Elveda (Bahtiyar Vahapzade) Diyorum; Sefası bitti ömrümün, Şimdi dağa çıkarım, düze elveda. Düze duman çöker, düze kar yağar, Bahara elveda, yaza elveda… Bahtiyar; Derinde sızlayıp yaran, Kalbini dağlayıp üzer herzaman. Göze hüzün çöker, göze yaş dolar, Sevince elveda, düşe elveda… Şimdi özkökünden süzülen benim, Özge budaklara dizilen benim, Şimdi ne sen sensin ne […]
Gereksiz (Bahtiyar Vahapzade) Od almazdı bir zaman bu derdimden o derdim. “Ben çıkmaya tepe yok, yüce bir dağ isterdim.”* Birce diki çıkmaya şimdi ferasetim yok. Ayak üstte durmaya bir lahza takatim yok. Kuvvetimi yitirip ben kendimi danmışım(1) Ömrü günü harcayıp, şan şöhret kazanmışım. Şimdi şan şöhretimden nârazıyım yoksa ben? Meğer bu değil miydi geceleri […]
Gözle Germek (Bahtiyar Vahapzade) Ey dost, birden bire geçip zil sime, Dedin: -inanmam görmediğime. Dedim: -sen arifsin bense bir avam. Gözle gördüğüme bense inanmam. Bilmirem gözüme görünen dünya Aslında gerçek mi, ya sırlı rüya? İnişli yokuşlu bir ömür sürüp Bildim, sağ solumdur, hayrım, şerrim, En büyük gerçektir aklımla görüp Ama gözlerimle görmediklerim. Göz bizi […]
Kâfi mi? (Bahtiyar Vahapzade) Allah’ın verdiği bu aciz akıl O’nu derk etmeye bize yeter mi? Ne kadar istesen göğe secde kıl, Görünmezi görmek göze yeter mi? Elimiz uzundur, aklımız gödek Bir taşın üstünde bir bostan ekmek İnsan yüreğinin resmini çekmek Allah’ım, bir renge, boza kafi mi? Kalbimi şiirimle diyenden beri, Sandım sözümdedir fikrin […]
Neylemeli (Bahtiyar Vahapzade) Kuş okudu, ferahlandık Taş okusa neylemeli? Örümcekse tor dokudu Kol dokusa neylemeli? Dedim, dünya bir temaşa Her arzumuz geldi başa Dediklerin baştan başa Boş uykuysa neylemeli? Sesimiz yok, küyümüz var Okumuz yok, yayımız var Deme gelmiş çayımız var Şeker yoksa neylemeli? Yalanlardan cana doyduk Ona uyduk, buna uyduk Et […]
Sükut, Hayal, Muhabbet… (Bahtiyar Vahapzade) Ben sükuta göçmüşüm, sükut benim oylağım. Ben hayale göçmüşüm, Hayal- arzularımı hakikata götüren Elimdeki bayrağım. Hayal gökte kanadım. Yerde çapan Kırat’ım, Denizdeyse yelkenim. Sükut- mabedim benim! Bıkmışım bu dünyanın hayli küylü sesinden Sanırım kurtarmışım yerin cazibesinden. Yerde her şey ölçülür, her şeyin bir haddi var. Yerde deryaların da öz […]
Tenha Mezar (Bahtiyar Vahapzade) Yolun kenarında tenha bir mezar Üstünde ne adı, ne soyadı var. Yolcu, arabayı durdur bu yerde Bir sor, kimdir yatan tenha kabirde? O bir Türk askeri, kahraman, metin! O öz kardeşine yardıma geldi. Kurşuna dizilen milletimizin, Haklı savaşına yardıma geldi. Uzaktan ses verip senin sesine Geldi, o dönmedi öz […]
Tora Düştü Keleğinden Dünyanın (Bahtiyar Vahapzade) Baş açmadım ömrüm boyu ben yazık İblisinden, meleğinden dünyanın Adem sattı bir elmaya cenneti Tora düştü keleğinden dünyanın Ne güzeldir, yürek geniş, söz açık Yaşamadım bir sevdamı yarımcık. Azap adlı değirmenden narin çık Geçeceksin eleğinden dünyanın Arzum için bir meleyen cüyürdüm O tepeden bu tepeye yüyürdüm Niye […]
Vicdan (Bahtiyar Vahapzade) İki yolun ayrımında ben durup Gah o yandan, gah bu yandan korkarım Devden değil, sinek kadar gücüyle Ben kendini dev sayandan korkarım Hakk evinde hak divanı kurulmuş Her kazancın öz kiymeti sorulmuş İddiası boynumuza yük ılmuş Bağışlanan şeref şandan korkarım Bu dünyadan umacağım mizandır Korktuğum kes bu mizanı bozandır Tok herifin […]
Yol İşareti (Bahtiyar Vahapzade) Sevdinse … Aşkında yitip yok oldun, Karıştıracaksın günü ,ayları . Sevgi yollarında ne kaide, kanun Kendin aşmalısın bu dolayları . Eriyip kendini yok sanacaksın Bu derdin olmayıp özge çaresi Sen hız hız ‘kazaya’ uğrayacaksın Yoktur bu yollarda yol işareti |» “Bahtiyar Vahapzade” Sayfasına Dön! « |
…Nazım Biçimleri… (Görüntülemek istediğiniz türün adına dokunun.) 1- Divan Edebiyatı’nda Nazım Biçimleri – Beyitle Kurulan Nazım Biçimleri Gazel Kaside Mesnevi Müstezat Kıt’a – Bentlerle Kurulan Nazım Biçimleri Rubai Tuyuğ Şarkı Murabba Terkib-i Bent Terci-i Bent Musammat 2- Halk Edebiyatı’nda Nazım Biçimleri – Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri Mani Ninni Türkü Ağıt – Aşık Edebiyatı Nazım […]
…Kaside… (Nazım Biçimleri) Kasideler, genellikle birini övmek ve yermek amacıyla yazılan şiirler, daha çok din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan divan edebiyatı şiirlerdir. Kaside şairlerine kaside-gü (kaside söyleyen), kaside-sera ya da kaside-perdaz (kaside yazan) denir. Çok katı bir kalıpla yazılan kasideler, 6 bölümden oluşur. Türk edebiyatında 13. yüzyılda kullanılmaya başlanır. Nazım birimi beyittir. Beyit […]
…Gazel… (Nazım Biçimleri) Gazel divan edebiyatının en yaygın kullanılan nazım biçimidir. Önceleri Arap edebiyatında kasidenin tegaüzzül adı verilen bir bölümü iken sonra ayrı bir biçim halinde gelişmiştir. Gazelin beyit sayısı 5-15 arasında değişir. Daha fazla beyitten olaşan gazellere müyezzel ya da mutavvel gazel denilir. Gazelin ilk beyti matla, son beyti ise makta adını alır. Matla […]
…Mesnevi… (Nazım Biçimleri) Mesnevi özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi aralarında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçüsüyle yazılan divan edebiyatı şiir biçimidir. Arapça’da “müzdevice” denilen mesnevi türü ilk olarak 10. yüzyılda İran edebiyatında ortaya çıkmıştır. Türk edebiyatına girişi 11. yüzyılda Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig adlı yapıtıyla başlar. Kutadgu Bilig mesnevî nazım biçimiyle kaleme […]
…Müstezat… (Nazım Biçimleri) Müstezat, Arapça’dan Türkçe’ye geçmiş bir kelimedir. Arapça, ziyade sözcüğünden kaynaklanır. 1) Kelime anlamı olarak çoğalması istenilen, artmış anlamına gelir. Günümüzde bu anlamıyla fazla kullanılmamaktadır. 2) Bir edebiyat terimi olarak, her dizesine bir küçük dize eklenmiş divan edebiyatı nazım türünü ifade eder. Bir gazelin her dizesine bir kısa dize ekleyerek oluşturulan şiir biçimidir. […]
…Kıt’a… (Nazım Biçimleri) Sözlük anlamıyla “parça” demek olan Kıt’a, nazım terimi olarak iki ya da daha çok, 9-10 beyte kadar olan, matla’ ve mahlas beyti bulunmayan, gazelde olduğu gibi, yani xa xa xa kafiyeli bir nazım şeklinin adıdır. Matla’ ve mahlas beytinin yokluğu dışında da kıt’a ile gazel arasında şekil ve konu bakımlarından ayrılıklar vardır. […]
…Rubai… (Nazım Biçimleri) Rubai, kendine özgü bir ölçüsü olan, 4 dizelik ( mısralık ) bir divan edebiyatı nazım biçimidir. Tam bir anlam ifade eden, kendine özgü bir ölçüsü olan, dört dizelik bir nazım biçimidir. Rubailerde birinci, ikinci, dördüncü dizeler uyaklı, üçüncü dize ise serbesttir. İki beyitlik kıtalar biçiminde yazılmış rubailer de vardır. Her dizesi birbiriyle […]
…Tuyuğ… (Nazım Biçimleri) Tuyuğ, Türklerin yaratıp Divan şiirine kazandırdığı nazım şeklidir. Maninin Divan edebiyatındaki karşılığı sayılabilir. Klasik Türk Edebiyatında aruzun fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla yazılan dört dizelik milli bir nazım biçimidir. Tek dörtlükten oluşur. Kafiyelenişi rubaiyle aynıdır: aaxa. Genellikle lirik tarzda olan ve aaaa şeklinde kafiyelenen tuyuğlara “Musarra Tuyuğ” denir. Manide olduğu gibi, cinaslı uyak […]
…Şarkı… (Nazım Biçimleri) Şarkı, Divan şiirinde bestelenmek için yazılan uygun ölçü kalıpları ile yazılan ve çoğunlukla 4 dizelik bendlerden oluşan nazım birimidir.Kafiye düzeni; x: değişken aa xa şeklindedir. Türk Edebiyatında bestelenmek amacıyla yazılan milli bir nazım biçimidir. Halk edebiyatındaki türkünün karşılığıdır. Aruz ölçüsünün her kalıbı ile kullanılır.Dörtlüklerden kurulan musammat da denebilir. Murabbaya benzer. 5 ya […]
…Murabba… (Nazım Biçimleri) Murabba (Osmanlıca: مربع), bent adı verilen dört dizelik kıt’alardan oluşan şiir türüdür. Kelime anlamı “dörtlük” demektir. Aynı ölçüde dörder dizelik bentlerden oluşan nazım şeklidir. Uyak düzeni genelde aaaa/bbba/ccca/ddda/… şeklinde olmakla beraber, ilk bendi kafiyeli olmayan ya da sonraki bentlerde kafiyesi tekrarlanmayan murabbalar da vardır. Çoğu zaman üç ila yedi bentten oluşur. Divan […]