Tam ismi Alan Mathison Turing olan İngiliz matematikçi, bilgisayar bilimcisi ve kriptolog. Bilgisayar biliminin kurucusu sayılan Turing, geliştirdiği “Turing Testi” sayesinde makinelerin ve bilgisayarların düşünme kabiliyetine sahip olup olmayacakları konusunda bir kriter öne sürmüştür. İkinci Dünya Savaşında Alman şifrelerinin kırılmasında büyük bir rolü olduğu için savaş kahramanı olarak anılmıştır. Ayrıca Manchester Üniversitesinde çalıştığı sırada modern […]
Atabetü’l-Hakayık: 12. yüzyılın ilk yarısında Yüknekli Edip Ahmet Bin Mahmut tarafından kaleme alınmış manzum bir ahlak kitabıdır. Eser Muhammed Dâd Sipehsalar’a sunulmuştur. Müellif hakkında bilgi oldukça sınırlıdır. Onun 11. yüzyılın sonları 12. yüzyılın başlarında yaşadığı, Arapça ve Farsçaya hâkim olduğu, İslamî ilimleri tahsil ettiği ve gözleri görmeyen bir kimse olduğu bilgilerimiz arasındadır. Alî Şîr Nevâyî’nin […]
ÂŞIK PAŞA Âşık Paşa, 1272 yılında Kırşehir’in Asapgir beldesinde dünyaya gelmiştir. Babası Muhlis Paşa, dedesi Baba İlyas’tır. Şeyh İlyas da denilen bu kimse Horasan’dan Anadolu’ya göç etmiş önemli bir mutasavvıf ve din adamıdır. Âşık Paşa, dedesinin öğrencilerinden Şeyh Osman’a mürit olmuş ve onun kızıyla da evlenerek bir akrabalık tesis etmiştir. Âşık Paşa, Selçuklu devlet idaresinin […]
ALÎ ŞÎR NEVÂYÎ Kaşgarlı Mahmut’un Divânu Lügâti’t-Türk isimli eserinde Türkçeyi Doğu ve Batı Türkçesi olarak ikiye ayırdığını biliyoruz. Alî Şîr Nevâyî Doğu Türkçesinin 15. yy. da yaşamış en önemli ismidir. Timurlular zamanında Herat ve Maverâü’n-nehr (nehrin öte tarafı) de bir kültür ve edebiyat muhiti oluşmuş, Herat üslubu denilen bir üslubun ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Bu […]
AHMET FAKÎH Çarh-nâme ve Kitâbu Evsâf-ı Mesâcidü’ş-Şerîfe isimli eserlerin şairi olarak tanınan Ahmet Fakîh’in gerçek hüviyeti henüz belirlenememiştir. Zira çoğu 13. yüzyılda yaşamış 5 farklı Ahmet Fakîh bulunmaktadır. Bununla beraber bu sayı belli kısaslar dâhilind e ikiye indirilebilir. Ahmet Fakîhlerden birincisi ‘Kutbu’l-Budelâ’ olarak tanınan Ahmet Fakîh’tir. Mevlânâ’nın babası Sultan Bahaüddin Veled’e intisap etmiş, onun öğrencileri […]
Ahmedî Hayatı ve Eserleri – Beyi İnceleme 13. yüzyılın sonu Türk edebiyatı yavaş yavaş tekâmülünü tamamlar. 14. yüzyıldan itibaren de kuvvetli eserler vermeye başlar. 14. yüzyılın Türk edebiyat tarihi açısından en önemli simalarından biri kuşkusuz Ahmedî’dir. Şairin han Şairin iyi bir eğitim aldığı hatta belli bakımlardan aldığı eğitimi takviye etmek maksadıyla Mısır’a gittiği bilgilerimiz arasındadır. […]
Ahmet Vefik Paşa (Hayatı – Biyografisi) 3 Ağustos 1823’te İstanbul’da doğdu. 3 Nisan 1891’de İstanbul’da yaşamını yitirdi. Paris maslahatgüzarı Ruheddin Efendi’nin oğlu. Mühendishane-i Berr-i Hümayun’da okudu. 1834’te Paris’e giderek bir süre Saint Louis Lisesi’nde öğrenim gördü. 1837’de Babıali Tercüme Odası’nda göreve başladı. 1840’ta Londra elçiliğine katip olarak atandı. 1847’de yurda döndü, Tercüme Odası başmütercimi oldu. […]
Ahmet Mitad (Hayatı – Biyografisi) 1844’te İstanbul’da doğdu. 28 Aralık 1912’de İstanbul’da yaşamını yitirdi. İstanbul Mısır Çarşısı esnafından Hacı Sülayman Ağa’nın oğlu. Babasını küçük yaşta kaybetti. 1854’te Vidin’de bulunan ağabeyi Hafız Ali Ağa’nın yanına gönderildi. Eğitimine burada başladı. 1857’de ailesi ile birlikte İstanbul’a döndü. Mısır Çarşısı’nda bir aktarın yanına çırak verildi. Ağabeyinin yanında çalıştığı Mithad […]
Adnan Azar (Hayatı – Biyografisi) 1956’da Rize’de doğdu. Türk Eğitim Derneği Kayseri Koleji’ni ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nü bitirdi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde bir süre Sosyal Bilimler okudu. İstanbul 24 Saat (1991), Batık Aşklar Müzesi (Altın Koza En İyi Kurgu Ödülü, 1995) adlı sinema filmleriyle, kimi TV dizilerinin yönetmenliğini üstlendi. […]
Adalet Ağaoğlu (Hayatı – Biyografisi) 1929’da Ankara’nın Nallıhan ilçesinde doğdu. Ortaöğrenimini 1946’da Ankara Kız Lisesi’nde tamamladı. 1950’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nin Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Açılan bir sınavla Ankara Radyosu’na girdi. 1051-1971 arasında TRT’de çeşitli görevlerde bulundu. TRT Radyo Dairesi Başkanlığı’ndan, kurumun özerkliğine el konulması sonucu istifa etti. Yazmaya 1946’da […]
Adnan Adıvar (Hayatı – Biyografisi) 1882’de Gelibolu’da doğdu. 1955’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. 1905’te tıbbiye’yi bitirdi ve Avrupa’ya gitti. Berlin Tıp Fakültesi’nde iç hastalıkları asistanı oldu. 1908’den sonra İstanbul’a döndü, Tıp Fakültesi’ne profesörlük, mütareke yıllarında Osmanlı Meclis-i Mebusan’ında İstanbul mebusluğu yaptı. İstanbul’un işgali üzerine eşi Halide Edip Adıvar ile Anadolu’ya geçti. Birinci Büyük Millet Meclisi hükümetinin […]
Abdülhak Şinasi Hisar (Hayatı – Biyografisi) 1883’te İstanbul’da doğdu. 3 Mayıs 1963’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. Romancı. Türkiye’de ilk edebiyat dergilerinden 1882-1883’te yayınlanan Hazine-i Evrak’ın yayıncısı, öykü ve eleştiri yazarı Mahmud Celaleddin Bey’in oğlu. Babası ona hayranlık duyduğu iki şair Şinasi ile Abdülhak Hamit Tarhan‘ın adlarını verdi. Çocukluğu Rumelihisarı, Büyükada ve Çamlıca’daki konaklarda geçti. Mürebbiyelerinden Fransızca […]
Abdülhak Hamit Tarhan (Hayatı – Biyografisi) 2 Ocak 1852’de İstanbul’da doğdu. Hekimbaşı Abdülhak Molla’nın torunu, tanınmış tarihçi ve Tahran Büyükelçisi Hayrullah Bey’in oğlu. Kısa süre Rumelihisar Rüşdiyesi’ne devam etti. Yanyalı Tahsin Hoca ile Edremitli Bahaeddin Efendi’den özel dersler aldı. 1862’de 10 yaşındayken ağabeyi ile birlikte Paris’e babasının yanına gitti. Bir süre Paris’te eğitim gördükten sonra […]
Abdullah Cevdet (Hayatı – Biyografisi) 9 Eylül 1869’da Arapkir’de doğdu. 29 Kasım 1932’de İstanbul’da yaşamını yitirdi. Osmanlı siyaset adamı ve düşünür. Jön Türk hareketi ile 2’nci Meşrutiyet döneminin düşünce yapısında önemli etkisi oldu. Mamuret’ül-Aziz Askeri Rüşdiyesi ve Kuleli Askeri Tıbbiye İdadisi’ni bitirdi. Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’ye girdi. Dindar bir kişi olarak yetişmesine rağmen, okulda yaygın olan […]
Abdurrahim Karakoç (Hayatı – Biyografisi) 1932 yılında Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra köyünde bir süre marangozluk yaptı. Daha sonra belediyede muhasebeci olarak çalıştı. Şimdilerde politikayla uğraşmakta ve bir günlük gazetede köşe yazıları yazmaktadır. Günümüz âşık tarzı şiirin büyük ustalarındandır. Şiirleri değişik gazete ve dergilerde yayınlandı. ESERLERİ Hasan’a Mektuplar, El Kulakta, Vur Emri, Kan […]
Abdullah Çatlı (Hayatı – Biyografisi) 1956 yılında Nevşehir’de doğdu. 1977’de Ülkü Ocakları Ankara İl Başkanı, 25 Mayıs 1978’te de Ülkücü Gençlik Derneği Genel Başkan Yardımcılığı’na seçildi. 11 Temmuz 1978’de Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Öğretim üyelerinden Doç. Dr. Bedrettin Cömert’in öldürülmesi olayının faili olarak Ankara 5. Sulh Ceza Mahkemesi’nce hakkında gıyabi tevkif kararı verildi.23 Ağustos 1978’de Sakarya […]
Abdulkadir Geylani (Hayatı – Biyografisi) Büyük İslam alimlerinden ve evliyanın meşhurlarından. Künyesi Ebu Muhammed’dir. Muhyiddin, Gavsü’l-Azam, Kutb-i Rabbani, Sultan-ı Evliya, Kutb-u Azam gibi lakaplarla anılmaktadır. Babası Ebu Salih Musa bin Abdullah, annesi Fatıma binti Ebu Abdullah Ümmü’l-Hayr’dır. Babasının ismi kaynaklarda farklıdır. Peygamber efendimizin soyundan olup, hem seyyid hem şeriftir. 1077 (H. 471)de İran’ın Geylan şehrinde […]
Abidin Dino (Hayatı – Biyografisi) 1913 yılında doğan Abidin Dino, Robert Kolej’deki öğrenimini yarıda bırakıp, ağabeyi Arif Dino’nun desteğiyle resim, karikatür ve yazı alanında kendini geliştirmeye başladı. İlk desen ve yazıları 1931 yılında Artist dergisinde yayınlandı. D grubunun kurucuları arasında yer aldı. Önce SSCB, sonra da Paris’te ressam ve dekoratör olarak film çekim çalışmalarında bulundu. […]
Afife Jale (Hayatı – Biyografisi) 1902 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Afife Jale, Dr. Sait Paşa’nın torunudur. Tiyatro sevgisiyle 1918’de, Türk ve müslüman kadınlarının sahneye çıkmaları yasak olan bir dönemde Darülbedai’ye (Şehir Tiyatroları) alınmak üzere açılan sınava girer. Prof. Metin And, Türk Tiyatrosu Tarihi kitabında o dönemi “1920 yılında Darülbedayi, Hüseyin Suat’ın “Yamalar” adlı oyununu Kadıköy’deki […]
Adolf Hitler (Hayatı – Biyografisi) 20 Nisan 1889 yılında Branau kasabasında doğdu. İlk tahsilini doğduğu kasabada gördü. Orta tahsilini Viyana civarındaki Lintz şehrinin realschule’sinde yaptı. On üç yaşında babasını, on altı yaşında annesini kaybetti. Orta öğrenimini bitirince Viyana sanayi mektebine yazıldı. Kendi kendini eğitti. Viyana’da bir mimarın, sonra da nakkaşın yanında çalıştı. 1912’de Viyana’dan Münih’e […]