rolü de gerek yayılış sahası ve gerek türlü şive
Türk Lehçe ve Şiveleri Türk Milletinin Dili – 2 (Reşit Rahmeti Arat)
Türk Lehçe ve Şiveleri Türk Milletinin Dili (2) (Reşit Rahmeti Arat) Türk yazı dilinin yeni idare ve kültür merkezlerinde, bunları kuran Türk zümrelerinin şive hususiyetlerini almak suretiyle, eski umumî yazı dilinden ayrılma temayülleri, yukarıda da işaret edildiği gibi, ilk zamanlarda çok az şive farklarına inhisar etmiş idi. Yazı dilinin
Türkçenin Delisi Böyle Olunur (Orhan Seyfi Şirin)
Türkçenin Delisi Böyle Olunur (Orhan Seyfi Şirin) Türkçe’nin delisi böyle olunur! Geçenlerde 15 yıllık muhitim Ortaköy’de, Mecidiye Camii’nin kıyısında Emirgân’ın şöhretiyle yarışan çay bahçelerinin önünden geçtim. Gezinirken Sözde entelleküel birikimlilerle dolu kişilerin oturduğu, Topkapı Sarayı Kız Kulesi manzaralı, bir masaya çağrıldım. Açıklanamayan uçan cisimlerden konuşuyorlardı yine. Sohbet beni hiç
Türkçenin Kullanımı ve Dil Politikası
Türkçenin Kullanımı ve Dil Politikası (Müjdat KAYAYERLİ) Türkçe, dünyanın en çok konuşulan altıncı dilidir ve yayıldığı alan bakımından dünyanın üç büyük dili arasındadır. Türkçe, günümüzde resmi dil, devlet dili, azınlık dili ve göçmen dili olarak 12 milyon kilometrekarelik bir coğrafyada kullanılmaktadır. Türkçe, yazı ve edebi dil, eğitim ve öğretim
Türkçenin Gelecekteki Görünümü Üzerine (Doç. Dr. V. Doğan Günay)
Türkçenin Gelecekteki Görünümü Üzerine (Doç. Dr. V. Doğan Günay) Değerli dinleyiciler, Bu tür toplantılarda genelde Türkçenin yozlaştığından, başka dillerin etkisinde kaldığından, dilimize giren yabancı sözcüklerin çokluğundan söz edilir. Dilimizdeki biçimbirim, sözcükbirim, sözdizim ya da anlamsal alandaki değişmelerden, isterseniz bozulma da diyebilirsiniz, söz etmek neredeyse gelenekselleşmiştir. Herkes, günlük yaşamda
Türkçeye Karşı Sorumluluğumuz (Güngör Evren)
Türkçeye Karşı Sorumluluğumuz (Güngör Evren) Cumhuriyet’te ve Bilim Teknik ekinde Türkçe üzerine tartışmalar açılmasını, görüş ve önerilerin dil getirilmesini sevinçle, karşılıyorum. Ben de bu yazı ile tartışmalara katılmak ve görüşlerimi belirtmek istiyorum. Dilin en önemli özelliği, kuşkusuz, düşünme aracı olmasıdır. Bu bağlamda düşünmeyi çıkarımlar yapılması, kavramlar ve önermeler arasında
Bilim Dili ve Türkçe (Prof. Dr. Süreyya Ülker)
Bilim Dili ve Türkçe (Prof. Dr. Süreyya Ülker) (Bu yazı Gastroenteroloji Derneği’nce Antalya’da düzenlenen 19. Ulusal Gastroenteroloji Haftası kapsamında 3 Ekim 2002 günü yapılan “Türk dili ve tıp” konulu açık oturumda sunulan bildiriden uyarlanmıştır) Her dilin bilim dili olamayacağı yolunda yanlış bir kanı vardır. Bu, eski uygarlıkların genellikle tek
Türkçe Varsa Biz Varız (Doç. Dr. M. Ali Azman)
Türkçe Varsa Biz Varız (Doç. Dr. M. Ali Azman) Milli kimligin, ortak bilincin ve varolusun birinci derecede temsilcisi ve tasiyicisi olan dil, bu özelligi dolayisiyla, toplumlari millet haline getiren degerlerin basinda gelir. Varliklar arasinda eski bilgi – yeni bilgi ilgisini kurarak bir tarih ve gelenek olusturan tek varlik insandir.
