10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Soru Bankası

I. Edebî eserleri ve yazarlarını araştırır.

II. Sanatçıların hayatı ve eserleri arasında bağlantı kurar.

III. Edebî dönemleri inceler.

IV. Bir edebî eserin nitelikli olması için çalışmalar yapar.

V. Bir eserin aksayan yönlerini bularak sanatçıya yol gösterir.

Yukarıda verilenlerden hangileri edebiyat tarihçisinin görevi değildir?

A) I ve II

B) IV ve V

C) II ve V

D) I ve IV

E) III ve IV

“Sanat hayatına Fecriâti’de başlamış daha sonra Millî edebiyat akımını benimsemiş olan yazarımız Yakup Kadri, en önemli eseri olan Kiralık Konak’ta Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi’nde yetişen üç neslin çatışmasını ele alır.”

Verilen metin aşağıdaki alanların hangisiyle ilgilidir?

A) Askerî tarih

B) Felsefe tarihi

C) Siyaset tarihi

D) Edebiyat tarihi

E) Bilim tarihi

Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihinin konuları arasında yer almaz?

A) Edebî dönemler

B) Şair ve yazarların edebî kişiliği

C) Şair ve yazarların hayatları

D) Edebî eserler

E) Arkeolojik eserler

Toplumların yaşamlarını, milletlerin kültür ve medeniyetlerini inceleyen bilim dalına —- denir.

Yukarıdaki tanımda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Uygarlık tarihi

B) Sanat tarihi

C) Siyaset tarihi

D) Edebiyat tarihi

E) Felsefe tarihi

Aşağıdaki yazarların hangisi edebiyat tarihçisidir?

A) Mehmet Âkif Ersoy

B) Ahmet Hamdi Tanpınar

C) Mustafa Necati Sepetçioğlu

D) Halil İnalcık

E) Yavuz Bahadıroğlu

1890’da İstanbul’da doğdu. 1909’da Fecriâti topluluğuna katıldı. 1913’te şiirlerini Servetifünun dergisinde yayımladı. Millî Edebiyat akımını benimsedi. İlk Türk topluluklarının tarih ve edebiyatlarını inceledi.Türk edebiyatını modern anlamda inceleyen edebiyat tarihçisidir.

Yukarıda sözü edilen edebiyat tarihçimiz kimdir?

A) Mehmet Fuat Köprülü

B) Âgâh Sırrı Levend

C) Nihat Sami Banarlı

D) Ahmet Kabaklı

E) Haluk İpekten

I. Yeni Çağ’ın başlaması

II. Tanzimat Fermanı’nın ilanı

III. Uygurların yerleşik hayata geçmesi

IV. İslam dininin kabulü

V. II.Dünya Savaşı’nın başlaması

Yukarıdakilerden hangileri Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında doğrudan etkili olmuştur?

A) I-II

B) II-III

C) III-IV

D) II-IV

E) IV-V

Edebî dönemlerin oluşmasında aşağıdakilerden hangisi etkili değildir?

A) İnanç sistemindeki değişim

B) Kültür değişimi

C) Sınıflar arasındaki ekonomik farklılıklar

D) Dil farklılıkları

E) Coğrafi değişim

Milletlerin asırlar boyunca meydana getirdiği ebebî eserleri inceleyen, onların düşünce ve duyguda izlediği yolu ve geçirdiği evreleri bize tanıtan, bu bakımdan da uygarlık tarihinin önemli bir kolu sayılan bilim dalıdır.

Yukarıda tanımı verilen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uygarlık tarihi

B) Medeniyet tarihi

C) Edebiyat tarihi

D) Felsefe tarihi

E) Sanat tarihi

Gittikçe zenginleşen kültür dünyasında edebiyatın ufku genişlemiş, edebiyat tarihçisinin de görevleri ağırlaşmıştır. Edebiyat tarihçisi, şairleri “unutulmaktan kurtarmak” ya da eski zevkleri hikâye etmek için eserini yazmıyor. Sadece bilgi vermeyi de yeterli bulmuyor. İncelemek, araştırmak, terimlere inmek, insanlığın gidişini, tarihini, yaşadığı milletin dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istiyor. Edebiyat tarihçisi bunları başarabildiği oranda görevini yapmış sayılıyor.

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Edebiyatın ufkunun genişlemesinin kültür dünyasının zenginleşmesine bağlı olduğuna

B) Edebiyat tarihçisinin görevinin ağır olduğuna

C) Edebiyat tarihçisinin sadece bilgi vermekle kalmadığına

D) Edebiyat tarihçilerinin sadece şairleri unutulmaktan kurtarmak, güncel tutmak için eser yazdığına

E) İnsanlığın gidişini, tarihini, yaşadığı milletin dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istediğine

Edebî dönemlerin oluşmasında aşağıdakilerden hangisi etkili değildir?

A) İnanç sistemindeki değişim

B) Kültür değişimi

C) Sınıflar arasındaki ekonomik farklılıklar

D) Dil farklılıkları

E) Coğrafi değişim

Yukarıda tanımı verilen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uygarlık tarihi

B) Medeniyet tarihi

C) Edebiyat tarihi

D) Felsefe tarihi

E) Sanat tarihi

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Edebiyatın ufkunun genişlemesinin kültür dünyasının zenginleşmesine bağlı olduğuna

B) Edebiyat tarihçisinin görevinin ağır olduğuna

C) Edebiyat tarihçisinin sadece bilgi vermekle kalmadığına

D) Edebiyat tarihçilerinin sadece şairleri unutulmaktan kurtarmak, güncel tutmak için eser yazdığına

E) İnsanlığın gidişini, tarihini, yaşadığı milletin dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istediğine

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Edebiyatın ufkunun genişlemesinin kültür dünyasının zenginleşmesine bağlı olduğuna

B) Edebiyat tarihçisinin görevinin ağır olduğuna

C) Edebiyat tarihçisinin sadece bilgi vermekle kalmadığına

D) Edebiyat tarihçilerinin sadece şairleri unutulmaktan kurtarmak, güncel tutmak için eser yazdığına

E) İnsanlığın gidişini, tarihini, yaşadığı milletin dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istediğine

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Edebiyatın ufkunun genişlemesinin kültür dünyasının zenginleşmesine bağlı olduğuna

B) Edebiyat tarihçisinin görevinin ağır olduğuna

C) Edebiyat tarihçisinin sadece bilgi vermekle kalmadığına

D) Edebiyat tarihçilerinin sadece şairleri unutulmaktan kurtarmak, güncel tutmak için eser yazdığına

E) İnsanlığın gidişini, tarihini, yaşadığı milletin dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istediğine

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Edebiyatın ufkunun genişlemesinin kültür dünyasının zenginleşmesine bağlı olduğuna

B) Edebiyat tarihçisinin görevinin ağır olduğuna

C) Edebiyat tarihçisinin sadece bilgi vermekle kalmadığına

D) Edebiyat tarihçilerinin sadece şairleri unutulmaktan kurtarmak, güncel tutmak için eser yazdığına

E) İnsanlığın gidişini, tarihini, yaşadığı milletin dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istediğine

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Edebiyatın ufkunun genişlemesinin kültür dünyasının zenginleşmesine bağlı olduğuna

B) Edebiyat tarihçisinin görevinin ağır olduğuna

C) Edebiyat tarihçisinin sadece bilgi vermekle kalmadığına

D) Edebiyat tarihçilerinin sadece şairleri unutulmaktan kurtarmak, güncel tutmak için eser yazdığına

E) İnsanlığın gidişini, tarihini, yaşadığı milletin dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istediğine

Aşağıdakilerin hangisinde edebiyat tarihinin inceleme alanları doğru olarak verilmiştir?

A) Edebiyat dönemlerini ana başlıklarıyla inceler.

B) Edebî metnin oluştuğu dönemin siyasi olaylarını kronolojik sırayla inceler.

C) Her edebî eseri ve sanatçıyı döneminden bağımsız inceler.

D) Sadece edebî akımların ortaya çıktığı dönemleri inceler.

E) Edebiyat tarihi, merkeze edebiyat eserini koyar. Bu eser etrafında inceleme yapar.

Aşağıdakilerin hangisinde edebiyat tarihinin inceleme alanları doğru olarak verilmiştir?

A) Edebiyat dönemlerini ana başlıklarıyla inceler.

B) Edebî metnin oluştuğu dönemin siyasi olaylarını kronolojik sırayla inceler.

C) Her edebî eseri ve sanatçıyı döneminden bağımsız inceler.

D) Sadece edebî akımların ortaya çıktığı dönemleri inceler.

E) Edebiyat tarihi, merkeze edebiyat eserini koyar. Bu eser etrafında inceleme yapar.

Aşağıdaki yazarlardan hangileri edebiyat tarihi alanındaki çalışmalarıyla tanınmışlardır?

A) Nihat Sami Banarlı-Ahmet Kabaklı

B) Ahmet Hamdi Tanpınar-Ahmet Rasim

C) Vasfi Mahir Kocatürk-Yaşar Nâbi Nayır

D) Mehmet Kaplan-Mehmet Âkif Ersoy

E) Mehmet Rauf-Mustafa Kutlu

Aşağıdakilerden hangisinde Göktürk alfabesi ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A) Otuz sekiz harften oluşan bu alfabede, bazı ünsüzler kalın ve ince olarak iki şekilde kullanılmıştır.

B) Millî özellik taşıyan Göktürk alfabesi, Göktürk Yazıtları dışında hiçbir metinde kullanılmamıştır.

C) Yazıda kelimeleri ayırmak için iki nokta kullanılmıştır.

D) Yazılar bazen yukarıdan aşağıya, bazen de sağdan sola yazılmıştır.

E) Göktürk alfabesi, Batılılar tarafından “Runik Türk alfabesi” olarak adlandırılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Yazılı Edebiyat Dönemi’nin özelliklerinden değildir?

A) İlk yazılı belgelerin verildiği dönemdir.

B) VIII. yy’da başlamıştır.

C) Uygur metinleri, tercüme eserlerdir.

D) Yabancı dillerin etkisi fazladır.

E) Hem dinî hem de din dışı ürünler verilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabelerden biri değildir?

A) Latin

B) Arap

C) Göktürk

D) Kiril

E) İbrani

Uygur Dönemi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Bu dönem eserlerinde Uygur alfabesi kullanılmıştır.

B) Eserler, Mani dininin özelliklerini yansıtır.

C) “Irk Bitig” adlı eser Uygur alfabesiyle yazılmıştır.

D) Uygurların, kitap basma tekniğini kullandıkları bilinmektedir.

E) Eserler, Turfan kazılarında ortaya çıkmıştır.

Göktürk Kitabeleri’nden “Kültigin Anıtı”, ….. tarafından genç yaşta ölen kardeşi adına diktirilmiştir.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?

A) Tonyukuk

B) Bilge Kağan

C) Yollug Tigin

D) Kültigin

E) Kaşgarlı Mahmut

Türkçenin tarihî ana dönemleri düşünüldüğünde Türkiye Türkçesi aşağıdaki ana kollardan hangisinde yer almaktadır?

A) Altay Dönemi

B) En Eski Türkçe Dönemi

C) Orta Türkçe Dönemi

D) İlk Türkçe Dönemi

E) Eski Türkçe Dönemi

Türk edebiyatının ilk yazılı belgeleri kabul edilen ….. , günümüzde ….. sınırları içerisinde yer almaktadır.

Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Altun Yaruk-Kazakistan

B) Sekiz Yükmek-Kırgızistan

C) Kutadgu Bilig-Moğolistan

D) Atabetül Hakayık-Hindistan

E) Göktürk Yazıtları-Moğolistan

“Altun Yaruk, Irk Bitik, Sekiz Yükmek” adlı eserler …… döneminde yazılmıştır.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Uygur

B) Göktürk

C) İlk Türkçe

D) Özbek Türkçesi

E) Kırgız Türkçesi

Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabeler hangi seçenekte doğru olarak sıralanmıştır?

A) Göktürk, Uygur, Arap, Kiril, Latin

B) Uygur, Arap, Latin, Kiril, Göktürk

C) Göktürk, Arap, Uygur, Kiril, Latin

D) Latin, Göktürk, Arap, Kiril, Uygur

E) Göktürk, Uygur, Latin, Kiril, Arap

Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin 1940-1992 yılları arasında kullandıkları alfabe aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kiril alfabesi

B) Latin alfabesi

C) Göktürk alfabesi

D) Uygur alfabesi

E) Arap alfabesi

Aşağıdaki dillerden hangisi Türkçenin bulunduğu Ural-Altay dil ailesinin Altay kolunda yer almaz?

A) Moğolca

B) Japonca

C) Korece

D) Macarca

E) Tunguzca

Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) İngilizce-Hint-Avrupa Dilleri

B) Arapça-Hami-Sami Dilleri

C) Japonca-Ural-Altay Dilleri

D) Vietnam-Çin-Tibet Dilleri

E) Rusça-Bantu Dil Ailesi

Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki ölçütlerden biri değildir?

A) Dinî hayat

B) Dil anlayışı

C) Coğrafî değişim

D) Kültürel farklılaşma

E) Bilimsel değişiklik

Aşağıdakilerden hangisi Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının dönemlerinden biri değildir?

A) Millî Edebiyat

B) Tanzimat Edebiyatı

C) Fecriâti Topluluğu

D) Cumhuriyet Edebiyatı

E) Destan Dönemi Türk Edebiyatı

İslamiyet’in etkisiyle yazılan ilk ürünlerde kullanılan dil aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çağatay Türkçesi

B) Eski Anadolu Türkçesi

C) Azerî Türkçesi

D) Karahanlı Türkçesi

E) Kıpçak Türkçesi

Aşağıdakilerden hangisi İslami ilk ürünlerin verildiği dönemin özelliklerinden değildir?

A) Bu dönemde ağırlıklı olarak şiire yer verilir.

B) Türklerin kültür ikiliği dönemin yapıtlarına da yansımıştır.

C) İlk ürünler XI ve XII. yüzyıllarda ortaya konmuştur.

D) Eserlerde hece ölçüsü ve aruzla yazılmış şiirler yer alır.

E) Eserlerde Köktürk ve Arap alfabesi birlikte kullanılmıştır.

Göktürk Yazıtları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Türk edebiyatının yazılı ilk metinleridir.

B) Metinlerde Budizm ve Maniheizm’in etkisi görülür.

C) II. Göktürk Devleti Dönemi’nde dikilmiştir.

D) Göktürk alfabesiyle yazılmıştır.

E) Dört cepheli bir taş olup üç kişi adına dikilmiştir.

Edebiyatımızın ilk yazılı metinleri olan Göktürk Kitabeleri —- toprakları üzerinde ve —- Irmağı vadisindedir.

Yukarıdaki boşluklara getirilebilecek uygun ifadeler hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Kazakistan – Tuna

B) Moğolistan – Orhun

C) Türkmenistan – Yenisey

D) Tacikistan – Seyhun

E) Özbekistan – Ceyhun

Aşağıdakilerden hangisi Sözlü Edebiyat Dönemi özelliklerinden değildir?

A) Toplumun ortak değerlerini yansıtır.

B) Kulaktan kulağa yayılmıştır.

C) Yabancı dillerin etkileri görülür.

D) Kavmî özellikler görülür.

E) Bu dönemin asıl ürünlerini doğal destanlar oluşturur.

Türklerin en eski yazılı eserleri 6. yüzyıldaki Yenisey yazıtlarıdır ancak bunlar okunamadığı için belge niteliği taşımazlar. Bu bakımdan Türk tarihinin ve edebiyatının ilk yazılı ürünleri Göktürk yazısıyla ortaya konulan ……………………………………. dır. Göktürk yazısı 4’ü sesli 38 harften meydana gelmiştir. Harflerin birleşmediği ve sözcüklerin üst üste iki nokta ile ayrıldığı bu yazı sağdan sola doğru yazılmaktadır.

Metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Vezir Tonyukuk Yazıtı

B) Kültiğin Yazıtı

C) Bilge Kağan Yazıtı

D) Yenisey Yazıtı

E) Orhun Yazıtları

Aşağıdakilerden hangisinde verilen açıklama parantez içindeki kavramla uyuşmamaktadır?

A) Türk devletlerinde hükümdarın sahip olduğu niteliklerden biridir. (Kurultay)

B) Eski Türk kültüründe şairlere verilen isimdir. (Baksı)

C) Şiirlerin söylendiği dinî törenlerden olup daha sonra av eğlencesi şeklini almıştır. (Sığır)

D) Eski Türk şiirinde kullanılan ölçüdür. (Hece)

E) Türklerin ölmüş atalarından kalma hatıraları kutsal sayma inancıdır. (Atalar Kültü)

Tanrı lütufkar olduğu için, benim (de) talihim olduğu için, hakan (olarak tahta) oturdum. Tahta oturup yoksul (ve) fakir halkı hep derleyip toparladım. Bunca milleti hep düzene soktum. O şimdi kötü değildir. Türk kağanı Ötüken ormanında otursa ilde sıkıntı yoktur. Bu yerde oturup Çin milleti ile anlaştım. Altını, gümüşü ipeği sıkıntısız öylece veriyor.

Orhun Kitabeleri’nden alınan metinle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Törelere önem verildiği

B) Liderlerin yoksul halkı koruyup kolladığı

C) Hakanların kararları tek başına verdiği

D) Liderlerin ticaretin gelişmesini sağladığı

E) Tanrının lütfuyla lider oldukları

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatı I. döneminin özelliklerinden biri değildir?

A) Yazarlar, halkı bilinçlendirmede sanatı bir araç olarak kullanmışlardır.

B) Sanatçılar, klasisizm ve realizmden etkilenmiştir.

C) Eserlerde vatan, hürriyet, özgürlük, adalet gibi konular işlenmiştir.

D) Döneme “Sanat toplum içindir.” düşüncesi hâkimdir.

E) Roman, hikâye, makale, eleştiri, tiyatro gibi türler edebiyatımıza bu dönemde girmiştir.

Aşağıdaki eserlerden hangileri Tanzimat edebiyatı I. dönem sanatçılarına aittir?

A) Defter-i Âmâl, Şermin, Cezmi

B) Dürdane Hanım, Macera-yı Aşk, Karabibik

C) Zehra, Karabibik, Şîr

D) Zemzeme, Muhsin Bey, Paris’te Bir Türk

E) İntibah, Yeniçeriler, Şair Evlenmesi

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatı II. dönem özelliklerinden değildir?

A) Sanatçılar toplumu ilgilendiren konulardan uzaklaşarak bireysel konulara yönelmişlerdir.

B) Dilde sadeleşme düşüncesi terk edilmiş, birinci dönem sanatçılarına göre daha ağır bir dil kullanılmıştır.

C) Recaizade Mahmud Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Muallim Naci, Direktör Ali Bey döneme damga vurmuştur.

D) Bu dönem eserlerinde romantizm ve klasisizm akımlarının etkisi görülür.

E) Bu dönemde şiirin konusu daha da genişletilmiştir.

Servetifünun Dönemi sanatçıları, bireysel sanat anlayışı benimsemek ve salon edebiyatı yapmakla eleştirilmişlerdir; onlar da kendilerini dönemlerinde istibdat, sansür ve seyahat engeli olduğu için böyle bir anlayış benimsedikleri yönünde savunmuşlardır. Fakat aynı dönemde yaşamalarına rağmen toplumsal konuları ele almış sanatçılarımız da vardır. Roman ve hikâye türünde …… ; fıkra türünde de …… bu sanatçılara örnek gösterilebilir.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi sanatçılar getirilmelidir?

A) Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar

B) Mehmet Rauf, Halit Ziya Uşaklıgil

C) Cenap Şahabeddin, Mehmet Rauf

D) Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Tevfik Fikret

E) Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Rasim

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat’ın ilanıyla birlikte eğitim ve kültür alanında yapılan yeniliklerden biri değildir?

A) Tercüme Odasının kurulması

B) Takvim-i Vekayi’nin çıkarılması

C) Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi

D) Posta sisteminin kurulması

E) Kanun-i Esasi’nin kabul edilmesi

Edebiyat, hangi konuya değinirse değinsin o konuyu kendi ilgi alanına katan bilim dallarıyla yarışamaz. Tarihî bir olayı işleyen bir edebî metin, bir tarih makalesine bilgi açısından denk olamaz. Edebiyat ürünleri, bilimsel bir tarih eseri kadar güvenilir de değildir. Sanatkârların amacı, okurlarını etkilemek, onlarda “güzellik” duygusu uyandırmaktır sadece. Hiçbir okur da bir edebî eseri tarih kitabı gibi eline alıp okumaz.

Bu parçayla ilgili,

I. Edebiyat, en çok tarih bilimiyle ilişkilidir.

II. Estetik kaygı, edebî eserlerin çıkış noktasını oluşturur.

III. Yazar ve şairler eserlerinde tarih biliminden yararlanırlar.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) II ve III

Bu alfabe, Türklerin Göktürk alfabesinden sonra ve Arap alfabesinden önce kullandıkları alfabedir. İlk İslami ürünler Türklerin bu alfabeyi kullandıkları (10-13 yy.) dönemde kaleme alınmıştır. Yusuf Has Hacib’e ait ilk siyasetnamenin bir nüshası da bu alfabeyle yazılmıştır. Dil, edebiyat ve kültür tarihimiz bakımından oldukça önemli olan bu eserde Yusuf Has Hacib, ideal bireylerden oluşan bir toplum ve devleti konu alır.

Bu parçada sözü edilen alfabe, Yusuf Has Hacib’e ait eser ve bu eserde kullanılan dilin tarihî dönemi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Latin/Nutuk/Yeni Türkçe

B) Soğd/Altun Yaruk/İlk Türkçe

C) Uygur/Kutadgu Bilig/Eski Türkçe

D) Kiril/Oğuz Kağan Destanı/Ana Türkçe

E) Arap/Dede Korkut Hikâyeleri/Orta Türkçe

… Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım kardeşim Kül Tigin ile iki şad ile ölesiye bitesiye çalıştım… Ondan sonra, Tanrı yardım ettiği için, ölecek milleti dirilttim, çıplak milleti giydirdim, yoksul milleti zengin ettim, az milleti çok ettim. Başka milletlerden daha iyi kıldım… Türk Oğuz Beyleri ve milleti, işitin! Üstte gök çökmedikçe, altta yer delinmedikçe Türk milleti, senin devletini ve töreni kim yıkıp bozabilir?

Bu edebî metin, edebiyatın hangi bilim dalıyla doğrudan ilgisini göstermektedir?

A) Tarih

B) Sosyoloji

C) Psikoloji

D) Felsefe

E) Dil bilimi

Orhun Abideleri, Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Göktürk alfabesi ile II. Göktürk Devleti Dönemi’nde dikilmiş mezar taşlarıdır. Bulundukları tarihte Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri olarak kabul edilen kitabelerin en önemlileri Tonyukuk (716), Kül Tigin (732) ve Bilge Kağan (735) adına dikilmiştir.

Bu parçada sözü edilen ürünler Türkçenin hangi dönemine aittir?

A) İlk Türkçe

B) Ana Türkçe

C) Eski Türkçe

D) Orta Türkçe

E) Yeni Türkçe

Aşağıdakilerin hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatının bir özelliği değildir?

A) Gök Tanrı inancının etkileri görülür.

B) Dil, yabancı dillerin etkisinden oldukça uzaktır.

C) Şiirlerde nazım birimi dörtlük, ölçü hece ölçüsüdür.

D) Türkçenin bilinen ilk sözlüğü bu dönemde kaleme alınmıştır.

E) Yazılı ve sözlü edebiyat şeklinde iki koldan gelişimini sürdürmüştür.

Aşağıdaki cümlelerin hangisi edebiyatın din ile ilişkisini gösteren bir açıklama içermektedir?

A) Şehname’de Efrasiyab adıyla geçen Alp Er Tunga, MÖ 9. yüzyıla kadar devam eden Saka Devleti’nin hükümdarıdır.

B) Manas Destanı, Kırgızların Kalmuklar, Çinliler, Uygurlarla yaptıkları hürriyet mücadelesini derin bir vatan ve millet sevgisiyle dile getirir.

C) Evliya Çelebi’nin gezip gördüğü yerleri ve şahit olduğu olayları konu alan on ciltlik Seyahatname’si Türk kültür tarihi bakımından oldukça önemlidir.

D) Saltukname, yeni toprakların yurt hâline getirilmesi ve Müslümanlaştırılması konusunda yazılan Battalname ve Danişmentname türünden bir halk hikâyesidir.

E) Göktürk Kitabeleri’nde toprak bütünlüğünü sağlama ve devlet düzenini kurma, güçlü bir Türk milletinin varlığını devam ettirme ülküsü olarak işlenmiştir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Halk edebiyatında kullanılan dil, halkın kullandığı sade Türkçedir.

B) Divan edebiyatında Arapça-Farsça sözcük ve tamlamalar sıkça kullanılır.

C) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı halk ve divan edebiyatı olmak üzere ikiye ayrılır.

D) Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının oluşumunda Tanzimat Fermanı’nın ilanı etkili olmuştur.

E) Türk edebiyatının dönemlerinin belirlenmesinde kültürel değişim de göz önünde bulundurulmuştur.

Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabelerden biri de ……….. alfabesidir.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Kök Türk

B) Uygur

C) Arap

D) Sümer

E) Latin

Aşağıdakilerden hangisi Karahanlılar zamanında yazılan eserlerden biri değildir?

A) Kutadgu Bilig

B) Divan-ı Hikmet

C) Atabetü’l Hakayık

D) Divanü Lügâti’t-Türk

E) Risaletü’n Nushiyye

Üze kök tengri asra yağız yir kılındukda iki ara kişi oglı kılınmış. Kişi oglında üze eçüm apam Bumin Kagan, İstemi Kagan olurmuş. Olurupan Türk budunung ilin törüsin tutabirmiş, itibirmiş. (Üstte mavi gök, altta kara yer yaratıldığında ikisi arasında insanoğlu yaratılmış. İnsanoğulları üstüne atalarım Bumin Kağan, İstemi Kağan hükümdar olmuş. Hükümdar olup Türk milletinin ilini, töresini tutmuş, düzenlemiş.)

Bu parça aşağıdaki dönemlerin hangisine ait olabilir?

A) Geçiş Dönemi

B) Yazılı edebiyat

C) Sözlü edebiyat

D) İslami Dönem

E) Tanzimat Dönemi

Sen ki son ehl-i salîbin kırarak savletini,

Şarkın en sevgili sultânı Salâhaddîn’i,

Kılıç Arslan gibi iclâline ettin hayran…

Sen ki İslâm’ı kuşatmış, boğuyorken hüsran,

O demir çemberi göğsünde kırıp parçaladın;

Sen ki rûhunla beraber gezer ecrâmı adın;

Sen ki a’sâra gömülsen taşacaksın…Heyhât,

Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât…

Bu parça aşağıdaki bilim dallarından hangileriyle doğrudan ilişkilidir?

A) Tarih ve din

B) Coğrafya ve halk bilimi

C) Sosyoloji ve dil bilimi

D) Psikoloji ve psikiyatri

E) Felsefe ve hukuk

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül yanlış kullanılmıştır?

A) Medeniyet insana inceliği veriyor, karşılığında içtenliği alıyor.

B) Eğitim insan hayatının her safhasına yayılmış, bir süreçtir.

C) Bütün insanlar iyilik yapmaya, kötülükten kaçınmaya eğilimlidir.

D) Tek başına kimse mutlu olamaz, mutluluk ancak başkalarıyla yaşanır.

E) Filozoflar varlığı, yaşamı bir bütün olarak ele alır ve açıklamaya çalışır.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses olaylarıyla ilgili bir yazım yanlışı vardır?

A) Bilmiyorum, demek ilimdendir.

B) Mantık bilmiyenin ilmine güven olmaz.

C) Ya bir yol bul ya bir yol aç ya da yoldan çekil.

D) Bilgi içinde boğulmamıza rağmen bilgi açlığı çekiyoruz.

E) Ben, bilmediğimi bildiğim için diğer insanlardan farklıyım.

Yazar: Bilgicik .com
Eklenme Tarihi: 3 Ocak 2025

Aranıyor!..