Azot protein, DNA, RNA moleküllerinin yapısına katılan ve canlılar için çok önemli olan bir elementtir. Havanın % 78 ini azot (N2) oluşturur. Ancak bu azotu bütün canlılar doğrudan kullanamazlar. Baklagillerin kökünde yaşayan Rhizobium bakterileri atmosferin serbest azotunu tutarak azotlu bileşiklere dönüştürür. Bu bileşikleri hem kendi kullanır, hem de bitkiye
verir. Tüketiciler de beslenme yoluyla azotu bitkilerden almış olur.
Ölü organizmalar ve canlıların artıkları saprofit bakteriler tarafından amonyağa (NH3) parçalanır.
NH3 (amonyak), nitrit bakterileri tarafından oksitlenerek nitrite dönüştürülür. Nitrit de nitrat bakterileri tarafından oksitlenerek nitrata dönüştürülür. Amonyağın nitrit ve nitrata dönüşümüne nitrifikasyon denir.
Nitrat tuzlarındaki azotun serbest hale geçerek atmosfere katılmasına denitrifikasyon denir. Bu dönüşümü bakteriler gerçekleştirir.
şimşek havadaki azot gazının bir kısmını azot oksitlere dönüştürür, oksijenle birleştirir. Bunların yağmurda çözünmesiyle nitratlar oluşur.