Olasılık Havaya atılan bir madeni para yere düştüğünde üst yüzüne ne geleceğinin veya atılan bir zarın üst yüzüne hangi rakamın geleceğinin ihtimallerinin bulunması olasılık hesaplamalarıdır. Örneğin para yere düştüğünde yazı gelme olasılığı 2’de 1’dir. Zarın üst yüzüne 3 gelme olasılığı 6’da 1’dir. Olasılık hesapları yapılırken kullanacağımız kavramların açıklamalarını yapalım. Deney Bir olayın sonucunun ne olacağını görmek için yapılan işleme deney denir. […]
Saymanın Temel Kuralı Art arda yapılan iki işlemden birincisi a farklı yoldan, ikincisi birinciye bağlı olarak b farklı yoldan gerçekleştirilebiliyorsa bu iki işlem birlikte a.b farklı yoldan yapılabilir. Bu özelliğe saymanın temel ilkesi veya genel çarpım kuralı denir. Örnek Soru kümesinin elemanları ile 3 basamaklı kaç farklı sayı yazılabilir? Cevap A kümesinde 5 rakam olduğundan mavi kutuya 5 farklı rakam, sarı kutuya […]
Faktöriyel olmak üzere, 1’den n’e kadar olan ardışık doğal sayıların çarpımına n faktöriyel denir. n! şeklinde gösterilir. Örnek Soru 7!’i farklı şekillerde gösterelim. Örnek Soru Yukarıdaki şekilde sayılar sayıların eşitli olan semboller ile eşleştirilmiştir. Olan semboller ile eşleştirilmiştir. Buna göre, ★, ✿ ve ❤ sembollerinin yerine yazılacak sayılar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Cevap 6! = 6.5.4.3.2.1 = 720 […]
Merkezi Yayılma Ölçüleri Açıklık Bir sayı dizisindeki üst uç değer (en büyük değer) ile alt uç değerin (en küçük değer) farkına açıklık denir. sayı dizisinin açıklığı kaçtır? Cevap Sayı dizisinin üst uç değeri (en büyük değeri) 15, alt uç değeri (en küçük değeri) 3’tür. Açıklık = Üst uç değer – Alt uç değer = 15 – 3 = 12’dir. […]
Merkezi Eğilim Ölçüleri Aritmetik Ortalama Birden fazla sayının veya çokluğun toplanarak sayı adedine bölünmesine aritmetik ortalama denir. Bir veri grubunda çok büyük veya çok küçük değerlerin olması aritmetik ortalamayı etkiler. Bu tür değerler olmadığında aritmetik ortalama var olan durumu ortaya koymada veya gelecek için tahminlerde bulunmada kullanışlı bir ortalama çeşidi olur. Örnek Soru Yukarıdaki tabloda ekinler ve ekildiği alanlar verilmiştir. Buna göre, […]
Daire Grafiği Bir bütünün belirli bir işe ayrılan çeşitli parçalarını ifade etmek için daire grafiği kullanılır. Çizilen bir daire üzerinde veriler yüzdelerine göre çeşitli parçalara ayrılarak, daire grafiği yapılır. Bir bütünün parçalarının bütüne oranını görmek için daire dilimlerini kullanmak daha uygundur. Böylece her bir parçanın bütün içerisinde ne kadar yer kapladığını daha iyi görürüz. Daire grafiğinde dilimler belirlenirken açı ölçülerine dikkat etmeliyiz. […]
Çokgenlerde Eşlik Biçimleri aynı, ölçüleri eşit olan ve benzerlik oranları 1 olan çokgenlere eş çokgenler denir. Örnek Soru Şekildeki ABC üçgeninin d doğrusuna göre simetriği verilmiştir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Cevap Örnek Soru İzometrik kâğıt üzerinde verilen düzgün altı-genin en uzun köşegenleri çiziliyor. Buna göre, oluşan şekil ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Cevap Yukarıda da […]
Çokgen Doğrusal olmayan en az 3 noktanın aynı düzlemde art arda doğru parçalarıyla birleşiminden oluşan kapalı geometrik şekillere çokgen denir. İkişer ikişer kesişen doğruların oluşturduğu çokgenleri inceleyelim. Köşegen Çokgenlerin bir kenarının iki ucu komşu köşelerdir. Çokgenin komşu olmayan iki köşesini birleştiren doğru parçaları çokgenin köşegenleridir. Yukarıda verilen çokgenlerin bir köşesinden geçen köşegen sayılarını bulalım. Cevap Yukarıda görüldüğü gibi dörtgenin bir köşesinden geçen köşegen sayısı […]
Oran İki çokluğun birbirine bölünerek karşılaştırılmasına oran denir. Örnek Soru Bir sınıfta 15 erkek ve 12 kız öğrenci vardır. Buna göre, aşağıdaki oranları bulalım. a. Kız öğrencilerin sayısının sınıftaki öğrencilerin sayısına oranı kaçtır? b. Erkek öğrencilerin sayısının kız öğ- rencilerin sayısına oranı kaçtır? c. Sınıftaki öğrencilerin sayısının erkek öğrencilerin sayısına oranı kaçtır? Cevap Örnek Soru Bir […]
Çember ve Daire Noktalı kağıt üzerinde belirlediğimiz bir noktaya 3 br uzaklıkta olan noktaları işaretleyelim. Elimize aldığımız pergeli 3 br açalım ve pergelin sivri ucunu ilk olarak işaretlediğimiz noktaya yerleştirerek saatin akrep veya yelkovanının hareket yönünün aynı veya tersi doğrultusunda hareket ettirelim. Seçilen bir noktadan eşit uzaklıktaki noktaların oluşturduğu şekle çember denir. Çemberin çizimi pergel yardımıyla yapılır. Çizim yapılırken, pergel saatin akrep veya yelkovanının […]
Doğrusal Denklemler Doğrusal denklemler bir sabit sayı ile katsayılı iki değişkenden oluşan terimler içerir ve ax + by + c = 0 biçiminde gösterilir. Buradaki a ile b katsayıları aynı anda sıfır olamaz… x + y + 2 = 0 2x + 3y = 0 y = 2x x = 4y denklemleri doğrusal denklemlerdir. Örnek Soru Bir […]
Denklemler İçerisinde bilinmeyen bulunan eşitliklere denklem denir. ifadeleri birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemlerdir. Örnek Soru = 4 birim kütle = 3 birim kütle Yukarıdaki verilenlere göre eşit kollu terazinin dengede olup olmadığını inceleyelim. Cevap Terazinin sol ve sağ kefesindeki kütlelerin toplamı eşit olduğundan terazi dengededir. Eşitliğin her iki tarafına aynı sayıyı ekler veya çıkarırsak eşitlik bozulmaz. Eşitliğin her […]
Cebirsel İfadeler Bir harfin veya değişkenin belirli bir pozitif tam kuvvetinin bir rasyonel sayı katı olan terimlerinin çarpımı, toplamı veya farkı cebirsel ifadedir. gibi ifadeler cebirsel ifadelerdir. Cebirsel ifadelerde toplama ya da çıkarma işareti ile ayrılmış ifadelere terim denir. Örnek + 3x – 6, 3x + 5 cebirsel ifadelerinin kaç terimli olduklarını inceleyelim. Bu ifadelerden, + 3x – 6 cebirsel ifadesinin 3x, –6 […]
Rasyonel Sayılar Rasyonel Sayılarda Toplama İşlemi Rasyonel sayılarla toplama işlemi yapılabilmesi için işlemdeki rasyonel sayıların paydaları eşit olmalıdır. Aynı işaretli rasyonel sayılar toplanırken paydalar eşit değilse önce paydalar eşitlenir. Daha sonra payların mutlak değerleri toplanıp toplamın payı olarak, ortak payda ise toplamın paydası olarak yazılır. Rasyonel sayıların ortak işareti toplamın işareti olur. Aşağıdaki işlemleri sayı doğrusu üzerinde yapalım. Cevap Ters işaretli […]
Açıları Ölçme d ve t birbirine paralel doğrular, k bu doğruları kesen bir doğru olmak üzere numaralı açılar için aşağıda verilen bilgileri inceleyelim. Örnek Soru Yukarıda verilen şekilde d2 ve d3 doğruları birbirine paraleldir. Buna göre, a, b ve c açılarını bulalım. Cevap a = c (Yöndeş açılar) a = b (Dış ters açılar) O halde, a = […]
Doğrular ve Açılar Düzlemde Üç Doğrunun Birbirine Göre Durumları Yukarıdaki düzlemde d1, d2 ve d3 doğrularının ortak noktaları yoktur. Bu doğrular birbirlerini kesmezler. O halde bu üç doğru birbirine paraleldir. Yukarıdaki düzlemde d1 ve d2 doğruları bir birine paraleldir. Buradaki d3 doğrusu ise paralel doğruların kesenidir. Paralel veya paralel olmayan iki doğrunun her birini farklı noktalarda kesen üçüncü bir doğruya bu […]