Destek ve Hareket Sistemi
Destek ve Hareket Sistemi Destek hareket sistemi canlıya şekil veren iç organların korunmasını sağlayan, hareketi ve dik durmayı sağlayan sistemdir. Bir Hücrelilerde Destek ve Hareket Sistemi Gelişmiş yapılı destek sistemleri bulunmaz. Paramesyum ve öglana gibi tek hücreli canlılarda, hücre zarını örten katı ve esnek yapıda olan pelikula bulunur. Foraminifera, radioleria gibi gruplarda kalsiyum ve silis pelikulaya katılır ve kabuk oluşturulur. Bu […]
Balıklarda Tuz ve Su Dengesi
Balıklarda Tuz ve Su Dengesi Tatlı su balıkları Vücutlarındaki tuz derişimi, çevreye göre daha yüksektir. Su içmezler. Osmozla su solugaçlardan girer. Vücut suya karşı geçirgen olmayan deri ile örtülüdür. Vücut için gerekli olan tuz, solungaçlardaki özel hücreler tarafından aktif taşıma ile tatlı sudan alınır. Çok iyi gelişmiş glomerulusları fazla miktarda suyun süzülmesini […]
İnsan Fazla Miktarda Deniz Suyu İçerse Ne olur?
İnsan Fazla Miktarda Deniz Suyu İçerse Ne olur? Deniz suyunda yaklaşık % 3 oranında tuz vardır. insan kanındaki tuz oranı ise % 1 dir. Deniz suyu içildiğinde, sindirim sisteminden emilerek kana geçtiği zaman, kandaki tuz oranı % 3’e yükselir. Böbrekler % 2 oranında tuzu süzebilirler. Ancak kandaki toz oranı % 3 olduğu zaman, tam süzme […]
Böbreğin Düzenleyici Rolü
Böbreğin Düzenleyici Rolü Böbrekler kararlı bir iç çevrenin oluşmasını sağlarlar. Bunu da aşağıdaki işlevleri gerçekleştirerek başarırlar. a. Metabolizma artıklarını boşaltır. b. Su ve tuz dengesini sağlar. Hipofiz bezinden salgılanan ADH (antidiüretik hormon) vücudun su miktarını ayarlar. Kanın osmotik basıncı artıp, kanın su hacmi azaldığında ADH hormonu miktarı artar ve distal tüpte suyun geri emilimi artar. Böbrek üstü […]
İdrar Oluşumu
İdrar Oluşumu Nefronda gerçekleşen; 1. Süzülme (filtrasyon) 2. Geri emilim 3. Salgılama olaylarının sonucunda idrar oluşur 1. Süzülme (Filtrasyon) Kan basıncı etkisiyle glomerulustan bowman kapsülüne su, iyonlar, aminoasit, glikoz, üre NH3, kreatin, vitamin, ürik asit, yağ asidi gibi küçük moleküllü maddeler geçer. Kan hücreleri, plazma proteinler, yağ molekülleri geçemez. Doku sıvısına benzeyen bu sıvıya glomerular süzüntü denir. Kan […]
İnsanda Boşaltım Sistemi
İnsanda Boşaltım Sistemi İnsanda boşaltım sistemi; böbrekler, üreter, mesane ve üretradan oluşur. Böbrek Zarı Böbreği dıştan sarar ve onu dış etkilere karşı korur. Kabuk (korteks) Kandaki artık maddelerin süzüldüğü kısımdır. Öz Bölgesi (medulla) Yararlı maddelerin geri emildiği böbrek kısmıdır. Havuzcuk (pelvis) İdrarın toplandığı yerdir. Nefron Böbreklerin süzme birimleridir. Her böbrekte bir milyondan fazla nefron bulunur. Bir nefronun […]
Hayvanlarda Boşaltım
Hayvanlarda Boşaltım a. Omurgasızlarda Boşaltım Sünger ve Sölentelerelerde Özel boşaltım organı yoktur. CO2, H2O, NH3 difüzyonla vücut yüzeyinden atılır. Yassı Solucan (Planarya) da İlk defa bunlarda boşaltım organı görülür. Protonefridyum denilen boşaltım organı, bir çok kanaldan oluşur. Kanallarla bağlantı kuran, silli alev hücreleri bulunur. Alev hücrelerinin görevi vücutta su dengesini sağlamaktır. CO2 ve NH3 gibi maddeler difüzyonla […]
Bitkilerde Boşaltım
Bitkilerde Boşaltım Özelleşmiş bir boşaltım sistemi yoktur. Boşaltımda etkili olan yapılar bulunur. Bunlar; Stoma Hidatod Kovucuk Depo kofulu Kök Stomalardan CO2 moleküler halde, su ise buhar halinde terleme şeklinde atılır. Kovucuklar ise CO2 ve az da olsa buhar halinde terleme şeklinde su atarlar. Hidatodlar yaprak kenarlarında bulunur. Su ve mineral tuzlar, damlama (gutasyon) […]
Canlılarda Boşaltım
Canlılarda Boşaltım Tek Hücrelilerde Boşaltım CO2 ve NH3 doğrudan difüzyonla yüzeyden atılır. Paramesyum, öglena, amilp gibi tatlı sularda yaşayan ökaryot tek hücrelilerde fazla su kontraktil kofullar ile atılır. Kontraktil kofullarda osmotik basınç farkıyla su dışarı fırlatılır. Aktif taşıma görülür, enerji harcanır. ÖRNEK: Tatlısularda yaşayan bazı bir hücrelilerdeki kontraktil (vurgan) kofulların temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir? A) Karbondiokitin dışarı atılmasını […]
Boşaltım Sistemi
Boşaltım Sistemi Hücre metabolizması sonucu oluşan zararlı artık ürünlerin organizmadan uzaklaştırılmasına boşaltım denir. Boşaltım sistemi organizmadaki hücrelerin yaşamasına uygun ve dengeli bir iç ortamın devamını sağlar. Boşaltım Maddeleri Hücrelerde metabolizma esnasında su, CO2 ve azotlu atık maddeler oluşur. a. Su ve CO2 Karbonhidrat ve yağların hücre solunumunda yıkımı sonucu oluşan maddelerdir. Su ve CO2; akciğer, böbrek ve ter bezlerinden […]
Sindirim Sistemi Hastalıkları
Sindirim Sistemi Hastalıkları İshal: Beslenme hatası ya da mikropların etkisiyle bağırsaktan su ve mineral kaybına yol açan bir hastalıktır. Tifo: İçilen suyun ya da yiyeceklerin içinde bulunan mikroorganizmalarla bulaşır. Dizanteri: İçme suyunda ya da yiyeceklerin içinde bulunan mikroorganizmalarla bulaşır. İnce bağırsakta hastalığa neden olur. Ülser: Mide ya da ince bağırsak mukozasında bakterilerin yol açtığı yaralardır. Kabızlık: Dışkının suyunun fazla […]
Sindirim Sisteminin Çalışmasında Etkili Faktörler
Sindirim Sisteminin Çalışmasında Etkili Faktörler Sindirim sisteminin çalışması endokrin ve sinir sistemiyle kontrol edilir. Mideden salınan gastrin, ince bağırsaktan salınan sekretin ve kolesistokinin hormonları sindirime yardımcı olur. Sindirim sistemi otonom sinir sinir sistemi tarafından düzenlenir. Midenin çalışmasında onuncu beyin siniri olan vagus etkilidir. Sempatik ve parasempatik sinirler sindirim faaliyetlerinde düzenleyici etki yapar. Sempatik sinirler genelde hızlandırıcı etki yaparken, midede […]
Emilen Besilenlerin Kalbe Taşınması
Emilen Besilenlerin Kalbe Taşınması Glikoz, aminoasitler, vitaminler, su ve mineraller villuslardan emilerek kılcal kan damarlarına taşınır. Buradan karaciğer kapı toplardamarıyla karaciğere taşınır. Karaciğerde besinlerden bir kısmı (yağda eriyen vitaminlerin fazlası, glikozun fazlası glikojen halinde) depolanır. Amonyak gibi zararlı maddeler üre ve ürik aside dönüştürülür. Besinler buradan karaciğer üstü toplardamarıyla alt ana toplardamara bağlanır. Buradan da kalbin sağ kulakçığına […]
Sindirilmiş Besinlerin Emilimi
Sindirilmiş Besinlerin Emilimi Sindirilmiş besinlerin kan ya da lenfe alınmasına emilim denir. Emilim pasif ve aktif taşıma olaylarıyla gerçekleşmektedir. Monosakkaritler, aminoasitler, su, mineraller ve vitaminler kan kılcallarına, yağ asidi, gliserol lenf kılcallarına (kilüs borusuna) emilir.
Besinlerin Kimyasal Sindirimi
Besinlerin Kimyasal Sindirimi 1. Ağızda Sindirim Ağızda hem mekanik hem de kimyasal sindirim gerçekleşir. Dişler ve dil gibi kısımlar besinlerin yüzeyinin genişletilmesinde etkilidir. Ağızda karbonhidratların kimyasal sindirimi başlar. Tükürükte bulunan amilaz (pityalin) enzimi pişmiş nişastanın maltoz ve dekstrine dönüşümünü sağlar. 2. Midede Sindirim Besinler mideye, yemek borusundaki kasların peristaltik hareketleri ile ulaşır. Midede kasların kasılıp gevşemesiyle mekanik, enzimlerle kimyasal sindirim […]
Sindirime Yardımcı Organlar
Sindirime Yardımcı Organlar Karaciğer Karaciğer, insanda en büyük organlardan biridir. Karın boşluğunda ve midenin sağ üst kısmında yer alır. Yaklaşık 2 kg ağırlığında, vişne çürüğü rengindedir. Üzerini bağ dokudan oluşan Glisson kapsülü örter. Glisson kapsülünü ise karın zarı (periton) sarar. Karaciğer sağ ve sol olmak üzere iki büyük loptan oluşur. Sağ lob tekrar iki küçük loba ayrılır. Bu […]
İnsanda Sindirim Sistemi
İnsanda Sindirim Sistemi İnsanda sindirim sistemi ağız, yutak, yemek borusu, mide,ince bağırsak, kalın bağırsak ve rektum (anüs) olmak üzere çeşitli kısımlardan oluşur. Tükürük bezleri, mide bezcikleri, karaciğer ve pankreas ise salgılarıyla sindirime yardımcı yapılardır. Sindirim sisteminin çalışmasını sinir sistemi ve endokrin sistem denetler. Sindirim Sistemi Bölümleri Ağız Ağız besinlerin alındığı ve sindirimin başladığı yerdir. Burada hem kimyasal hem de […]
Omurgalılarda Sindirim
Omurgalılarda Sindirim Omurgalılarda, omurgasızlara göre daha gelişmiş bir sindirim sistemi bulunmaktadır. Besin maddeleri ağızla alınır. Sindirim ince bağırsakta tamamlanır. Sindirilmeyen maddeler ise sindirim açıklığından (anüs veya kloak) dışarıya atılır. Omurgalı canlılarda sindirim sistemi bölümlerinde bazı farklılıklar bulunmaktadır. Dil, diş, körbağırsak, dört gözlü mide gibi bölümlerin özelleştiği görülmektedir. Örneğin Geviş getiren memelilerde mide dört bölümden oluşmaktadır. Otçul canlıların bağırsakları etçillere göre […]
Hayvanlarda Sindirim Sistemi
Hayvanlarda Sindirim Omurgasızlarda Sindirim Süngerler: Vücudun dış kısmına açılan küçük delikler (porlar) bulunur. Porlardan giren su gastral boşluktan geçerek tepedeki pordan dışarıya atılır. Su ile birlikte gastral boşluğa geçen besin maddeleri gastral boşluk kenarında bulunan kamçılı hücreler tarafından hücre içine alınır. Sindirim hücre içinde gerçekleşir. Sölentereler: İlk kez sindirim kanalının oluştuğu canlılardır. Embriyonik gelişim sırasında gastrula evresinde kalmışlardır. […]
Bitkilerde Sindirim
Bitkilerde Sindirim Bitkilerde özelleşmiş bir sindirim sistemi yoktur. Fotosentez ile ürettikleri besinlerin bir kısmını kullanırlar, bir kısmını ise depo ederler. Gerektiğinde protein, yağ, nişasta gibi depo besinlerini hücre içi sindirimle parçalayarak kullanabilirler. Böcekçil bitkilerde ise hücre içi sindirimin yanısıra, hücre dışı sindirim de görülür. Böcekçil bitkiler azotça fakir topraklarda yaşadığından azot ihtiyacını böcekleri sindirerek karşılar. Böceklerin kitin, protein gibi azot içeren […]
