7. Sınıf Türkçe Cümlede Anlam Konu Anlatımı

Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir eylemi anlaşılır biçimde ifade etmek için bir araya getirilmiş
söz veya sözcük topluluğuna cümle adı verilir.

Cümle Oluşturma

Bu tür sorularda karışık hâlde verilmiş olan sözcüklerden anlamlı ve kurallı bir cümle
oluşturmamız istenir. Bu tarz soruları çözerken ilk olarak yüklemi bulmalıyız. Bir bütün
oluşturan kelime gruplarını tespit ederek kelimeleri sıralamalıyız.

Tahtada karışık olarak verilmiş sözcüklerden anlamlı bir cümle oluşturmamız gerekiyor. Bunu yaparken önce yüklemi bulmalıyız.
“Güçlüdür” bu cümlenin yüklemi olduğundan sonda yer almalıdır. “Güçlü olan ne
olmalı?” diye düşündüğümüzde “kalem” yanıtını alırız. O zaman 2 numaralı sözcük
başta yer almalıdır. Sözcükler anlamlı bir şekilde sıralandığında cümle şu şekilde ortaya
çıkmaktadır.

Örnek Soru

1. aynı şeyleri
2. başkalarının düşüncelerini
3. dinleyerek de
4. okuyarak
5. yapabiliriz
6. nasıl öğreniyorsak
Yukarıdaki sözcük ve sözcük gruplarıyla anlamlı bir cümle oluşturmak için sıralama
nasıl olmalıdır?
A) 2 – 6 – 3 – 1 – 4 – 5
B) 1 – 3 – 5 – 6 – 4 – 2
C) 2 – 4 – 6 – 1 – 3 – 5
D) 3 – 5 – 1 – 2 – 4 – 6

Çözümü

“Yapabiliriz” sözcüğü temel yargı olduğu için yüklem görevindedir ve bu nedenle
cümlenin sonunda yer almalıdır. Cümlede başkalarının düşüncelerini okuyarak ve dinleyerek
öğrenmekten bahsedilmektedir ve “dinleyerek” sözcüğünün yanında “de” bağlacı vardır.
Sıralamayı bu şekilde yaptığımızda “Başkalarının düşüncelerini okuyarak
nasıl öğreniyorsak aynı şeyleri dinleyerek de yapabiliriz.” cümlesi oluşur. Yani sıralama
şöyle olmalıdır: 2 – 4 – 6 – 1 – 3 – 5 Yanıt C

Cümle Tamamlama

Cümlede boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle tamamlamamız istenir. Bu tür sorularda
boşluğu veya boşlukları doldurması için seçilen sözcüklerin, cümlenin hem anlamı
na hem yapısına uygun olması gerekir. Dolayısıyla bu soruların çözümünde bizi
doğru cevaba ulaştıracak ipuçları, cümlenin kalan bölümündedir.

Örnek Soru Görelim

Ne kadar …………. olursak olalım, bunu …………. sevdiklerimiz yoksa mutlu olamayız.
Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdaki sözcüklerden hangileri getirilmelidir?

A) girişken – gösterecek
B) çalışkan – söyleyecek
C) düşünceli – dinleyecek
D) başarılı – paylaşacak
2004 OKS

Çözümü

Seçenekleri tek tek değerlendirdiğimizde cümlenin anlamına ve yapısına uygun sözcük
çiftinin D seçeneğinde verildiğini görebiliriz. Çünkü diğer seçenekler anlamca yakın
olmasına rağmen anlatılmak isteneni tam karşılamamaktadır.
Yanıt D

Örnek Soru

“Suçlar, insanın yüzünde görünseydi,”
cümlesi, aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanırsa “insanın kendisiyle yüzleşmekten
kaçındığı” anlamı kazanır?

A) yasalara karşı gelemezdik.
B) aynaya bakmaktan korkardık.
C) adalet kendiliğinden gerçekleşirdi.
D) sokaklar bomboş kalırdı.
2005 OKS

Çözümü

Bu tip sorularda seçenekler verilen ifadenin sonuna getirilip anlamca en mantıklı ve uygun
olanı seçilir. Bu cümle B seçeneğindeki ifadeyle tamamlanırsa insanın kendisiyle
yüzleşmekten kaçındığı anlamını kazanır.
Yanıt B