Isı Etkisi Bir cisme ısı verildiğinde ya da alındığında 1. Sıcaklık değişimi 2. Hal değişimi 3. Boyut değişimi görülebilir. Maddede aynı anda biri görülebilirken ikiside görülebilir. Örneğin hal değiştiren maddenin sıcaklığı değişmezken, boyut değiştiren bir maddenin sıcaklığı değişir. 1.Sıcaklık Değişimi Maddede sıcaklık değişimi varsa mutlaka ısı değişimi vardır S ıcaklığı artan maddenin molekullerinin kinetik enerjisi artar […]
Termometre Sıcaklığı ölçmeye yarayan aletlerdir. Pek çok çeşidi vardır. Civalı, dijital, anolog, kızılötesi gibi biz burada civalı termometreyi inceleceğiz. Termometrenin yapısından bahsedecek olursak, Termometreden içi cıva dolu bir hazne ve bu hazneden çıkan ince bir cam borudan oluşur. Sıcaklık değişimiyle birlikte civanın genleşmesi sonucunda ölçekli boru içinde civa yüksekliği değişiklik gösterir. Ölçek yardımıyla ölçülen bu değişmeler sıcaklıktaki değişimlerdir. Termometrelerin yapısı aynı […]
Isı – Sıcaklık – Genleşme Isı Bir maddenin içindeki moleküllerin kinetik enerjileri ile potansiyel enerjilerinin toplamına ısı enerjisi denir Sıcaklık Maddeyi oluşturan moleküllerin kinetik enerjileriyle doğru orantılı bir büyüklüktür Isı ve Sıcaklık arasındaki farklar 1. Isı enerjidir. Sıcaklık enerji ile oratılı bir büyüklüktür. 2. Isının birimi kalori, joule gibi enerji birimleridir. Sıcaklığın birimi derecedir. 3. Isı […]
Gazlarda Kaldırma Kuvveti Gazların yoğunlukları küçük olduğundan gazların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvveti sıvılara göre oldukça küçüktür. Havanın içlerinde bulunan cisimlere uyguladığı kaldırma kuvveti FK = VCisim.dHava.g ile ifade edilir. Gazların kaldırma kuvveti genelde cam fonus içine alınmış terazilerin dengesinde kullanılır. Havasız ortamda iken X ve Y cisimleri şekildeki gibi dengelenmiş olsun. Cisimlerin ağırlıkları havasız ortamda gerçek değerlerini verdiğinden X ve Y […]
Sıvı İçindeki Cisimlerin Durumları Cisimler kendi özkütleleri ve sıvının özkütlesine bağlı olarak yüzebilir, askıda kalabilir ya da batabilir. Yüzme Koşulu Cismin özkütlesi sıvının özkütlesinden küçük ise cisimler hacimlerinin bir kısmı dışarıda kalacak şekilde dengede kalır. Bu durumda cisimler için yüzüyor denir. Cisim dengede olduğundan Cisim taşma kabına atıldığında taşırdığı sıvının hacmi batan hacmi kadardır. VT = VB Cisim […]
Sıvıların Kaldırma Kuvveti Sıvılarda kaldırma kuvveti, sıvı içindeki cismin alt, üst yüzeylerine etki eden sıvı basınç kuvvetlerinin farkından kaynaklanır. Düzgün bir cismin sıvı içinde şekildeki konumda dengede kaldığını düşünelim. Cismin alt ve üst yüzeylerine etkiyen sıvı basınç kuvvetleri FAlt = h2.d.S.g FÜst = h1.d.S.g h2 > h1 olduğundan FAlt > FÜst tür. Cisme yukarı yönde etkiyen net kuvvet […]
Akışlanların Basıncı Hareket eden sıvı ve gazların basıncıdır. Özellikler 1. Akışkanın kesit alanı küçüldükçe hızı artar. Daralan nehirlerin akış hızlarının artması, su hortumunun ucunun sıkıştırıldığında suyun fışkırması örnek olarak verilebilir. Şekildeki kap daraldıkça içindeki havanın hızı artar. Hızı artan havanın basıncı azalır. Hava bileşik kabın içindeki kollara farklı basınç uygular. PA > PB > PC dir. 3. Akışkanlar basıncın yüksek […]
Monometreler Kapalı kaplardaki gazların basıncını ölçmeye yarayan araçlardır. İki tip monometre vardır. Bunlar açık uçlu monometreler ve kapalı uçlu monometrelerdir. Kapalı uçlu Momometre Gazın basıncı, gaz basıncından dolayı yükselen civanın seviyeleri arasındaki basınca eşittir. Açık uçlu Manometre Gaz basıncı ile birlikte açık hava basıncınında etkisiyle civa seviyeleri arasında fark oluşur. Bu fark gaz basıncı ve atmosfer basıncı arasındaki basınç farkıdır. […]
Kapalı Kaplardaki gaz basıncı Kapalı kaplardaki gaz moleküllerinin hareketinden ve ağırlıklarından dolayı kabın bütün yüzeylerine uyguladığı basıçtır. Gazın ağırlığından dolayı oluşacak basınç çok küçük olduğundan dolayı ihmal edilir. Gazın kabın bütün yüzeylerine uyguladığı basınç eşittir. Yüksekliğe bağlı değildir. Gazların basıncı PV =n.R.T ile ifade edilir. P : Gazın Basıncı (atm) V : Gazın hacmi ( t) n […]
Barometre Toricellinin yapmış olduğu deney de kullandığı düzenek bir tür barometredir. Barometre açık hava basıncını (atmosfer basıncı ) ölçmeye yarayan araçlardır. İki tip barometre vardır. I. Metal Barometre Metalin esneklik özelliğinden yararlanılarak hava basıncını ölçmeye yarayan aletlerdir. II. Cıvalı Barometre Toricelli deneyinde kullanılan sıvıların basıncından yararlanarak çalışan barometrelerdir. Barometrede kullanılan borunun şekli kesit alanı değiştirildiğinde içindeki sıvının yüksekliği […]
Gaz Basıncı Atmosfer içinde bulunan hava ağırlığından ve hareket halinde olmasından dolayı basınç uygular. Bu basınca açık hava basıncı denir. Açık hava basıncı sıcaklık, gaz yoğunluğu, rüzgar gibi nedenlerden dolayı değişir. Deniz seviyesinden yukarılara doğru çıkıldıkça açık hava basıncı düşer. Açık hava basıncı Toriçelli isimli bilim adamının yaptığı deneyle ölçülebilir hale getirilmiştir. Toriçelli deniz seviyesinde ve 0°C sıcaklıkta yaptığı […]
Pascal Prensibi Bileşik Kaplar Şekildeki gibi bir kaç bölmeden oluşan bileşik kaba aynı cins sıvı konulursa, bütün kollardaki sıvı yükseklikleri eşit olur. Bu nedenle tüm kollardaki sıvıların kabın tabanına uyguladıkları basınçlar birbirine eşittir. PK = PL = PM = PN = h.ds.g dir. U Borusu İçerisinde birbirine karışmayan farklı özkütleli sıvıların olduğu, şekli U […]
Durgun Sıvıların Basıncı Sıvı ağırlıklarından dolayı içinde bulundukları kabın tabanına ve yan yüzeylerine basınç uygularlar. Bu basınç noktanın sıvının yüzeyine uzaklığına ve sıvının öz ağırlığına bağlıdır. Kapların içine su doldurulduğunda, kapların şekli ne olursa olsun aynı derinlikteki K, L ve M noktalarına su tarafından uygulanan basınçlar eşittir. Sıvı basıncı sıvı kütlesinden bağımsızdır. Bir havuz ile denizin aynı derinlikteki […]
Katıda Basınç NOT: Eğik düzlemin yatayla yaptığı açı a artarsa basınç kuvveti ve basınç azalır.
Basınç Birim yüzeye dik etki eden kuvvete basınç denir. P ile gösterilir. Birimi pascal, bari ve atm dir. Basınç yüzey ile ters orantılı, uygulanan kuvvetle doğru orantılıdır. Basınca ait bu ilkeyi günlük hayatımızda kullanmaktayız. Bıçağımız daha iyi kessin diye bıçağı bileyleriz yüzeyi küçülterek basıncı artırırız. Böylece bıcağın daha iyi kesmesini sağlarız. Ucu sivri olan çivi daha kolay çakılır. Karda yürürken […]
Özağırlık