Bu edebiyat, Azerbaycan ile Azeri Türklerinin yaşadığı Kuzey İran diye iki koldan gelişme gösterir. Azerbaycan edebiyatında şiir, diğer edebi türlere göre öne çıkmıştır. Çünkü Azeri şivesi ahenk bakımından farklıdır. Ahengin farklı olması şiire yansımıştır. Azeri edebiyatı da denilen bu edebiyat, Türkiye Türklerinin edebiyatı ile Türkmen ve Çağdaş edebiyatını birbirine bağlayan bir köprü vazifesi görür.
1906 yılında Füyûzat ve Molla Nasreddin dergilerinin çıkışı Azerbaycan edebiyatının gelişmesinde rol oynar. Vatan,
millet sevgisi, toplumda görülen aksaklıklar bu dergilerde konu olarak işlenmiştir. Azerbeycan sanatçıları şiir ve nesir türlerinde dil, tarih, vatan sevgisini işlemiştir. Azerbaycan Türk Edebiyatı sanatçılarının bazıları şunlardır:Hüseyin Şehriyar, Hüseyin Cavid, Celil Mehmet Kulizade, Bahtiyar Vahabzade, Resul Rıza.
Celil Mehmet Kulizade (1886–1932)
Azeri edebiyatının tanınmış öykü ve tiyatro sanatçılarından biridir. Molla Nasreddin isimli mizah dergisini çıkardı. Bu dergi sayesinde Azerbaycan'da demokrasi bilinci, yeni yazar ve şairlerin yetişmesi, konuşma dilinin edebi dil olarak kullanılması sağlanmıştır.Celil Mehmet, Ahmet Mithat Efendi gibi toplumun eğitilmesinde büyük rol oynamıştır.
Eserleri
Öykü: Belke'de Gaytardılar, Deli Yığıncağı Feyletonlar
Tiyatro: Anamın Kitabı
Bahtiyar Vahapzade
Günümüz Azeri edebiyatı şairidir. Eserlerinde dil bilinci, yurt sevgisi, toplumun aksayan yönlerini konu olarak işler. Sanatçı, şiirlerinde ölçüye ve uyağa önem verir. Klasik ve geleneksel Azerbaycan şiiri tarzında başarılı yapıtları vardır. Şiirlerinin yanı sıra tiyatro türünde
de başarılı yapıtlar oluşturmuştur.
Eserleri
Şiir: Menim Dostlarım, Aylı Geceler, Kökler ve Budaklar,
Gün Var Bin Aya Değer.
Tiyatro: İkinci Ses, Yağıştan Sonra
Şehriyâr (1904–1988)
Çağdaş Azeri edebiyatının tanınmış şairlerindendir. Türkçe ve farsça şiirler yazmıştır. Annesinin isteğiyle Türkçe şiirler
yazmayı tercih etti. Bu olaydan sonra “Heyder Baba'ya Selam” Şiirini kaleme alır. Şair bu şiirinde uzun bir ayrılıktan sonra köyüne döner, gördüklerini çoşkun bir lirizmle dile getirir.
Eserleri
Şiir: Farsça Şiirler, Türkçe Şiirler ( Türkçe Şiirleri, Türkçe Şiirlerinden eserler ve Heyder Baba'ya Selam adlarıyla yayımlanmıştır.)
Değerli arkadaşlar! Lütfen yazının başlığındakı “Tük” sözcüğünü “Türk” olarak düzeltiniz. Teşekkürler.