Abdülhamit Han bundan 108 yıl önce Osmanlı topraklarında bulunan petrol rezervlerinin harita üzerinde yerlerini tespit ettirerek işaretletirmiştir. Abdülhamit Han’ ın işaretletmiş olduğu yerlerin 65 tanesinde şuanda petrol çıkartılıyor. En önemli sorulardan biri Türkiye’ de petrol var mı? Güneydoğu Anadolu da petrol varda yabancı ülkeler mi izin vermiyor? Bu sorulara kısaca bakalım ve cevaplayalım. Peki gerçekten petrolü bol denilen Güneydoğu Anadolu bölgesinde varmı? Sorunun cevabını aslında yıllar öncesinden Abdülhamit cevabını vermiş. 100 yıl öncesinden hazırlanan harita da neredeyse tamamına yakınında petrol rezervi görülmekte. Haritayı hazırlayan mühendisler sadece Güneydoğu Anadolu bölgesi değil tüm Osmanlı topraklarını araştırmışlar. İşin en ilginç tarafı neredeyse tüm haritada gösterilen yerlerde petrol çıkarılmakta olması hatta yeni bir tanesi Barzani’ nin yaptırmış olduğu Habur çayının diğer tarafında bulunan rezerv.
Abdülhamit ileri görüşlü bir padişahtı 1800’ lü yılların sonunda yer altından çıkan madenlerin değer kazanması ile petrolünde önem kazanacağını anlayarak bunları kendi çabaları ile ulaşmaya çalışıyordu. Abdülhamit kendi şahsi malından ödenek çıkararak bu rezervlerin çıkarılması için büyük önem verdi. Sultanın kendi parası ile yapmış olduğu çalışmada yerli ve yabancı mühendisler yer aldı. Musul, Bağdat ve dicle, fırat havzasında petrol taraması yapan mühendisler, Alman maden mühendisi Paul Groskoph ve Habip Necip Efendi yönetimindeki araştırma ekibi çalışmalarını 22 Ekim 1901’de Sultan II. Abdülhamid’e sundular. Haritada petrol rezervleri sadece bunlarla sınırlı değil, Hakkari ve Bitlis’ te, Dicle nehri kıyılarında yüksek dağlarda da olduğu raporlar halinde Sultan’ a sunulmuş. Hatta yüksek dağlarda bulunan petrol rezervlerine ulaşılmasının maliyetini de mühendisler çıkarmışlar. Doğu’ da ve Güneydoğu’ da çalışmalarını tamamlayan heyet daha sonra şuanda ki Irak’ a geçerek burada araştırmalara başladılar. Kerkük, Babagürgür, Zaho, Süleymaniye, Bağdat, Musul ve Altınköprü’deki petrol noktaları kilometre ve yerleşim yerlerine göre yön tayini yapılarak kayıt altına alındı. Maden mühendislerinden oluşan ekibin yapmış olduğu araştırmalar neticesinde en kaliteli benzinin Irak’ ta El-Kayra ile Mendel’de olduğu sonucuna varılıyor. Alman mühendis raporlarına şu notu da ekliyor. “Dicle ve Fırat nehirleri havzasında zengin ve mühim petroller bulunuyor. Bunların işletilmesi ve pazarlanması için Bağdat’a uzanan bir tren yolu lâzım. 1889’da inşaatına başlanan ve 1902’de biten demiryolu petrolün Anadolu’ya taşınmasını sağlayacaktır. Bunun için ana hatta sadece birkaç ilave ek hattın yapılması yeterlidir.” Baş mühendisin ikinci bir notu ise iyi değerlendirilmesi sonucunda Dünya’ nın iyi petrolüne sahip olunabileceği.
Kısa zaman içinde, günün şartlarında bu kadar alanı tarattırıp haritasını çıkartıran Abdülhamit’ in petrolü çıkarmaya ömrü yetmedi. İlk defa yayınlanacak Abdülhamit’ in petrol haritası Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü tarafından kamuoyuna sunulan “ Osmanlı döneminde Irak” Kitabında yer alacak. O zaman ki teknoloji ve kısıtlamalara rağmen kısa sürede bütün bölgeyi tarayarak nerede petrol var nerede yok tümüyle araştırılmış olmasına rağmen günümüzde hala somut adımlar atılmaması gerçekten üzücü.