Canlıların Sınıflandırılması Bilim insanları yeryüzünde 10 ile 100 milyon arasında canlı türü yaşadığını düşünmektedir. Bu canlı türlerinin yapıları birbirinden tamamen farklı olmayıp aralarında benzer özellikler de vardır. Yeryüzündeki canlıların hepsini ayrı ayrı incelemek ve tanımlamak imkânsızdır. Bundan dolayı bilim insanları canlılarla ilgili yeterli bilgi edinmek için canlıları gruplara ayırmaktadır. Canlıları özelliklerine göre gruplara ayırma işine sınıflandırma denir. İki çeşit sınıflandırma yapılmıştır. 1. […]
İlk Yardım Bilgisi Trafik ve Çevre Bilgisi Motor ve Araç Tekniği Bilgisi
Çoklu Doğumlar Tek Yumurta İkizleri Zigotun bölünmesiyle oluşan blastomerlerin birbirinden ayrılması sonucu iki birey oluşumu gerçekleşir. Oluşan yavru bireyler genetik özellikler bakımından aynıdır. Kan grubu, cinsiyetleri, DNA larının nükleotid dizilişi gibi… Bir yumurta ve bir spermin döllenmesiyle oluşmuşlardır. Anne karnında tek bir plasentadan beslenirler. Çift (Ayrı) Yumurta İkizleri Aynı anda iki farklı yumurtanın iki farklı spermle […]
Gözün Gelişiminde Embriyonik İndüksiyon Ön beyinden uzanan optik çıkıntılar içeriye doğru çöker. Böylece göz kadehi (optik çukur) oluşur. Göz kadehi ilerleyerek başın ön kısmında bulunan deri ektodermi ile temas eder ve göz merceği meydana gelir. Mercek iris ile çevrilir. Sert tabaka oluşumu gözü dıştan çevreler ve gözün ön kısmında saydam tabakayı (kornea) oluşturur. ÖRNEK:İnsanda gözün embriyolojik gelişiminde, […]
Spemann Deneyi ve Embriyonik İndüksiyon Doku ve organlar oluşurken embriyonik tabakaların arasındaki etkileşime embriyonik indüksiyon denir. Spemann adlı bilim insanı semender embriyolarını kullanarak üç deney yapmıştır. Deneyde sinir dokusunun oluşumu araştırılmıştır. Deney 1 Üst ektoderm çıkarılır. Çıkarılan bu ektoderm doku kültürüne konur ve canlı kalması sağlanır. Doku kültüründeki bu ektodermde ve ektodermi çıkarılan embriyoda sinir sisteminin gelişmediği görülür. Sonuç: Ektoderm […]
Embriyonun Beslenmesi Embriyo başlangıçta besin ve oksijen ihtiyacını difüzyon ile sağlar. Embriyo uterusa ulaştıktan sonra plasenta oluşur. Gebeliğin ilk haftalarında koriyon zarı uterus dokusu içine uzayarak villus uzantılarını oluşturur. Villuslarda bol miktarda kılcal damar bulunur. Kılcal damarlar sayesinde beslenme yüzey alanı artmış olur. Villuslar ve uterus duvarlarının dokuları plasenta adını alır. Plasenta, amniyon zarı, allantoyis zarı ve vitellus kesesinden oluştuğu göbek bağı ile […]
İnsanlarda Embriyonik Gelişme Embriyonik gelişme dört grupta incelenir. 1. Segmentasyon 2. Gastrulasyon 3. Nörolasyon 4. Organogenez 1. Segmentasyon Yumurta ile spermin döllenmesinden sonra oluşan zigot hızlı bir şekilde mitoz bölünmeler geçirir. Bu şekilde oluşan her bir hücreye blastomer denir. Blastomer sayısı artarken hücrelerin büyüklüğü azalır. Zigotun hacmi ise değişmez. Fakat bölünürken besin tüketildiği için ağırlık azalır. Zigot bir […]
Hayvanlarda Yavru Oluşturma Şekli Ovipar Olanlar İç döllenme, dış gelişme görülür. Örneğin Kuş ve sürüngenler. Ovovivipar Olanlar Döllenmiş yumurta, ana vücudundan bağımsız olarak vücut içinde gelişir. Besin ihtiyacını anneden değil, yumurtadaki vitellustan sağlanır. Anne koruyucudur. Örneğin Köpek balığı, lepistes balığı Vivipar Olanlar İç döllenme, iç gelişme görülür. Örneğin Plasentalı memeliler. Embriyonik Örtüler 1. Koruyucu Örtü En dışta […]
Hayvanlarda Gelişme Eşeyli üreyen hayvanlarda gelişme evrelerinin görülmesinden önce, gamet oluşumu (gametogenez) ve döllenme gerçekleşmektedir. Gamet oluşumu tamamlandıktan sonra, yumurta ve sperm hücreleri döllenir. Döllenme, meydana geldiği yere göre dış ve iç döllenme olmak üzere iki grupta incelenir. Dış Döllenme Yumurta ve spermin birleşmesi suda gerçekleşir. Gametlerin oluşum ve suya bırakılma zamanları aynıdır. Gametlerin suda döllenme şansını arttırmak için bol sayıda yumurta ve […]
Bitki Gelişimine Hormonların Etkisi Oksin Hücre bölünmesi, hücre farklılaşması, hücre büyümesini sağlar. Bitkinin boyca uzamasını, simetrik ya da asimetrik büyümesini sağlar. Diğer bitkisel hormonların etkisiyle de yaprak dökümü, çiçek açma, meyve verme gibi olaylarda da etkilidir. Örneğin Yaprak dökülmesinde etilen ve oksin beraber etkilidir. Oksinin azalması yaprak dökülmesine yol açar. Oksin hormonu, bitki büyümesine en etkili hormondur. Oksinin ışığın ters yönünde […]
Bitkilerde Gelişme ve Büyüme Bitkilerde gelişme ve büyüme, zigot oluşumundan sonra başlar ve yaşam boyu devam eder. Bitkilerde eşeyli ve eşeysiz üreme şekilleri görülebilir. Bazı bitkiler vejetatif üreme ile çoğalır. Bazen bir dal parçasından, yapraktan, sürgün gövdeden ya da patateslerdeki gibi gözlerden eşeysiz üreme gerçekleşebilir. Birbirinin aynısı yeni bitkiler elde edilir. Sporla çoğalan bitkilerde (eğrelti otları, kara yosunları…) spor keselerinin çatlayıp sporların […]
Canlılarda Gelişme Eşeyli üreyen canlılarda (n) kromozomlu yumurta ve sperm hücresi birleşerek (2n) kromozomlu zigotu meydana getirir. Bu olaya döllenme denir. Döllenmenin ardından birey oluşana kadar geçen aşamalara gelişme denir. Canlılarda gelişme; hücre bölünmesi, büyüme ve farklılaşma olmak üzere üç grupta incelenir. 1. Hücre Bölünmesi Zigot oluştuktan sonra mitoz bölünmeler başlar. Canlının yaşamı boyunca devam eder. Bazı dokularda mitoz […]
Dişilerde Üreme Sisteminin Hormonlarla Kontrolü FSH Hipofizden salgılanır. Folikülün gelişimini uyarır. Yumurta oluşumu gerçekleşir. Folikül östrojen salgılar, östrojen artarsa FSH azalır. FSH ın azalması LH ın artmasını sağlar. LH (Prolaktin) Hipofizden salgılanır. Ovulasyonu sağlar. Kanda LH seviyesi maksimuma ulaştığında yumurta, yumurtalıktan fallop tüpüne geçer. Yumurtayı bırakan folikül ise korpus luteuma dönüşür. Korpus luteum progesteron ve az miktarda östrojen salgılar. LH azalırsa, progesteron […]
Menstrüasyon Döngüsü Dişilerde döllenme olmamışsa; yumurta gelişimi, olgunlaşması, yumurtalık ve uterusta meydana gelen değişiklikler 28 – 30 günde bir tekrarlayan periyotlarla gerçekleşir. Bu döngüye menstrüasyon döngüsü denir. Bu olaylar hormonlarla düzenlenir. Menstrüasyon döngüsü dört aşamada gerçekleşir. 1. Folikül Evresi Hipotalamusun RF salgısı hipofizi uyararak FSH salgılanmasını sağlar. FSH yumurtalıkta folikül gelişimini başlatır. Folikül içinde oogenez ile yumurta gelişir. […]
Dişi Üreme Sistemi Dişi üreme organları; yumurtalıklar (ovaryum), yumurtalık kanalı (fallop tüpü), döl yatağı (uterus – rahim) ve vajina olmak üzere dört kısımda incelenir. Yumurtalık (Ovaryum) Vücudun karın boşluğunun altında, sağ ve solda olmak üzere bir çifttir. İçinde folikül adı verilen keseler bulunur. Keseler içinde yumurta oluşumu gerçekleşir. Dişi bireylerde belli bir yaştan sonra yumurta oluşumu görülmektedir. Hipofizden […]
Erkeklerde Üreme Sisteminin Hormonlarla Kontrolü FSH, LH ve Testosteron hormonları üreme sisteminde görev yapmaktadır. FSH Hipofiz tarafından salgılanır. Seminifer tüpçüklerde yer alan leydig hücrelerini uyarır ve sperm oluşumunu başlatır. LH Hipofiz tarafından salgılanır. Seminifer tüpçüklerden testosteron (androjen) salgılanmasında etkilidir. Testosteron Spermatitlerin olgunlaşmasını sağlar. Olgunlaşan spermler vas deferens kanalında depolanır. Ayrıca erkeklere ait eşeysel özelliklerin ortaya çıkmasında da etkilidir. Sesin kalınlaşması, […]
Erkek Üreme Sistemi Erkek üreme sisteminde testisler, epididimis ve vas deferens kanalları, seminal bez, prostat bezi ve cowper bezleri ile penis bulunmaktadır. Testisler İnce kıvrımlı bir yapıya sahip seminifer tüpçüklerden oluşmuştur. Sperm hücreleri bu tüpçükler içindeki germinatif hücrelerden meydana gelir. Bunların arasında eşeysel hormon salgılayan (testosteron) leydig hücreleri bulunur. Sertoli hücreleri ise spermin beslenmesini sağlar. Testisler doğum öncesi ya da […]
İnsanda Üreme Sistemi Gametlerin Oluşumu 1. Oogenez (Yumurta Oluşumu) Yumurtalıkta bulunan yumurtayı oluşturan hücreye oogonyum (yumurta ana hücresi) denir. Oogonyum, mitozla birinci dereceli oositi oluşturur. Birincil oosit mayoz I sonucu (n) kromozomlu iki hücre oluşturur. Büyük olan ikinci dereceli oosit, küçük olan birinci kutup hücresi adını alır. Mayoz tamamlandığında 4 tane (n) kromozomlu hücre oluşur. Bunlardan büyük olanı ootid […]
Memelilerde Ürogenital Sistem Memelilerde iç döllenme ve iç gelişme görülür. Ancak gagalı memelilerde iç döllenme, dış gelişme görülmektedir(ornitorenk) Memelilerde, dişi bireylerin azotlu artıkları üreter kanalına, döllenmeyen yumurta hücreleri vajina açıklığına, sindirim artıkları ise anüs açıklığına ulaşır. Dişi bireylerde üç ayrı açıklık varken, memelilerin erkek bireylerinde ise iki ayrı açıklık bulunmaktadır. Erkeklik organından farklı zamanlarda idrar ve üreme hücreleri atılmaktadır. […]
Sürüngen ve Kuşlarda Ürogenital Sistem Sürüngen ve kuşlarda iç döllenme ve dış gelişim görülür. Erkek bireylerde idrar üreter ile, üreme hücreleri wolf kanalıyla kloaka açılır. Dişilerde idrar, üreter ile üreme hücreleri, müller kanalıyla son sindirim kanalına açılır. Erkeklerde çiftleşme organı gelişmiştir. Erkek bireyin kloaktan atılan sperm hücreleri dişi bireyin müller kanalında yumurta hücresiyle karşılaşırsa döllenme gerçekleşir. Döllenmiş yumurtada […]