Hücre Bölünmesi Çeşitleri
Hücre Bölünmesi Çeşitleri Amitoz Bölünme Amitoz bölünme sırasında çekirdek zarı erimez. DNA eşlenir. Sitoplazmanın boğumlanması sonucunda iki hücre oluşur. Mitoz Bölünme Tek hücreli (örneğin, paramesyum) ve çok hücreli (mantar, bitki, hayvan) canlılarda gerçekleşen bölünme şeklidir. Tek hücreli canlılarda çoğalmayı, çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve yara onarımını sağlar. Kromozom yapısı ve sayısı değişmez. Bölünme sonunda […]
Hücrenin Hayat Devri
Hücrenin Hayat Devri Bir hücrenin büyüyüp gelişerek yeni hücreler oluşturması na kadar geçen süreye hücrenin hayat devri denir. Hücrenin hayat devri bölünme ile bölünmenin dışındaki interfaz evresinden oluşur. İnterfaz Hücrenin bölünme için hazırlık geçirdiği evredir. Bu evrede çok hızlı bir büyüme gerçekleşir. mRNA sentezi, protein sentezi, ATP sentezi ve organel sayısı artar. İnterfaz G1, S ve G2 olmak üzere […]
Hücre Bölünmeleri
Hücre Bölünmeleri Tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyüyüp gelişmesi, doku ve organların eksilen kısımlarının tamamlanması, üreme hücrelerinin oluşturulması hücre bölünmesi ile gerçekleşir. Hücre belli bir büyüklüğe ulaştığı zaman bölünmesi gerekir. Çünkü büyümede hücrenin hacim/yüzey orantısı r3/r2 dir. Hücrenin hacmi yarıçapın küpüyle artarken, yüzeydeki büyüme yarıçapın karesiyle artar. Hacim daha fazla, yüzey ise daha az büyür. Sitoplazma, hücre yüzeyini oluşturan zardan daha […]
Çekirdek
Çekirdek Bakterilerde, mavi – yeşil alglerde ve memeli alyuvarlarında çekirdek bulunmaz. Canlının özelliklerini taşıyan kromozomlar çekirdekte bulunur. Çekirdek karakterlerin nesilden nesile geçmesini sağlar. Aynı zamanda hücre içinde tüm hayatsal olaylar çekirdeğin kontrolünde gerçekleşir. Amiplerle yapılan deneyler hücrede çekirdek olmadan canlılık faaliyetlerinin gerçekleşmediğini göstermiştir. I. Deneyde Çekirdek ve sitoplazma birbirinden ayrıldığında her ikisi de ölür. Buna göre çekirdek ve […]
Plastidler
Plastidler Hayvan hücrelerinde, mantar hücrelerinde, bakteri ve mavi– yeşil alglerde bulunmaz. Sadece bitki hücrelerinde bulunan plastidler nişasta, protein, yağ gibi maddelerin sentezini yaparlar ya da depolarlar. İşlevlerine göre üç çeşit plastid vardır. Kloroplast Kloroplast yeşil renkli plastiddir. Kloroplastın stroma ve grana denilen iki kısmı vardır. Granalar tilakoid zarların katlanmasıyla oluşurlar. İç zardan tomurcuklanma ile oluşan granalar, iç zarla […]
Sentrozom
Sentrozom Zarsız organeldir. İlkel bitkilerde ve hayvan hücrelerinde bulunur. Gelişmiş yapılı bitki hücrelerinde bulunmaz. Hücrede çekirdeğe yakın bulunur. Bir sentrozom birbirine dik konumlanmış silindir şeklinde iki sentriolden oluşur. Her bir sentriol birbirine üçer üçer bağlanmış dokuz grup mikrotübülden oluşur. Protein yapılı olan sentrozom hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerini oluşturur. Bitkilerde sentrozom bulunmadığından iğ […]
Koful
Koful Tek katlı zarı olan orgeneldir. Hücre zarından (fagositoz ve pinositozla), endoplazmik retikulumdan, golgi aygıtından oluşur. Koful içerisinde su, çeşitli tuzlar, organik moleküller bulunur. Koful zarı suyun giriş çıkışını düzenleyerek hücrelerde osmoz olayında etkili olur. Görevlerine göre besin kofulu, sindirim kofulu, boşaltım kofulu, kontraktil koful gibi çeşitleri vardır. Büyük moleküllü besinlerin fagositoz […]
Lizozom
Lizozom Kırmızı kan hücreleri hariç tüm hayvan hücrelerinde bulunur. Bitki hücrelerinde lizozom organeli yoktur. Bitki ve mantar hücrelerinde lizozom benzeri yapılar bulunur. Lizozom enzimleri ribozomlarda sentezlenir.Enzimler endoplazmik retikulumla golgi aygıtına getirilir. Golgi aygıtında enzimler paketlenerek kesecik şeklinde salınır. Lizozomun en önemli görevi hücre içine alınan maddeleri sindirmektir. Lizozomda protein, polisakkarit, nükleik asit gibi moleküllerin hidrolizini gerçekleştiren enzimler bulunur. Hücre içerisine alınan […]
Golgi Aygıtı
Golgi Aygıtı Golgi aygıtı zarla çevrili yassı keselerden oluşmuştur. Çekirdeğe yakın konumlanmıştır. Sperm ve olgun alyuvar hücreleri hariç tüm hayvan ve bitki hücrelerinde bulunur. Golgi aygıtı salgı maddelerinin oluşturulmasında, paketlenmesinde ve salgılanmasında görev yapar. Süt, tükürük, ter bezlerinde çokça bulunur. Golgi aygıtı ile endoplazmik retikulum arasındaki ilişki önemlidir. Endoplazmik retikulum zarlarındaki ribozomlarda üretilen proteinler, endoplazmik […]
Mitokondri
Mitokondri Mitokondriler, hücrede enerji üreten organellerdir. Hücrede oksijenin kullanıldığı yer olan mitokondrilerde oksijenli solunum ve fosforilasyon (ATP sentezi) için gerekli enzimler bulunur. Mitokondri çift zarlı bir orgeneldir. İç zar içe doğru krista denilen çıkıntılar meydana getirmiştir. Krista üzerinde ise oksidatif fosforilasyonla ilgili elektron taşıma sistemi elemanları (E.T.S.) bulunur. Dış zar ise düzdür. Mitokondri sıvısına matriks denir. Matrikste DNA, RNA, ribozomlar ve […]
Ribozom -Endoplazmik Retikulum
Ribozom Zarsız organeller. Yapısında rRNA ve protein bulunur. Ribozomlar farklı büyüklükte iki alt birimden oluşmuştur. Küçük ve büyük alt birim protein sentezi sırasında birleşir. Sitoplazmada serbest halde, endoplazmik retikulum zarı üzerinde, mitokondri ve kloroplast içerisinde bulunur. Virüsler hariç tüm hücreler ribozoma sahiptir ve her hücre ribozomuyla kendi proteinini sentezler. Endoplazmik Retikulum […]
Sitoplazma
Sitoplazma Sitoplazma yarı akışkan bir yapıya sahiptir. Sitoplazmada proteinler, yağlar, tuzlar, enzimler ve vitaminler bulunur. Canlılık faaliyetlerinin bir kısmı sitoplazmada bulunan organellerde gerçekleşir. Aktif sitoplazmanın %75 i sudur ve bu oran hücrenin yaşlanmasıyla azalır. Su miktarı, minimum metabolizma yapan tohumların hücrelerinde % 10 civarındadır.
F-G Sınıfı Ehliyet Sınav Soruları (15 Aralık 2012)
İlk Yardım Bilgisi Trafik ve Çevre Bilgisi Motor ve Araç Tekniği Bilgisi
Hücre zarında meydana gelen yapılar
Hücre zarında meydana gelen yapılar Bazı hücrelerde hücre yüzeyinde emilim, salgılama, sıvı iletimi gibi olaylarda rol oynayan farklı yapılar bulunur. Mikrovillus Hücrenin serbest yüzeyinde bulunan girinti çıkıntılardır. Yüzey artışına neden olur. İnce bağırsak yüzeyinde bulunan hücrelerdeki mikrovilluslar besin emilimini arttırır. ÇÖZÜM: Nişasta hücre zarındaki porlardan geçemez. Glikoz, su ve iyot hücre zarındaki porlardan geçebilir. M kolundan N koluna nişasta […]
Büyük Moleküllü Maddelerin Geçişi
Büyük Moleküllü Maddelerin Geçişi 1. Endositoz Protein, yağ, nişasta, glikojen gibi büyük moleküllü maddeler hücre zarındaki porlardan geçemez. Bu moleküller hücre içine alınırken plazma zarı hücre içine doğru girinti yaparak kesecik oluşturur ya da yalancı ayaklar çıkartarak besini sarar. Bu olay sırasında ATP enerjisi harcanır. Endositozla hücre içine alınan madde sitoplazmada besin kofulu içinde bulunur. Endositozla besin alınımı, fagositoz ve […]
Aktif Taşıma
Aktif Taşıma Zardaki porlardan geçebilen küçük moleküllerin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama ya da eşit yoğunluktaki ortamlarda taşınmasına aktif taşıma denir. Aktif taşımada hücre zarında bulunan taşıyıcı proteinler görev alır. ATP enerjisi harcanır. Aktif taşıma sadece canlı hücrelerde gerçekleşir. Canlılarda homeostasinin sağlanmasında aktif taşıma etkilidir. Örneğin böbrek nefronlarındaki aminoasit ve glikozların tamamı aktif taşıma yapılarak geri emilir. Bir […]
Emme Kuvveti
Emme Kuvveti Hücre içine su girişini sağlayan ve hücrenin osmotik değerinin oluşturduğu çekim kuvvetine emme kuvveti denir. Bitkilerin topraktan su almasında kök hücrelerindeki osmotik basınç rol oynar. Örneğin fasulye bitkisinin kök hücresindeki osmotik basınç 2 – 5 bar iken, çöl bitkisinin kök hücresindeki osmotik basınç 100 bar dan fazladır. Bu durum çöl bitkisinin toprakta en az miktarda bulunan suyu […]
Hücre Zarından Madde Geçişi
Hücre Zarından Madde Geçişi Hücre zarından madde geçişinde hücre zarındaki porlar, hücre zarının seçici geçirgenlik ve canlılık özellikleri etkilidir. Maddelerin hücre zarından geçişine, Molekül çeşidi Molekül büyüklüğü Ortamdaki molekül yoğunluğu Ortamın sıcaklığı gibi faktörler etki eder. Küçük moleküllü maddeler büyük moleküllü maddelere göre, Yağı çözen maddeler yağı çözmeyenlere göre, Yağda […]
