Bilgi Felsefesi Çözümlü Test

Pragmatizme göre bilimin de, dinin de verdiği bilgiler doğrudur. Çünkü bir bilginin doğruluğu sağladığı yarara bağlıdır. Bilim, doğal olayları kontrol etmeyi sağlarken, din iç huzuru sağlar ve inanma ihtiyacını karşılar.
Parçaya göre pragmatik bilgi anlayışı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Protagoras “Her şey bana nasıl görünürse benim için öyledir, sana nasıl görünüyorsa senin içinde öyledir.” der. O, doğruluğun bize göre olduğunu “insan herşeyin ölçüsüdür” diyerek ifade eder.
Protagoras bu görüşleriyle aşağıdaki yargılardan hangisini savunmaktadır?

- Thales'e göre evrenin ilk maddesi sudur.
- Anaksimenes'e göre evrenin maddesi havadır.
- Herakleitos'a göre evrende değişme vardır.
- Parmenides'e göre evrende değişme yoktur.
Yukarıdaki doğa filozoflarının aynı konuda farklı sonuçlara ulaşmaları kuşkuculuğun gelişiminde etkili olmuştur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi kuşkuculuğun doğuşunda etkili olmuştur?

Rasyonalist bir filozof olan Farabi akılda bir sezgi gücü bulunduğunu, insan zihninde doğuştan getirilen düşünceler olduğunu kabul eder. Farabi, gerçek bilimsel bilgiyi zorunlu akıl yürütmelere dayandırır.
Farabi'nin bu görüşlerini aşağıdaki yargılardan hangisi özetlemektedir?

Gerçeğin bilgisine mantıksal dil çözümlemeleri ile ulaşılabilir. Olgulara en uygun düşecek mantıksal biçimleri bulmak için dilsel ifadeleri çözümlemek gerekir.
Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki felsefe akımlarından hangisine aittir?

Sokrates'e göre bilgi deney ya da tecrübeyle kazanılmaz. Erdemlerin bilgisi doğuştandır, insan dünyaya bu bilgiler ile gelir. Ancak bu bilgilerin anımsanması ve bilinç düzeyine çıkarılması gerekir. Bunun içinde diyalog yöntemi kullanılmalıdır.
Buna göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?

Sokrates evrensel bilginin var olduğunu ileri sürer. Ona göre bilgi, objektif, değişmez, gerçek ve tektir. Aklın evrensel ve tümel olanı vereceğini iddia eder.
Buna göre Sokrates'in bilgi anlayışı aşağıdakilerden hangisine dayanır?

Yalnız duyu verilerine dayanan deney ve gözlem neticesinde ortaya konan her bilgi gerçeği yansıttığından doğrudur. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle ilgidir?

Bilgi insanla birlikte gelmez. insan doğarken sadece bilgiye sahip olma gücünü beraberinde getirir. Bu gücü işleyerek bilgisini belli bir düzeye ulaştırır. Bu görüşüyle Aristoteles, bilginin oluşumunu aşağıdakilerden hangisine bağlamaktadır?

Sofistlere göre insanların hepsinin üzerinde uzlaşabileceği ortak bir bilgi elde edilemez. insan varlığı bilebilir; ama bu bilgi herkesin kendine göredir, özneldir.
Bu parçaya göre sofistlerin görüşü aşağıdaki yargılardan hangisidir?

“Var olanlar sürekli bir akış içindedir, duyum da hareket halindeki nesnenin duyunun hareketiyle karşılanması sonucu olup kişiden kişiye değişir. Hangi görünüş ya da algının doğru olduğuna karar verecek nesnel bir standardımız, görünüşleri kendisiyle yargılayacağımız nesnel bir gerçeklik yoktur.”
Protagoras bu sözüyle aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır?

Demokritos'a göre bilginin kaynağında duyum vardır. Bir insanın duyumu diğer insanların duyumundan farklıdır. Bu yüzden objektif, genel geçer ve doğru bilgiden söz edilemez.
Demokritos'a göre genel geçer bilginin imkansızlığı aşağıdaki yarg>lardan hangisine bağlıdır?

Gerçek, bahsedilen şeyin karşılığıdır. Gerçeklik hakkındaki doğru, gerçekte objelerin ne olduğuna tekabül etmedir. Doğru, bir şeyin olduğu gibi ifade edilmesinin sonucudur. Gerçeklik mevcuttur ve doğru bunu kusursuz bir şekilde ifade etmektir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Hume'a göre tümevarım ya da tümdengelim yöntemleriyle bilgi için tatmin edici temel elde edilemez. Tümevarım geleceğin geçmiş ile aynı olacağına dair kanıtlanamaz varsayımlara dayanırken tümdengelim kanıtlarla desteklenen dayanak noktaları iddialarına rağmen gerçeklere dayanan içerikten yoksundur.
Buna göre aşağ>dakilerden hangisi söylenebilir?

Pozitivizme göre bilginin sınırı, duyusal olanın ötesindeki dünyayı içine almaz. Bilgi deney verileri ve bu verilerden akıl yürütme yoluyla çıkarılan yeni bilgilerle sınırlıdır. Duyusal alanın ötesi metafiziktir.
Parçaya göre pozitivistlerin bilgi anlayışı aşağıdakilerden hangisine dayanır?

Ortaçağda bilgi inancın hizmetindedir ve akıl, Tanrı'nın varlığını bilmek için bilgi edinmelidir. Önemli olan aklın sağladığı bilginin Tanrıdan gelenle örtüşmesidir. Asıl gerçekliğin inanmak olduğnu ileri süren ortaçağ düşüncesi anlamak için inandığını ifade etmektedir.
Buna göre, ortaçağda bilginin dayandığı temel aşağıdakilerden hangisidir?