Yeryüzünde Bitki Örtüsünün Dağılışını Etkileyen Faktörler Sonucu Oluşan Bitki Formasyonları

1. Ağaç Formasyonu

• Yağış, sıcaklık ve toprak şartlarının elverişli yetişme devresinin uzun olduğu her yerde ağaç yetişir.
• Yağış azlığı ve yetersizliği, şiddetli buharlaşma ağaç yetişmesine engel olur.
• Ormanların temel unsuru ağaçtır.
• Ağaçların oluşturduğu topluluklara orman denir.

Örneğin;
Ekvatoral yağmur ormanları.

Örnek:
Yazları ılık, kışları soğuk ve her mevsimi yağışlı geçen bir bölgenin, doğal bitki örtüsü aşağıdakilerden hangisine uyar?
A) Savan B) Orman C) Bozkır D) Tundra E) Maki

Çözüm:
Belirtilen iklim özelliği, orman ağaçlarının yetişmesine elverişlidir.
Yanıt B

2. Çalı Formasyonu

• Ormanların tahribi sonucunda oluşan kısa boylu ağaççıkların oluşturduğu topluluktur.

Örneğin;
Maki, garig, psödomaki.

Örnek:
Bitki coğrafyası konusunda araştırma yapan bir bilim adamı, araştırma için gittiği yörede kekik, lavanta, zeytin, zakkum ve defne gibi bitkilerin yaygın olduğunu gözlemiştir.
Bu yöredeki bitki örtüsü aşağıdakilerden hangisine uygundur?
A) Çayır B) Bozkır C) Tundra D) Savan E) Maki

Çözüm:
Nane, kekik, keçiboynuzu, zeytin gibi bitkiler kışların ılık geçtiği Akdeniz ikliminin tanıtıcı bitkisidir. Bu iklim hakkında maki ve garig adını verdiğimiz kurakçıl bitkilerde ip ucu verirler.
Yanıt E

Örnek:
Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerin karakteristik bitki örtüsü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bozkır B) Maki C) Savan D) Çayır E) Tundra

Çözüm:
Akdeniz ikliminin tipik bitki örtüsü makidir.
Yanıt B

3. Ot Formasyonu

İklim, toprak ve yer şekilleri gibi şartların ağaç yetişmesine imkan vermediği yerlerde, belirli zamanlarda düşen yağışa veya tamamı toprağın derinliklerine sızmayan suya bağlı olarak yetişen ot cinsinden bitkilerin oluşturduğu topluluktur.

Örneğin;
Savan, step(bozkır), çayır, tundra.

Örnek:
Step(bozkır) yağışlı mevsimde yeşillenen, yağışsız geçen yaz mevsiminde sararıp kuruyan ot topluluklarından oluşan bitki örtüsüdür.
iklim koşulları göz önüne alındığında, aşağıdaki ülkelerin hangisinde doğal olarak step görülmesi beklenmez?
A) İran B) İspanya C) İngiltere D) Türkiye E) Kazakistan

Çözüm:
Soruda sözü edilen bozkır deniz etkisine kapalı az yağış alan yerlerindoğal bitki örtüsüdür. İngiltere deniz etkisine açık olduğundan(ılıman iklim) bozkırlara rastlanmaz.
Yanıt C

Örnek:
Aşağıdaki haritada bir doğal bitki örtüsünün coğrafi dağılışı gösterilmiştir.

Bu dağılışa dayanarak, bu bitki ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?
A) Ilıman iklimlerde yetişir.
B) Her mevsim bol yağışa gereksinimi vardır.
C) Kış soğuklarından etkilenmez.
D) Soğuk rüzgarlardan olumsuz yönde etkilenir.
E) Her mevsim bol ışığa gereksinimi vardır.

Çözüm:
Haritada dağılışı verilen bitki örtüsü yüksek enlemlerde yer aldığından kış soğuklarından etkilenmez.
Yanıt C

Örnek:

Yukarıdaki şekilde, iki bölgedeki bitki kuşaklarının yüksekliğ e göre dağılışı gösterilmiştir.
I. bölgenin en alt kesiminde bozkırların yer alması aşağıdakilerden hangisinin sonucu olabilir?
A) Deniz etkisine açık olması
B) Yaz sıcaklığının düşük olması
C) Buharlaşmanın az olması
D) Nem oranının düşük olması
E) Termik alçak basınç alanı olması

Çözüm:
Bir bölgede ormanın başlaması nem ve yağışla ilgilidir.Ormanın oluşabilmesi için gerekli nem ve yağış varsa orman başlayacaktır. Ormanın içindeki değişik ağaç katları ise daha çok sıcaklıkla ilgilidir. Yükseldikçe sıcaklık düşecek ve ağaçlar çeşitlenecektir. Bu şekillerin birincisinde ormanlardan önce step katının görülmesi burada yeteri kadar yağış ve nem olmadığını gösterir.
Yanıt D

Örnek:

Yukarıdaki haritada taralı alanların iklim özellikleri göz önüne alındığında doğal bitki örtülerinin doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm:
I. bölge, iğne yapraklı tayga ormanlarının geniş yer tuttuğu Sibirya’dır.
II. bölge, uzun boylu ot topluluklarından oluşan savan bölgesidir.
III. bölge, Akdeniz ikliminin görüldüğü kap bölgesidir, bitki örtüsü makidir.
Yanıt B