Basit Harmonik Hareket
- Denge konumundan eşit uzaklıktaki iki nokta arasında periyodik olarak yer değiştiren cismin hareketine basit harmonik hareket denir.
- Bir gitarın tellerindeki titreşim hareketi, bir ip ucuna bağlanmış cismin yaptığı salınım hareketi ya da dairesel hareket yapan aracın çap üzerindeki izdüşümü basit harmonik harekettir.
- Bu hareket iki nokta arasında eşit zaman aralıklarında tekrarlanır ve denge konumunun her iki yanında simetriktir.
- Cisme etkiyen kuvvet ve dolayısıyla cismin ivmesi hareket boyunca değişkendir.
- Yatay düzlemde ucuna kütle bağlanmış bir yayı örnek alarak konu içinde geçecek terimlerin tanımlarını yapalım.
Genlik
- Bir yay, sürtünmesiz yatay düzlemde denge konumu olan O noktasında bulunurken önüne bir m kütlesi koyalım.
- Yay K noktasına kadar sıkıştırılır ya da L noktasına kadar uzatılıp serbest bırakılırsa KL noktaları arasında periyodik hareket yapar.
- Basit harmonik harekette denge konumundan itibaren cismin gidebileceği en büyük uzaklığa genlik denir. r ile gösterilir.
|KO| = |OL| = r
Uzanım
- Basit hormonik hareketlinin herhangi bir anda denge konumundan olan uzaklığına uzanım denir. x ile gösterilir.
- Uzanımın en büyük olduğu uzaklık genliktir. Denge konumunda uzanım sıfırdır. Yani denge konumundan uzaklaştıkça uzanım artar.
Periyot
- Harmonik hareket yapan bir cismin herhangi bir noktadan ard arda aynı yönlü iki geçişi arasında geçen süreye periyot denir. T ile gösterilir.
- K noktasından harekete başlayan cisim KL arasını T/2 dönüşte LK arasını yine T/2 sürede alıp tam bir salınımı T sürede tamamlar. KO arasını hızlanarak T/4 sürede alan cisim O noktasından sonra geri çağırıcı kuvvet etkisiyle yavaşlayarak L noktasında durur.
- OL arasında yavaşlayan cisim ON arasını T/12, NL arasını T/6 saniyelik zaman diliminde alır.
Frekans
- Basit harmonik hareketlinin 1 saniyedeki salınım sayısına frekans denir. f ile gösterilir. Dairesel hareketteki gibi frekans periyodun tersidir.
[fizik_1_ygs_lys]