Bölünmez Doku
Bölünür doku hücrelerinin, bölünme yeteneğini kaybetmesi ve farklılaşması ile bölünmez dokular meydana gelir.
Bölünmez doku hücrelerinin,
- Metabolizmaları yavaştır.
- Çekirdekleri küçüktür.
- Sitoplazmaları azdır.
- Kofulları büyük ve çok sayıdadır.
- Çeperleri kalındır.
Bölünmez dokuların bazı çeşitlerinde kloroplast vardır.
Yapı ve görevlerine göre beş çeşittir.
1. Parankima (Temel) Doku
2. Koruyucu Doku
3. Destek Doku
4. İletim Doku
5. Salgı Doku
Temel Doku (Parankima)
Bitki dokularının etrafını dolduran bu doku, kök, gövde, yaprak, meyve gibi birçok bölgede bulunur. Bundan dolayı temel doku olarak adlandırılır.
Dokuyu oluşturan hücreler canlıdır. Ancak bu hücrelerin bölünme özelliği yoktur. Hücrelerin sitoplazması bol, kofulları küçük ve az sayıdadır.
Görevlerine göre dört çeşit parankima dokusu vardır.
a. Özümleme Parankiması
Genç gövde ve dallarda, yaprağın mezofil tabakasında bulunur. Hücrelerinde kloroplast olduğu için fotosentez yaparak besin üretir.
Yaprağın mezofil tabakasında sünger parankiması ve palizat parankiması olmak üzere iki çeşit özümleme parankiması bulunur.
I. Palizat parankiması
Üst epidermisin altında bulunur. Sık dizilimli, bol kloroplastlıdır. Hücreleri silindirik şekillidir. Fotosentezin en yoğun gerçekleştiği dokudur.
II. Sünger parankiması
Yaprakta palizat parankiması ile epidermis arasında bulunur.
Gevşek dizilimli, az kloroplastlıdır. Hücreleri düzensiz şekillidir. Hücreler arasında hava boşlukları bulunur.
b. Depo Parankiması
Bitkide bazı maddelerin depolanmasını sağlar. Kaktüste su, patatesin toprak altı gövdesinde nişasta, cevizin meyvesinde yağ, pancarda şeker, fındıkta yağ depolar.
c. Havalandırma Parankiması
Su ve bataklık bitkilerinde bulunur. Hücreleri arasında geniş boşluklar vardır. Bu boşluklarda biriktirilen hava, bitkinin solunum ve fotosentez için gaz ihtiyacını karşılar.
Elodea gövdesinden alınmış enine kesitte havalandırma parankiması
d. İletim Parankiması
Özümleme parankiması ile iletim doku arasında besin ve su iletimini sağlar.
