Sosyal Davranışlar
Sosyal Davranışlar Aynı türden iki veya daha fazla canlının birbiriyle etkileşimi sonucu sosyal davranışlar oluşur. Bunlar işbirliği,üstünlük, yarışma, iletişim ve alan savunması gibi davranışlardır. Topluluk elemanları arasında iletişim ve haberleşme sesli, görsel ya da kimyasal mesajlarla sağlanır. Bu şekilde canlıların avlanma, üreme, savunma, korunma gibi eylemleri gerçekleştirilir. Canlılar arasında görülen sosyal davranışta iletişim önemli rol oynar. Tür içinde dişi […]
Biyolojik Saat (Biyoritm)
Biyolojik Saat (Biyoritm) Canlılarda bazı davranışlar zamanla değişebildiği halde bazıları belirli aralıklarla tekrarlanır. Günlük, aylık, yıllık ya da mevsimlik olmak üzere periyodik olarak tekrarlanan davranışlara biyoritm denir. Örnek Leyleklerin mevsimlere göre değişik bölgelere göç etmesi Balıkların, kuşların, memelilerin ilkbaharda; geyiklerin ve koyunların sonbaharda yavru meydana getirmek için üreme davranışında bulunması Bazı hayvanların (sürüngenler, ayılar, tavşanlar, yarasalar vb.) soğuk ve besin […]
Hayvanlarda Davranış
Hayvanlarda Davranış Hayvanlarda davranışlar doğuştan gelen davranışlar ve sonradan kazanılan davranışlar olmak üzere iki grupta incelenir. 1. Doğuştan Gelen Davranışlar Hayvanlarda öğrenilme olmaksızın kalıtsal olarak ortaya çıkan davranışlardır. Bu davranışları ortaya çıkaran bilgiler bireyin DNA larında bulunur. Her türe özgü olan davranışlar ata bireyden yavrularına genlerle aktarılır. Doğuştan gelen davranışlar canlının genlerinin ve gelişmişliğinin bir göstergesi olarak canlının hayatta kalmasına […]
Bitkilerde Davranış
Bitkilerde Davranış Bitkilerde ışık, nem, dokunma, yerçekimi gibi uyarıların etkisi ile çimlenme, çiçek açma, yaprak dökme, nasti ve tropizma hareketleri görülür. Tepkiler hormonların etkisi ile gerçekleşir. Mitoz bölünme, hücrelerdeki turgor değişimi, asimetrik büyüme tepkinin oluşumunda etkilidir. Bitkilerde görülen nasti ve tropizma kalıtsaldır. a. Tropizma Tropizma bitkinin gelen uyarının yönüne bağlı olarak pozisyon değiştirmesidir. Hormonların etkisi ile asimetrik büyüme sonucu gerçekleşir. Tropizmada daha […]
Bir Hücrelilerde Davranış
Bir Hücrelilerde Davranış Tek hücreli canlılar iç ve dış çevreden gelen uyarılara göre farklı tepki gösterirler. Davranışların tümü kalıtsaldır. Davranışlar oramdan uzaklaşma, uyarıya yaklaşma ya da kendini korumaya alma şeklinde olabilir. Tek hücrelilerde hareket etmeyi sağlayan sil, kamçı, yalancı ayak gibi yapılar vardır. Tek hücrelilerde uyarana yaklaşma ya da uzaklaşma şeklinde gerçekleşen davranşılara taksis (göçüm) denir. Taksis, bir uyarana […]
Canlılarda Davranış
Canlılarda Davranış Canlıların iç ve dış çevreden gelen kimyasal ya da fiziksel uyarılara karşı gösterdikleri tepkiye davranış denir. Canlılar sıcaklık, ışık, CO2, O2, nem gibi dış faktörler ile susuzluk, açlık gibi iç faktörlerin etkisi altında kalır. Bu faktörlerin etkisi ile her canlı farklı davranış biçimi gösterir. Canlıların değişkenlere verdikleri tepki ve davranışlar bulundukları ortama uyumunu kolaylaştırıp, beslenme, üreme gibi olayları […]
Bazı Ekolojik ve Evrimsel Genelleştirmeler
Bazı Ekolojik ve Evrimsel Genelleştirmeler Allen Kuralı Memeli ve kuşların sıcak iklimde yaşayanlarının vücut çıkıntıları soğuk iklimde yaşayanlarınkine göre daha büyüktür. Soğuk iklimde yaşayan bu canlıların vücut çıkıntılarının daha küçük olması terleme yüzeyini azaltır. Bu özellik ısı kaybını azaltarak vücut sıcaklığını korumayı sağlar. Bergmann Kuralı Memeli ve kuşların soğuk bölgelerde yaşayanlarının vücudu,sıcak bölgelerde yaşayanlarınkinden daha büyüktür. […]
Evrim İle İlgili Görüşler
Evrim İle İlgili Görüşler Evrim, basit yapılı organizmalardan kompleks yapılı organizmaların oluştuğunu ileri süren bir teoridir. Bugün yaşayan canlıların daha önce yaşamış olan canlıların değişim geçirmesi ile oluştuğunu savunur. Bu teoriye göre, çevre koşullarına uyum sağlayan canlılar yaşamaya devam etmiş, uyum sağlayamayanlar ise yok olmuştur. Canlıların aynı kökenden geldiğini kabul eder. 1. Lamarck’ın Evrim Teorisi Lamarck, evrim görüşünü ilk […]
Hayatın Başlangıcı İle İlgili Görüşler
Hayatın Başlangıcı İle İlgili Görüşler Canlılar arasındaki benzerliklerin ve farklılıkların nasıl ortaya çıktığını ve hayatın nasıl başladığını asırlar boyu insanlar merak etmiş, bu konu ile ilgili çeşitli görüşler ileri sürmüştür. Hayatın başlangıcı ile ilgili ileri sürülen görüşler şunlardır; Yaratılış Görüşü Abiyogenez (Kendiliğinden oluş) Görüşü Biyogenez Görüşü Panspermia Görüşü Ototrof Görüşü […]
Solunumun Kontrolü
Solunumun Kontrolü Solunumun kontrolü sinirsel ve kimyasal yollarla sağlanır. Sinirsel kontrol, beyindeki solunum merkezleri tarafından yapılır. Soluk alma merkezinden gelen impulslar (1) diyafram ve kaburgalar arası kasların kasılmasını sağlar ve soluk alınır. Diğer impuls (2) pnömotaksik merkeze ve oradan da soluk verme merkezine (3) gider. Aynı zamanda soluk alma ile akciğerlerde meydana gelen gerginliği algılayan reseptörlerden de vagus siniri […]
Kanda Karbondioksit Taşınması
Kanda Karbondioksit Taşınması Doku hücrelerinde oluşan CO2, kılcaldamarın toplardamar ucundan kana geçer. Kana geçen CO2 önce hemoglobinle birleşir, karboaminohemoglobini (karboksi hemoglobin) oluşturur. Alyuvarlarda CO2 nin büyük bir kısmı hemoglobinden ayrılır ve karbonik anhidraz enziminin etkisiyle H2O ile birleşerek ve karbonik asit (H2CO3) oluşturur. Karbonik asit iyonlaşarak H+ ve HCO3 – e (bikarbonat) dönüşür. Doku kılcallarında oluşan H+, hemoglobin ile bağlanarak akciğer kılcallarına […]
Kanda Oksijen Taşınması
Kanda Oksijen Taşınması İnsanda vücuda alınan oksijenin % 98 i alyuvarlardaki hemoglobinle, % 2 si kan plazması ile çözünmüş halde taşınır. Oksijen, alveollerden difüzyonla akciğer kılcallarına girer sonra kan plazmasından alyuvarlara geçer. Alyuvarlarda hemoglobinle birleşerek oksihemoglobini oluşturur. Oksihemoglobin akciğer toplardamarı ile önce kalbe gider. Kalpten aort atardamarı ile tüm dokulara pompalanır. Oksijenin hemoglobinle birleşmesi ya da ayrılması kandaki O2 […]
Oksijen ve Karbondioksitin Taşınması
Oksijen ve Karbondioksitin Taşınması Kanda bulunan solunum pigmentleri sayesinde kanın oksijen tutma ve taşıma kapasitesi yüksektir. Solunum pigmentlerinin yapısında protein bulunur. Ayrıca demir, bakır gibi elementler de yer alır. Pigmentler kana özel rengini verirler. Hayvan gruplarında pigmentlerin çeşidi ve kandaki yeri farklılık gösterir. Omurgalılar ile bazı omurgasızlarda solunum pigmenti hemoglobindir. Hemoglobin omurgasızlarda plazmada, omurgalılarda ise alyuvarda bulunur. Hemoglobin (hem […]
Soluk Alıp Verme Mekanizması
Soluk Alıp Verme Mekanizması İnsanda soluk alıp verme; kaburgalar arası kaslarla, diyafram kasının kasılıp gevşetmesiyle meydana gelir. Soluk Alma Oksijence zengin havanın solunum yollarından geçerek alveollere dolmasına soluk alma denir. Soluk alırken; Diyafram kasılır (düzleşir). Kaburgalar arası kaslar kasılır. Göğüs boşluğu hacmi artar, iç basınç azalır. Akciğerler genişler. Karın boşluğu hacmi azalır, […]
İnsanda Solunum Sistemi
İnsanda Solunum Sistemi Solunum sisteminin, oksijeni alıp karbondioksiti vücuttan uzaklaştırmasının yanında başka görevleri de vardır. Konuşma seslerinin oluşması, mikroplara karşı vücudu koruma vb. Solunum sistemi organları, işlevlerini yapmak üzere özelleşmiş yapılara sahiptir. İnsanda solunum sistemi; burun, yutak, gırtlak, soluk borusu ve akciğerlerden oluşur. Burun Burun iç yüzeyinde mukus bezi, koku alma reseptörleri, siller bulunur. Alınan hava mukus tarafından nemlendirilir. Burnun iç […]
