Büyük Ünlü Uyumu
Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa, diğer hecelerdeki ünlüler de kalın; ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur: adım, ağız, ayak, boyun, boyunduruk, burun, dalga, dudak, duvak, kırlangıç; beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük. Buna büyük ünlü uyumu adı verilir.
Büyük ünlü uyumuna aykırı bazı Türkçe kelimeler de vardır: anne, dahi, elma, hangi, hani, inanmak, kardeş, şişman.
Büyük ünlü uyumu alıntı kelimelerde aranmaz: ahenk, badem, ceylan, çiroz, dükkân, fidan, gazete, hamsi, kestane, limon, model, nişasta, pehlivan, selam, tiyatro, viraj, ziyaret.
Birleşik kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz: açıkgöz, bilgisayar, çekyat, hanımeli.
-gil, -ken, -leyin, -mtırak, -yor ekleri büyük ünlü uyumuna uymaz: akşam-leyin, bakla-gil-ler, çalışır-ken, ekşi-mtırak, yürü-yor.
-daş (-taş) eki bazı kelimelerde büyük ünlü uyumuna uymaz: din-daş, gönül-daş, meslek-taş, ülkü-daş.
-ki aitlik eki büyük ünlü uyumuna uymaz: akşamki, yarınki, duvardaki, yoldaki, ondaki, yazıdaki, onunki.
Büyük ünlü uyumuna girmeyen kelimelere gelen ekler, kalınlık incelik bakımından son hecenin ünlüsüne uyar: adalet-li, anne-si, kardeş-lik, meslektaş-ımız, şişman-lık.
Son ünlüleri kalın sıradan olmasına karşın incelik özelliği gösteren bazı alıntı kelimeler ince ünlülü ekler alır: alkol / alkolü, hakikat / hakikati, helak / helakimiz, kabul / kabulü, kontrol / kontrolü, protokol / protokolü, saat / saate, sadakat / sadakatten.
|» Bu konuyla ilgili test çöz! « |
|» Yazım ve Noktalama Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Çok işime yaradı.Teşekkür ederim
Bu site süper. .Başarılar dilerim.
güzel bir site. Uğraş verenlerin eline sağlık.
Çok güzel bir siteniz var tebrikler! Bende bir öğrenci olarak bu siteden yazılım için çok yararlandım .Çok iyi çalıştım. Çok sağ olun TEBRİKLERR!!!!
Süper bir site daha yeni keşfettim ama çok memnun kaldım elinize kolunuza sağlık.
😛 Ben aslında sıtenizi sevdim çok güzelmiş.
çok güzel bir sayfa tebrikler
Çok iyi birşey ben hep bu siteye girerim.
Site çok güzel bir sitededir herkese teşekkür ederim.
Çok güzel bir site olmuş gerçekten hazırlayanlara teşşekkür ederim,SIK KULLANILANLARA EKLİYORUM.
harika bir site olmuş hepinizi kutluyorum bu site bana ilaç gibi geldi teşekkürler hayat boyu başarılar
çok teşekkür ederim 8.sınıfa gidiyorum hayretler içerisindeyim yazılı konumuz büyük ve küçük ünlü uyumu…
Çok güzel bir site kurulmuş çok teşekkür ederim çooook iyi olmuş.
çok güzel bir site çok teşekkür ederim
çok güzel bir site olmuş ellerinize sağlık
çok güzel bir site
Bu site süper ben Türkçeden sözlü olcaktım ve büyük ünlü uyumunu net ten çalıştım bu siteye girdim çalıştım ve sözlü notu 80 aldım…
Bu test harika derslerimde başarılı oldum.
Çok güzel bir test harika. 🙂
Bu site çok güzel bugun sözlüm var dilbilgisinden teşşekür ederim.