Örneğin;
Doğu Karadenizde Rize ve Doğu Anadoluda Iğdır gibi.
Yeryüzünde farklı iklim tiplerinin oluşmasında;
– Dünya’nın şekli ve hareketleri
– Güneş ışınlarının düşme açısı
– Kara ve deniz dağılımı
– Yerşekilleri, yükselti, v.b özellikler
– Basınç sistemleri ve rüzgarlar
– Nem ve yağış
gibi özellikler etkili olmuştur.
Bu iklim tiplerinde:
– Yıllık ve günlük sıcaklık farkları çöl hariç azdır.
– Güneş ışınlarının geliş açısı az değişir.
– Yıllık yağış miktarları çöl iklimi hariç yüksektir.
– Bitki örtüleri çöl iklimi hariç gürdür.
– Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C’nin üzerindedir.
1. Ekvatoral iklim: Ekvator çevresinde 10° kuzey ve güney enlemleri arasında görülür. Sürekli yaz koşullarının yaşandığı iklim tipidir. Güney Amerika’da Amazon Havzası, Afrikada Konga Havzası, Endonezya, Malezya gibi alanlar çevresinde görülür.
Özellikleri:
– Her mevsim yağışlıdır. Yağış rejimi düzenlidir.
– Yağış miktarı 2000 mm’nin üstündedir.
– Yıllık sıcaklık ortalaması 25°C civarındadır.
– Yıllık sıcaklık farkı 2 – 3°C’dir.
– Birki örtüsü geniş yapraklı ormanlardan oluşur.
– Sürekli termik alçak basınç alanıdır.
– Alçak yerler sıcak ve nemli olduğu için yerleşme sınırı yüksektir.
– Tarım, orman ve kalıcı kar sınırları yüksektir.
– Yıkanmış ve humusça fakir laterit topraklar yaygındır.
– Kimyasal çözülme yaygındır.
– Yağış tipi konveksiyoneldir.
UYARI: Ekvetoral iklimde en çok yağış Nisan ve Ekim aylarında düşer. Bunun sebebi Mart ve Eylül aylarında güneş ışınlarını dik açıyla gelmesidir.
2. Savan İklimi: Yazlar sıcak ve yağışlı kışlar ise kurak ve ılık geçer. Yaklaşık 10°–15° enlemleri arasında görülür.
Özellikleri:
– Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C’nin üstündedir.
– Yıllık yağış miktarı 1500 – 2000 mm arasındadır.
– Yıllık sıcaklık farkı 4 – 5°C civarıdır.
– Yağışlar ısınmaya bağlı olduğundan en yağışlı dönemi yazdır.
– Bitki örtüsü uzun boylu otlardan oluşan savandır.
– Akarsu kenarlarında galeri ormanları vardır.
– Laterit topraklar görülür.
3. Muson iklimi: 20°–40° kuzey enlemleri çevresinde görülür. Mevsimlik rüzgarlardan olan Muson rüzgarları bu iklimin oluşmasında etkili olur. Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Çin Yarımadası, Japonya ve Avusturalya’nın kuzeyinde etkilidir.
Özellikleri;
– Yazı yağışlı geçer kışı kuraktır.
– Yıllık yağış miktarı 3000 mm’yi geçer.
– Muson rüzgarlarının etkisiyle yamaç yağışları görülür.
– Kışın yapraklarını döken muson ormanları bulunur.
– Kimyasal çözülme kuvvetlidir.
– Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C civarındadır.
– En önemli tarım ürünü pirinçtir.
UYARI: Japonya ve Endonezya’da görülen muson iklimi her mevsim yağışlıdır. Bu durumun sebebi ada ülkeleri olmalarıdır.
4. Çöl iklimi: Oluşumlarına göre tropikal, karasal ve soğuk çöller vardır. Tropikal çöller günlük harekete bağlı olarak dönenceler çevresinde (30°) oluşur. Karasal çöller ise yerşekillerinin etkisiyle oluşur. Soğuk çöller ise kutuplardır.
Özellikleri:
Yağışlar yok denecek kadar azdır.
– Günlük sıcaklık farkları çok yüksek yıllık sıcaklık farkları ise azdır.
– Mekanik (Fiziksel) çözülme çok kuvvetlidir.
– Toprakta tuz ve kireç oranı çok yüksektir.
– Nüfus miktarı ve yoğunluğu çok azdır.
– Bitki örtüsü çok seyrek ve kaktüslerden oluşur.
– Yeraltı suyunun yüzeye yakın olduğu yerlerdeki vahalarda tarım alanları vardır.
– Kuzey Afrika’da Sahra, Güney Afrika’da Kalahari,
– Karasal çöllerde günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır.