Akdeniz Bölgesi

akdeniz_bolgesi

Konum: Adını güneyde yer alan denizden alır ülke topraklarının %15’ine sahip olup büyüklük bakımından dördüncü sırada yer alır.

1. Bölgenin Fiziki Özellikleri

a. Bölgenin Yeryüzü Şekilleri

III. zamanda kıvrılma sonucunda oluşan Toroslar doğu-batı doğrultusunda uzanır.
Bu dağlar batı ve orta Toroslar olmak üzere kıyıya paralel olarak uzanır.
Dağların uzanış doğrultusu kıyı ile iç kısım arasında iklim farklılığının oluşmasını sağlarken aynı zamanda kıyı ile iç kısımlar arasında ulaşımın geçitlerle yapılmasını neden olmuştur. (Çubuk, Sertavul, Gülek, Belen)
Batı Toroslarda kalkerli (kireçli) arazinin erimesi sonucunda karstik şekiller ve karstik göller (Burdur, Eğirdir, Acıgöl, Kovada…) meydana gelmiştir.
Teke ve Taşeli Platoları karstik platolara örnektir.

UYARI: Dağların kıyıya uzanış doğrultusu deniz etkisinin iç kısımlara girmesini engellediği için iç kısımlarda karasal iklim görülür.

b. Bölgenin İklimi

Bölgede yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen karakteristik Akdeniz iklimi görülür. Kış sıcaklık ortalaması 10 °C civarındadır.
Don olayının ve kar yağışının nadiren görüldüğü bölgede bitki örtüsü makidir.

c. Akarsu ve Gölleri

Düzensiz rejime sahip olan akarsularının kışın akımları artarken yazın azalmaktadır.
Manavgat ve Dalaman çayları ise yer altından beslenmektedir.
Bölgenin batısında büyüklü küçüklü birçok gölün bulunduğu göller yöresi yer alır.

2. Nüfus

Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasına yakındır.
Adana Bölümü’nde yer alan verimli ovalar nüfusun yoğun olduğu, Teke ve Taşeli platoları ise seyrek olduğu yerlerdir.
Nüfusun 2/3’ü Adana bölümünde yaşanmaktadır.

3. Ekonomik Etkinlikler

a. Tarım

Yerşekillerinin engebeli olması tarımsal faaliyetleri sınırlamaktadır.
Kış ılıklığı nedeniyle ülkemizde seracılığın en yaygın olduğu bölgedir.
Sıcaklık şartlarının uygunluğundan dolayı aynı tarlada yılda birden fazla hasat yapılmaktadır.

akdeniz_tarimi

Bu ürünlerin dışında tütün, üzüm, zeytin, haşhaş, şekerpancarı, arpa, elma ve anason gibi ürünler yetiştirilmektedir.

b. Hayvancılık

Toroslar’da yapılan yaylacılık faaliyeti ile koyun, keçi,sığır gibi türler yetiştirilmektedir.
En çok kıl keçisi yetiştirilir.

c. Yeraltı Kaynakları ve Endüstri

Antalya Bölümü maden bakımından daha zengindir.
Krom: Fethiye ve Orta toroslar
Kükürt: Isparta (Keçiborlu)
Boksit: Seydişehir
Linyit: Adana

Endüstri bakımından Adana bölümü daha fazla gelişmiştir.

Dokuma sanayi: Adana
Besin sanayi: Burdur
Gülyağı, halıcılık, kükürt: Isparta
Demir-Çelik sanayi: İskenderun
Petro-kimya sanayi: Mersin
Ferno-krom sanayi: Antalya
Gübre: Adana – İskenderun

Bölgede endüstri kuruluşlarının daha çok Adana Bölümü’nde toplanması düzlük alanların geniş yer kaplaması ve bölgenin konumu nedeniyle diğer bölgelerin ticaret merkezlerine bağlantılı olmasıyla açıklanabilir.

ÖRNEK: Akdeniz Bölgesinin Antalya Bölümü, endüstriyel gelişim bakımından Adana Bölümünden daha geridir.
Aşağıdakilerden hangisi Antalya Bölümünün bu durmuna bir neden olarak gösterilebilir?
A) İklim özellikleri
B) Yerşekilleri ve özel konumu
C) Tarım toprağının verimliliği
D) Sulama suyu miktarı
E) Tarım alanlarının kullanılış biçimi
1987 ÖSS
ÇÖZÜM: Yerşekillerinin engebeli olması ve özel konumu nedeniyle Antalya Bölümü’nda endüstri yeterince gelişmemiştir.
Yanıt B

4. Bölgenin Bölümleri

1. Adana Bölümü

Yerşekillerinin Antalya bölümüne göre daha elverişli olduğu bu bölüm en gelişmiş bölümdür.
Çukurova, Dörtyol, Silifke ve Amik ovaları akarsuların alüvyonlarının oluşturduğu verimli tarım alanlarıdır.
Orta Toroslar bu bölümde yer alır.
Kireçli arazi yapısıyla nüfusun seyrek olduğu Taşeli Platosu bu kesimdedir.
En gelişmiş merkezi Adana’dır.
Tüm Akdeniz Bölgesi toplam nüfusunun 2/3’ü bu bölümdedir.

2. Antalya Bölümü

Adana Bölümü’ne göre daha küçük, daha engebeli ve daha az nüfuslu olan bölümde Teke yöresi ve Göller yöresi yer alır.
Batı Toroslar bu bölümdedir.
Karstik arazi yaygındır.
En gelişmiş merkezi Antalya’dır. Antalya’da başta turizm ve tarım gelişmiştir.