7. Sınıf Karşılaştırma Türkçe Konu Anlatımı

Anlamca ilgili kavram ya da varlıkların benzer ortak veya farklı yanlarını ortaya koymaktır.

Örnek Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma söz konusudur?
A) Van Gölü'nün büyüklüğü karşısında büyülendim.
B) Çalışkanlığıyla herkesin dikkatini çekiyor.
C) Mektubunu betimlemelerle süslemiş.
D) Karacaoğlan'dan güzel yazan halk ozanı var mı?

Çözümü

D seçeneğinde Karacaoğlan ile diğer halk
ozanları karşılaştırılmıştır.
Yanıt D

Benzetme

Nitelikçe güçsüz olanı güçlü olana benzetmektir.
Tam bir benzetmenin dört unsuru vardır:
Benzeyen: Nitelikçe güçsüz varlık
Kendisine benzetilen: Nitelikçe güçlü varlık
Benzetme yönü: Benzerlik noktaları

Benzetme edatı: İki varlık arasındaki benzerlik ilişkisini kuran edat

Tanımlama

Herhangi bir şeyin ne olduğunu anlatan cümlelerdir. “Bu nedir?” sorusuna yanıt verir.

Örnek Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “tanımlama” yapılmıştır?
A) Yarışı kazanmanın birinci şartı kendine güvenmektir.
B) Gençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir.
C) Buz, donarak katı hâle gelmiş sudur.
D) Gezi yazıları, kuvvetli gözlem ile sağlam bilgiye dayanmaktadır.

Çözümü

A, B ve D seçeneklerinde bir konu hakkında bilgi veren açıklamalar yapılmıştır. Bu cümlelerde
“Bu nedir?” sorusuna cevap olacak bir tanımlama söz konusu değildir. C seçeneğinde ise “buz”un tanımı yapılmıştır. “Buz
nedir?” sorusunu yönelttiğimizde “Donarak katı hâle gelen sudur.” cevabını alabiliyoruz. Yanıt C

Varsayım Cümleleri

Olasılık Cümleleri

Eylemin gerçekleşmesinin kesin olmadığı cümlelerdir.

Yakınma (Şikâyet) Cümleleri

Bir olay veya durumla ilgili hoşnutsuzluğu ifade eden cümlelerdir.

Örnek:

Benden aldıklarını sürekli geç getiriyor.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yakınma”
söz konusu değildir?
A) Zaman mı kaldı bunları yapmaya?
B) Hangi gün, zamanında geldi ki?
C) Odamı hiç düzenli göremeyecek miyim?
D) Bu sözle düşündürmeyi mi amaçladınız?

Çözümü

“Yakınma”, şikâyet etmek demektir. fiikâyet cümlelerinde herhangi bir olay ve durum hakkındaki hoşnutsuzluğumuzu dile getiririz. A, B ve C seçeneğinde hoşnutsuzluk dile getirildiği için bu cümlelerde şikâyet anlamı vardır. Ama D seçeneğinde herhangi bir hoşnutsuzluk yoktur.

Sitem Cümleleri

Yapılan bir hareketten dolayı duyulan üzüntüyü, kırgınlığı anlatan cümlelerdir.
Örnek:
– Maça gidersiniz de bizi de götürmeyi
düşünmezsiniz.
– İzmir'e kadar geldin de bize uğramadın
demek.

Örnek Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sitem” söz konusudur?
A) Gecikmeden gelse de hemen gitsek.
B) Yeni elbisesini giyinip kuşansın da gör.
C) Gezmeye gidersin de bizlere hiç haber vermezsin.
D) O kadar parayı kazanacak da borcunu ödeyecek.

Çözümü

A seçeneğinde koşul; B seçeneğinde be-
ğenme; D seçeneğinde küçümseme anlamı vardır. C seçeneğinde ise gezmeye gittiğini söylemeyen kişiye sitem edilmektedir.
Yanıt C

Küçümseme Cümleleri

Kişi ya da kişileri herhangi bir nedenle küçük
görmektir.

Örnek:

– Büyüyecek de adam olacak.
– Kendi işini bitirmiş de bizim işimizi yapacakmış.
– Adam olacak da ev bark geçindirecek.

Örnek Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “küçümseme”
söz konusudur?
A) Aklını başına topla da derslerine çalış.
B) Her işi bitirmiş de yazarlığa soyunmuş.
C) İşten sonra evden de çıkarırlarsa ne yaparız.
D) Geleceği varsa göreceği de var.

Çözümü

A seçeneğinde “öğüt”, C seçeneğinde “çaresizlik”,
D seçeneğinde “tehdit” anlamı vardır. B seçeneğinde ise karşısındakini küçük görme anlamı vardır.
Yanıt B

Uyarı Cümleleri

Karşısındaki kişiyi herhangi bir olaya karşı tedbirli olmaya yönelten cümlelerdir.
Örnek:
– Yolun karşı tarafına geçerken dikkatli ol.
– Elektrikli ev aletlerini sudan uzak tutunuz.

Örnek Soru

İletişim engellerinden bazıları yukarıdaki kartlarda verilmiştir. Bu kartlara göre aşağıdakilerden hangisi iletişimi engelleyen ifade biçimlerinden biri değildir?
A) Hemen odana çık ve uyu.
B) Benimle bir daha sakın böyle konuşma.
C) Suyu boşa harcamasaydın hepimize yeterdi.
D) Hastalandığı için davetimize gelemedi.

Çözümü

A seçeneği “emir” cümlesi,
B seçeneği “uyarma” cümlesi,
C seçeneği “suçlama” cümlesidir.
D seçeneği ise “neden-sonuç” cümlesidir.
Yanıt D