Türk Dili

Yazıtlar Hakkında Bilgi (1. Bölüm)

Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metin. İlk Türk tarihi. Taşlar üzerine yazılmış tarih. Türk devlet adamlarının millete hesap vermesi, milletle hesaplaşması. Devlet ve milletin karşılıklı vazifeleri. Türk nizamının, Türk töresinin, Türk medeniyetinin, yüksek Türk kültürünün büyük vesikası. Türk askeri dehasının, Türk askerlik san’a-tının esasları. Türk gururun ilâhi yüksekliği. Türk feragat ve faziletinin […]

Yazıtlar Hakkında Bilgi (2. Bölüm)

Kül Tigin âbidesi, kaplumbağa şeklindeki oyuk bir kaide taşına oturtulmuştur. Keşfedildiği zaman, bu kaidenin yanında devrilmiş bulunuyordu. Bilhassa devrik vaziyette rüzgâra maruz kalan kısımlarında tahribat ve silintiler olmuştur. Sonradan yerine dikilmiştir. Yüksekliği 3,75 metredir. İtina ile yontulmuş, bir çeşit kireç taşı veya saf olmayan mermerdendir. Yukarıya doğru biraz daralmaktadır. Dört cephelidir. Doğu ve batı cephelerinin […]

Yazıtlar Hakkında Bilgi (3. Bölüm)

1709′da Poltava muharebesinde esir düşen bu İsveçli subayı Ruslar Sibirya’ya sürmüşlerdir. Sürgünde 13 sene kalan ve Messerschmidt’e kılavuzluk ederek serbestçe gezip dolaştığı yerlerde incelemelerde bulunan Strahlenberg 1722′de vatanına döndükten sonra 1930′da araştırmalarının neticesini yayınlamış ve bu arada eserinde meçhul Yenisey kitabelerinden de bahsederek bazılarını yayımlamıştır. Bu yayın derhal ilim aleminin dikkatini çekmiş ve Orhun âbidelerinden […]

Divân Edebiyatında Gazel

Divân Edebiyatında Gazel: Arapça bir kelime olan gazel, kadınlar için söylenen güzel ve aşk dolu söz anlamındadır. Divan edebiyatında en çok kullanılan nazım şekli gazeldir. Başlangıçta Arap edebiyatında müstakil bir şekil olarak karşımıza çıkmayan gazel, kasidelerin içinde bulunan ve tegazzül denilen bir bölümü ifade ederdi. Daha sonraları, özellikle Emeviler döneminde tek başına bir şeklin adı […]

Ses Bilgisi

Ses Bilgisi Yeryüzündeki her dilin kendine has sesleri vardır. Dildeki sesler sözcük içinde bir araya gelirken çeşitli değişikliklere uğrar. Bu başlık altında dilimizdeki ses yapısına ve seslerin özelliklerine değinilecektir. SESLi (ÜNLÜ) HARFLER KALIN A, I, O, U İNCE E, i, Ö, Ü DÜZ A, E, I, İ YUVARLAK O, Ö, U, Ü GENİŞ A, E, […]

Dilin İşlevleri Nelerdir?

Dilin İşlevleri Nelerdir? Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimaî bir müessesedir. (Muharrem Ergin) Düşünce, duygu ve isteklerin; bir toplumda ses ve anlam yönünden ortak olan öğeler ve kurallardan yararlanarak […]

K Harfiyle Başlayan Deyimler

Kabak (birinin) başına (başında) patlamak: Birçok kimsenin ilgili olduğu olaydan yalnızca bir kimse zararlı çıkmak; beklenmediği hâlde, bir işin zararlı sonucuna katlanmak. Kabak tadı vermek: Bıktırmak, usanç vermek, tatsız olmaya başlamak.”Senin bu konuşmaların da artık kabak tadı vermeye başladı.” Kabına sığmamak: Sevinç ve heyecanından taşkın hareketlerde bulunmak. Kabir azabı çekmek: Çok sıkılmak, eziyet çekmek.”Kabir azabı çekmeye daha ne kadar […]

İ Harfiyle Başlayan Deyimler

İbret almak: Kötü bir olaydan etkilenerek ders almak.”Görmesini bilseydi ibret alırdı her hâlde.” İcabına bakmak: 1. Gereğini yerine getirmek. 2. Yok etmek, ortadan kaldırmak.”O adamın icabına bakarız, merak etme sen.” İç çekmek: Üzüntüyle göğüs geçirmek, derin derin soluk alıp hıçkırıkla ağlamak.”Yavrucağın iç çekişi dayanılır gibi değildi.” İç etmek: Eline geçen bir şeyi sahibine bildirmeden kendisine mal etmek, ortadan kaldırıp […]

V Harfiyle Başlayan Deyimler

Vadesi gelmek (yetmek): 1. Ömrü sona ermek, eceli gelmek, ölmek. 2. Süresi dolmak, ödeme zamanı gelmek.”Vadesi geldi geçiyor ama senet sahibi hâlâ ortalıkta görünmüyor.” Vakit geçirmek: Oyalanmak, bazı şeylerle meşgul olarak zamanın geçmesini sağlamak.”Top oynayarak vakit geçirebiliriz sanırım.” Vakit kazanmak: 1. Karşı tarafı oyalayarak zamanı uzatmak. 2. Bir şeye ayrılan ya da harcanan zamanı uzatmak.”Sen onu meşgul et […]

Ö Harfiyle Başlayan Deyimler

Öbür (öteki) dünya: Ahiret, insanların öldükten sonra gidecekleri ve ebedî olarak kalacakları âlem.”Öteki dünyada inşallah yüzümüz güler.” Öç almak: Yapılan bir kötülüğün acısını aynı derecede bir kötülük yaparak çıkarmak.”Öç alma fikrinden vazgeçirmeliyiz onu.” Ödü patlamak: Ani bir olay sebebiyle çok korkmak.”Fareden ödüm kopar.” Öküzün altında buzağı aramak: Kimi sebepler, bahaneler uydurarak suç ve suçlu bulma çabasında olmak. Öküz […]

I Harfiyle Başlayan Deyimler

Icığını cıcığını çıkarmak: 1. Her yanını ellemek, didiklemek. 2. Bir meseleyi en ince ayrıntılarına kadar soruşturmak, incelemek.”İyice ıcığını cıcığını çıkardınız meselenin.” Ikınıp sıkınmak: Bir işi yapabilmek için kendini çok zorlamak.”Ikınıp sıkındı ama bir çare bulamadı.” Isıtıp ısıtıp önüne koymak: Daha önce meydana gelmiş bir olayı ya da bir işi bir düşünceyi yeniden, sık sık tekrarlamak. Iska geçmek: 1. […]

F Harfiyle Başlayan Deyimler

Faka basmak: Tuzağa düşmek, aldatılmak.”Beni nasıl faka bastırdılar anlayamadım bir türlü!” Fareler cirit oynamak: Bir yer ıssız olmak, kimseler bulunmamak.”Koca köyde fareler cirit atıyordu.” Farkına varmak: Gözüne çarpmak, orada bulunduğunu anlamak, fark etmek.”O kalabalıkta senin farkına varacaklarını sanmıyorum.” Felce uğramak: 1. Bir işin tamamen bozulması, durup ilerleyemez olması. 2. Hastalık sebebiyle organlarının bir kısmı çalışamaz duruma gelmek, kötürüm olmak.”Yaptığımız […]

E Harfiyle Başlayan Deyimler

Ecel teri dökmek: Çok korkmak, heyecan içinde bulunup terlemek, korku ve bunalım içinde olmak.”Köprüden geçerken ecel terleri döktüler.” Eceli gelmek: Ölmek, sonu gelmek, yok oluş vakti gelmek.”Herkesin eceli gelecek ve bu dünyadan göçecek.” Eceline susamak: Ölümüne yol açacak kadar tehlikeli işlere girişmek.”Bırak o silâhı elinden, eceline mi susadın sen?” Eciş bücüş: Çarpuk çurpuk, eğri büğrü, düzgün yanı olmayan, çirkin […]

Dilin Temel İşlevleri

Dilin Temel İşlevleri Dilin işlevlerinin ne olduğu, başka bir anlatımla dilin gördüğü iş, uzun yıllar dil felsefecilerinin, dille uğraşan insanbilimcilerin ve dilbilimcilerin ilgisini çekmiştir; günümüzde de bu ilginin yoğun bir biçimde sürdüğünü görmekteyiz. Dilsel işlev konusu elbette, en başta, dilin niteliğiyle ilgili bir sorundur. Dilin ne olduğu, neyi içerdiği, neyi simgelediği bilinmeden ne iş gördüğü […]

Türkoloji Makaleleri – (Eski Türk Edebiyatı) / 4

…Türkoloji Makaleleri… (Eski Türk Edebiyatı) On a disputed question in a story by Mawlana Jalaladdin alRumi (Yard. Doç. Dr. İsmail Güleç) Hamdi ve Naatları (Yard. Doç. Dr. İsmail Güleç) Mutasavvıf Şairlerde ‘Zindan’ Kavramı (Yard. Doç. Dr. İsmail Güleç) Gelibolulu Musluhiddin Sürûrî, Hayatı, Kişiliği, Eserleri ve Bahrü’lMa’ârif İsimli Eseri (Yard. Doç. Dr. İsmail Güleç) Yetîmî ve […]

Türkoloji Makaleleri – (Eski Türk Edebiyatı) / 3

…Türkoloji Makaleleri… (Eski Türk Edebiyatı) Hoca Dehhani’nin Kasidesine Tematik Bir Bakış (Prof. Dr. İ. Çetin Derdiyok) Adana İl Halk Kütüphanesi’nde Bulunan Bir Hikayei İbrahim Edhem Nüshası (Prof. Dr. İ. Çetin Derdiyok) Sadi’nin Bostan’ı ve Ezop Masalları’nda Ortak Temalar (Prof. Dr. İ. Çetin Derdiyok) Ahmedi Dâî’nin Farsça Ögretmek Amacıyla Yazdıgı Bir Eser: Müfredât (Yard. Doç. Dr. […]

Türkoloji Makaleleri – (Eski Türk Edebiyatı) / 2

…Türkoloji Makaleleri… (Eski Türk Edebiyatı) Osman Nevres’in “olaydı” Redifli Gazeline Şerh (Dr. Alim Yıldız) Renk Simgeciliği ve Şeyh Gâlib’in Üç Rengi (Doç. Dr. Ali Yıldırım) Fuzuli’nin Beng ü Bade Mesnevisi ve Bade Sembolü (Doç. Dr. Ali Yıldırım) Klâsik Şiirde Romantik Söylem veya Osmanlı Romantizmi (Doç. Dr. Ali Yıldırım) Antakyalı Münif’in Benzer İki Gazelinin Düşündürdükleri (Doç. […]

Ç Harfi İle Başlayan Deyimler

Çaba göstermek: Bir işi başarmak için uğraşmak, kuvvet harcamak.”Çaba göstermeden amacına ulaşamazsın.” Çabalama kaptan ben gidemem: “Zorlamanın hiç faydası yok, ben bu işi yapacak güçte değilim; boşuna uğraşıyorsun, yapamam, gitmem,” anlamında kullanılır. Çağ açmak: Yeni bir gidişin, tutumun öncüsü olmak; evrensel bir gidişe yol açmak.”İstanbul` un fethiyle yeni bir çağ açıldı.” Çakar almaz: İşe yarar gibi görünse de aslında […]

O Harfiyle Başlayan Deyimler

Ocağına düşmek: Birine yardım etmesi için yalvarmak, koruması için sığınmak.”Ocağına düştüm ağam, beni bu işten ancak sen kurtarırsın!” Ocağına incir dikmek: Birinin evini barkını dağıtmak, düzenini alt üst etmek, yuvasını yıkıp toparlanamaz hâle getirmek.”Bende senin ocağına incir dikmezsem dedi ama dediğine pişman oldu.” Ocağını söndürmek: Ailenin dağılmasına sebep olmak, çoluk çocuğunu yok etmek.”Ocağımı söndürdü katiller!” Oğul balı: 1. Evlât, […]

P Harfiyle Başlayan Deyimler

Pabucu dama atılmak: Kendisinden üstün birinin çıkmasıyla gözden düşmek, değer ve itibarını kaybetmek.”Yeni bir elektrikçi aldılar, desene Murat`ın pabucu dama atıldı.” Pabucunu ters giydirmek: Güç bir duruma düşürerek telâşlandırmak, bu telâşla kaçmasına sebep olmak.”El oğlu bu, adama pabucunu ters giydirir, tetikte olmalı insan.” Pabuç bırakmamak: Yılmamak, korkmayıp yapacağından vazgeçmemek.”Ben öyle olur olmaz insanlara pabuç bırakmam.” Pabuç pahalı: Girişilen işin […]

Roman Özetleri

Tümü

KPSS

Çıkmış Sorular

ÇÖZÜMLÜ TEST

Matematik AYT&TYT

KPDS

Çıkmış Sorular

EHLİYET

Çıkmış Sorular

Türk Dili

Aranıyor!..