Düşey Atış Hareketi A. Yukarıdan Aşağıya Düşey Atış Yerin çekim alanı içinde belli bir yükseklikten ilk hızla düşey aşağı yönde atılan cisimlerin yaptığı harekettir. Hareketin Grafikleri Serbest düşmenin özel bir halidir. Serbest bırakılan cisim bir süre sonra yukarıdan aşağıya düşey atış hareketi yapar B. Aşağıdan Yukarıdan Düşey Atış Yerden belli bir hızla düşey yukarı doğru atılan ve yerçekimi etkisiyle […]
Akışkan Direnci ve Limit Hız Akışkan içinde hareket eden cisimlere hareketi engelleyici kuvvetler etki eder. Bu kuvvetler cismin sıvı ve gaz moleküllerine çarpması ya da sürtünmesi sonucu ortaya çıkar ve akışkan direnci olarak tanımlanır. Akışkan direnci Akışkanın cinsine (özkütlesine) ve cismin şekline bağlıdır. Bu özellik formülde K olarak sembolize edilir. Cismin hareket doğrultusuna dik en büyük kesit […]
Yeryüzünde Hareket Yeryüzeyinin belirli yüksekliklerinden serbest bırakılan yada yeryüzeyinden yukarı doğru fırlatılan cisimlerin bir süre yerin çekim etkisiyle yere çarptıklarını görürüz. Bu yüzden bu tür hareketlere yeryüzünde hareket denilmiştir. Yeryüzündeki hareketler, serbest düşme, düşey atış, yatay atış ve eğik atış olarak incelenecektir. NOT: Yer yüzünde hareket konusunda aksi belirtilmediği sürece yerçekimi ivmesi g = 10m/s2 alınacaktır. Serbest Düşme Hareketi […]
Dönen Cisimlerin Kinetik Enerjisi Bir nokta etrafında r yarıçaplı yörüngede dairesel hareket yapan cisimlerin çizgisel hızları birim zamanda alınan yol ile, açısal hızları birim zamanda taradıkları açı ile tanımlanır. Çizgisel hız V, açısal hız w ile gösterilir. V ve w arasında, Bazı cisimlerin eylemsizlik momentleri a. Dönen çubuğun Verim Bir işi yapabilmek için enerji harcanır. Sürtünmelerden […]
Enerjinin Korunumu Bir sistemde birden fazla enerji çeşidi varsa bu enerjiler birbirine dönüşebilir. Fakat sistemin toplam enerjisi değişmez. Enerji kaybolmaz sadece dönüşür. Örneğin bir barajda tutulan su potansiyel enerji kazanmaktadır. Bu su serbest bırakılınca yukarıdan aşağıya doğru potansiyel enerji kinetik enerjiye dönüşür, su hızla tirbünlere çarparak tirbünleri çevirir. Bu kinetik enerjide, hareket enerjisine dönüşür. Tirbünlerin dönüşü ile elektrik enerjisi elde edilirki bu […]
Sürtünmeden Dolayı Isıya Dönüşen Enerji Sürtünmeli yüzeyde hareket eden bir cisme hareketi ile zıt yönlü sürtünme kuvveti etki ettiğini daha önce görmüştük. Bunu tekrar hatırlayacak olursak;
Mekanik Enerji Bir cismin sahip olduğu kinetik enerji ve potansiyel enerjilerin toplamına mekanik enerji denir. Mekanik enerji EM ile gösterilir. EM = EK + EP dir. Bir sistemin mekanik enerjisine kinetik enerji, yerçekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisi dahildir. Sürtünmenin olmadığı sistemlerde toplam mekanik enerji korunumludur. Bir cismin üzerinde dış kuvvetler iş yapıyorsa mekanik enerji değişebilir. Fakat sisteme dış […]
Potansiyel Enerji a. Yerçekim (Durum) potansiyel enerjisi Bu enerji yer çekiminden kaynaklanır. m kütleli cismin yerden h kadar yüksekte iken sahip olduğu enerjidir. Yada cismi h kadar yükseğe çıkarmak için gereken enerjidir. Makinayı araca yüklemek için araç tarafından yer çekimine karşı makinanın ağırlığı kadar minimum kuvvet uygulanır. Makina bu kuvvet etkisiyle potansiyel enerji kazanmış olur. Sıvıların Potansiyel Enerjisi […]
Enerji Fizikte, kuvvet iş yaptıkça enerji açığa çıkar. O halde enerjiyi iş yapabilme kabiliyeti olarak tanımlayabiliriz. Enerji skaler (yönsüz) bir büyüklüktür ve birimi Joule dir. Bir sistemde yapılan net iş cismin kinetik enerji değişimine eşittir. Kuvvetin yaptığı iş ise sistemin enerji değişimine eşittir. 1. Kinetik Enerji Hız–zaman grafiği şekil I deki gibi olan bir cisim için kinetik enerji–zaman […]
Güç
Yerçekimine Karşı Yapılan İş Bir cisim bulunduğu yerden yukarı doğru hareket ettiriliyorsa yerçekimine karşı iş yapılıyor demektir. Cisme uygulanan kuvvet en az cismin ağırlığı kadar olmalıdır. Cisim yerden h kadar yükseltilirse yapılan iş Yerçekimine karşı yapılan iş, cisme kazandırılan potansiyel enerjiye eşittir. Eğer cisim belli bir yükseklikten bırakılıp yere düşerse yerçekimi iş yapmış olur. Cisimler yerden belli […]
İş Günlük hayatta iş kelimesi çok kapsamlı kullanılan bir kelimedir. Fakat fizikte kullanılacak iş yapmak terimi cisme enerji aktarmak anlamında olacaktır. TANIM: Kuvvet cisme yol aldırıyorsa iş yapıyor denilebilir. Yapılan iş kuvvet ve kuvvetin uygulama mesafesinin çarpımı ile bulunur. İş W ile gösterilir. UYARI: (+) işareti kuvvetin hareket yönünde uygulandığını (–) işareti ise kuvvetin hareket yönüne zıt uygulandığını gösterir.
Üst üste duran cisimlerin hareketi I. Kuvvet alttaki cisme etki ediyorsa NOT: Buradaki m1 kütleli cismin a1 ivmesi alttaki m2 kütleli cisme göre olan ivmesidir. II. Kuvvet Üstteki Cisme etki ediyorsa
Asansör Problemleri İvmeli hareket yapan araç içerisindeki cisimlere eylemsizlik kuvveti etki eder. Bu kuvvet asansörde baskül üzerinde bulunan cisimlerin ağırlığını ya da asansör tavanına asılı cisimlerin ipte oluşturduğu gerilmeyi etkiler. O halde asansör tavana asılmış (m) kütlesi için ip üzerinde oluşan gerilmenin alabileceği değerlere bakalım: NOT: Hızlanan harekette ivme vektörünün hareketle aynı yönlü, yavaşlayan harekette ise ivme vektörünün harekete ters […]
Düşey düzlemde hareket
Atwood Aleti Makaraya bağlı cisimlerin hareketi
Eğik Düzlem I. Eğik düzlem sürtünmesiz ise II. Eğik Düzlem Sürtünmeli ise III. Cisim yalnız yerçekimi kuvvetinin etkisinde ise NOT: Cisme yalnız yerçekimi kuvveti etki edeceğinden cismin ivmesi kütleden bağımsızdır. ÖRNEK:
Sürtünme Kuvveti Hareket etmekte olan bir cismi durduran, durmakta olan bir cismin harekete geçmesini önleyen ve daima cismin hareket yönüne yada duran cisimlerde net kuvvetin yönüne ters olan kuvvete denir. Özellikler Duran bir cismi harekete geçirmek için uygulanan kuvvet cismin hareketini devam ettirmek için uygulanan kuvveten daha büyüktür. a. İki tip sürtünme kuvveti vardır. I. Statik sürtünme kuvveti Zemin üzerinde […]
Dinamik Dinamik, bir cisme uygulanan kuvvet ve bu kuvvetin etkisi ile cismin yaptığı hareketi birlikte inceleyen mekaniğin bir bölümüdür. Kuvvetle hareket arasındaki bağıntıları inceleyen bu fizik dalını Newton’un hareket kanunları dediğimiz üç kanun ile inceleyeceğiz. Newton’un Hareket Kanunları 1. Newton’un I. Kanunu (Eylemsizlik Prensibi) Bir cismin durumunu koruma isteğine eylemsizlik denir. Bir cismin üzerine etki eden net kuvvet […]
Nehir Problemleri Nehir problemlerini incelerken iki aşamada değerlendirelim. 1. Akıntıya parelel hareket a. Sadece akıntıyla olan harekettir. Örneğin bir tahta parçası nehre bırakılırsa sadece suyun akış hızıyla hareket eder. b. Akıntı ve yüzücünün birlikte hareketi Akıntı ve yüzücü aynı yönde Akıntı ve yüzücü zıt yönde Konuya başlamadan önce kullanacağımız kavramları tanıyalım. Motorun ya da yüzücünün […]