Biyolojik Saat (Biyoritm)
- Canlılarda bazı davranışlar zamanla değişebildiği halde bazıları belirli aralıklarla tekrarlanır.
- Günlük, aylık, yıllık ya da mevsimlik olmak üzere periyodik olarak tekrarlanan davranışlara biyoritm denir.
Örnek
- Leyleklerin mevsimlere göre değişik bölgelere göç etmesi
- Balıkların, kuşların, memelilerin ilkbaharda; geyiklerin ve koyunların sonbaharda yavru meydana getirmek için üreme davranışında bulunması
- Bazı hayvanların (sürüngenler, ayılar, tavşanlar, yarasalar vb.) soğuk ve besin bulmanın zorlaştığı kış mevsiminde kış uykusuna yatmaları
- Pasifik kıyılarında yaşayan grunion balıklarının deniz yükseldiğinde kumsala çıkarak yumurta ve spermlerini bırakmaları, denizin ikinci yükselişinde okyanusa geri dönmeleri.
- Akşam sefası bitkisi çiçeğinin gündüz kapanması,akşam açılması
- Biyolojik ritm, düzenli bir fizyolojik işlevdir. Gündüz boyunca koyu renkli olan bir yengeç türü geceleri soluk renkli olur.
- Bu yengeç türü nem ve sıcaklığı sabit olan karanlık bir ortama konulduğunda renk değişiminin düzenli döngüsünün devam ettiği gözlenmiştir.
- İnsanlarda görülen biyoritmik olaylar periyodik bir düzen içinde gerçekleşir.
- Fizyolojik etkinliklerin çoğu günlük ritmler gösterir.
- Vücut sıcaklığı 16.00 – 17.00 saatleri arasında en yüksek iken, 03.00 – 05.00 saatleri arasında en düşük düzeydedir.
- İnsanda günlük ritm beyinde bulunan ve pineal bez denilen ışığa duyarlı bir yapı tarafından düzenlenir.
- Bu yapı ışığın varlığına bağlı olarak melatonin denilen bir hormon üretir.
- Melatonin salgılanması karanlıkta artar, ışıkta durur.
- Bu özellik uyku ve uyanıklık zamanlarının ayarlanmasını sağlar.
- Melatonin salgısı arttıkça insanda hayati olaylar yavaşlar ve uyku hali ortaya çıkar.
