Av – Avcı İlişkisi

Av – Avcı İlişkisi Doğada bir arada yaşayan birçok populasyon vardır. Bu populasyonlar arasında rekabet vardır. Bu nedenle bir türün bireyleri diğer türü besin olarak kullanabilir. ÖRNEK: Aşağıdaki grafikte, bir gölde, ışık, sıcaklık, besin tuzları miktarı ve fitoplankton yoğunluğunda mevsimlere göre gerçekleşen değişmeler gösterilmektedir. Bu grafikteki bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz? (Grafikte verilenler dışındaki etkenler dikkate alınmayacaktır.) A) Fitoplankton […]

Populasyonda Yaş Dağılımı

Populasyonda Yaş Dağılımı Populasyondaki yaş dağılımı populasyonun geleceğinin belirlenmesini sağlar. Populasyonda üreme özelliklerine göre üç farklı yaş grubuvardır. Genç Bireyler   Üreme olgunluğuna erişmemiş bireyler grubundadır. Ergin Bireyler   Üreme yeteneğindeki bireylerdir. Yaşlı Bireyler   Üreme yeteneğini kaybetmiş bireyler.

Populasyonun Taşıma Kapasitesi

Populasyonun Taşıma Kapasitesi Belirli şartlar altında bir bölgede yaşayan herhangi bir türe ait bulunabilecek maksimum birey sayısına populasyonun taşıma kapasitesi denir.Bir populasyonda birey sayısının hızla artmasını engelleyen biyolojik fiziksel faktörlere çevre direnci denir. Açlık, hastalık, rekabet, yoğunluk, iklim vb. faktörler çevre direncini oluşturur. ÖRNEK: Bir ekosistemdeki bir populasyonun, I. kullandığı besin miktarının ortamda artması, II. kullandığı besin çeşidinin ortamda azalması, […]

Populasyonun Büyüme Tipleri

Populasyonun Büyüme Tipleri 1. S Gelişme Tipi S gelişme tipinde büyüme eğrisinin biçimi bütün populasyonlarda aynıdır. Ancak zaman ve populasyondaki birey sayısı türlere göre değişir. Pozitif artış evresi: Az sayıda birey daha önce bulunmadıkları bir bölgeye yerleştiğinde birey sayısı az olduğu için artış hızı düşük olur. Barınacak yer, çevreye uyum gibi sebeplerle az sayıda yeni birey oluşur. Logaritmik […]

Populasyonlar

Populasyonlar Sınırlı bir çevrede yaşayan aynı tür bireylerden oluşan topluluğa populasyon denir. Örneğin İstanbul’daki insanlar, Karadeniz’deki hamsiler. Populasyon yaşama birliklerinin en küçüğüdür. Doğal şartların populasyonu düzenlemesiyle ilgili olarak iki hipotez ileri sürülmüştür. 1. Malthus Hipotezi Besin kıtlığı, hastalık, savaş, doğal afetler gibi dış kuvvetlerpopulasyonun birey sayısındaki artışı dengeler. Malthus’ a göre populasyondaki birey sayısı artışı geometrik dizi şeklinde (2, 4, […]

Gürültü kirliliği – Radyasyon ve Etkileri

Gürültü kirliliği ve Etkileri Normal değerler üzerindeki bazı ses dalgaları görültü kirliliğine neden olur. Elektronik aletlerden çıkan sesler, fren sesi, motor ve egzoz sesi, korna sesi, müzik sesi gibi faktörler gürültüye neden olur. Gürültü kirliliği insanlarda stres, dikkat eksikliği, uyku ritminin bozulması, sinirlilik, geçici veya kalıcı duyma kaybı, solunum ve dolaşım bozukluğu gibi etkilere neden olur. Gürültü kirliliğinin önlenmesi için, […]

Hava Kirliliği ve Etkileri

Hava Kirliliği ve Etkileri Atmosferde % 78 azot, % 21 oksijen, % 1 argon, % 0, 3 karbondioksit ve çok az oranda diğer gazlar bulunur. Fosil yakıtların kullanılması, termik santral ve sanayi kuruluşlarından çıkan gazlar, egzoz gazları, kükürtlü gazlar,toz, duman havada bulunan gaz oranının bozulmasına neden olmaktadır. Hem bu değişim hem de atmosfere farklı maddelerin karışması […]

Toprak Kirliliği ve Etkileri

Toprak Kirliliği ve Etkileri Asit yağmurları, tarım ilaçları, sanayi atıkları toprak kirliliğine neden olur. İnsektisitler (böcek öldürücüler) toprakta uzun süre kaldıklarından besinlere geçerler. Canlıların özellikle yağ dokularında biriken bu maddeler vücuttan uzaklaştırılamamaktadır. Beslenme yoluyla bir canlıdan diğerine geçen bu maddelerkanser, zehirlenme, üreme fonksiyonu bozukluğu gibi hastalıklara neden olmaktadır. Tarımda yaygın olarak kullanılan herbisitlerin (bitki öldürücü ilaçlar) yapısında bulunan dioksin […]

Çevre Kirliliği

Çevre Kirliliği Fiziksel, kimyasal ve biyolojik faktörlerin etkisi ile ortaya çıkan çevre kirliliği ekosistemlerin devamlılığını sağlayan dengenin bozulmasına neden olur. Çevre kirliliği ekosistemde görev yapan türlerin yok olmasına neden olmaktadır. Çevre kirliliği geçici ve kalıcı olmak üzere iki çeşittir. a. Geçici kirlenme Canlıların boşaltım artıkları ya da ölü organizmaların neden olduğu kirliliktir. Ekosistemde birikmeden saprofitler tarafından ayrıştırılır. b. Kalıcı kirlenme […]

Oksijen Döngüsü

Oksijen Döngüsü Oksijenli solunum yapan canlılarda metabolizmanın devamı için mutlaka gerekli olan bir gazdır. Ayrıca odun, kömür gibi maddelerin yanması sırasında da oksijen tüketilir. Atmosferin % 21 i, hidrosferin % 5 i oksijendir. Doğadaki oksijenin kaynağı fotosentezdir. Ozon molekülünün yapısında da oksijen bulunur. ÖRNEK: Kapalı bir ekosistemde oksijen üretim miktarının t1 süresi sonunda azaldığı; aynı süre içinde, besinlerini farklı yollarla […]

Su Döngüsü

Su Döngüsü Yeryüzünde çeşitli bölgelere farklı şekilde dağılmış olarak yaklaşık 1, 4 milyar km3 su bulunmaktadır. Suyun yaklaşık % 97 lik kısmı okyanus ve denizlerde bulunur. Su moleküllerinin taş küre, su küre ve hava küre arasındaki hareketine su döngüsü denir. Su döngüsünde buharlaşma ve yoğunlaşma (yağmur,kar) gibi olaylar rol oynar. Su ısı aldığında buharlaşır ve havada nem olarak bulunur. […]

Fosfor Devri

Fosfor Devri Fosfor nükleik asit (DNA ve RNA), fosfolipit ve ATP moleküllerinin yapısında bulunur. Ayrıca kemik ve dişlerin yapısına katılır. Doğadaki fosfor kaynağı fosfatlı kayaçlardır. Fosfat atmosferde gaz halinde bulunmaz. Bundan dolayı döngüsü azot ve karbon döngüsünden farklı olur. Fosfor denizden karaya, karadan da denize taşınır. Karadaki fosfatlı kayaçlarda bulunan fosforun bir bölümü aşınarak suya geçer ve çözünür. Bitkiler suda çözünmüş inorganik […]

Azot Döngüsü

Azot Döngüsü Azot protein, DNA, RNA moleküllerinin yapısına katılan ve canlılar için çok önemli olan bir elementtir. Havanın % 78 ini azot (N2) oluşturur. Ancak bu azotu bütün canlılar doğrudan kullanamazlar. Baklagillerin kökünde yaşayan Rhizobium bakterileri atmosferin serbest azotunu tutarak azotlu bileşiklere dönüştürür. Bu bileşikleri hem kendi kullanır, hem de bitkiye verir. Tüketiciler de beslenme yoluyla azotu bitkilerden almış olur. Ölü organizmalar […]

Madde Döngüleri – Karbon Döngüsü

Madde Döngüleri Ekosistemde canlı ve cansız öğeler arasındaki madde alışverişine madde döngüsü denir. Madde döngüsü sayesinde canlıların dışarı attığı zararlı ve gereksiz maddeler kullanılabilir hale getirilir. Karbon Döngüsü Karbon canlıda organik bileşiklerin yapısına katılır. Karbon atmosferde karbondioksit, hidrosferde bikarbonat ve karbondioksit, litosferde kömür, doğal gaz, petrol ve kireç taşı halinde, biyosferde ise bütün organik maddelerin temel maddesi halinde bulunur. Organizmaların en önemli […]

Hem Ototrof Hem Heterotrof Canlılar

Hem Ototrof Hem Heterotrof Canlılar Hem inorganik maddelerden organik madde sentezleyebilen hem de dışardan organik madde alabilen canlılardır. Örnek Böçekçil bitki ve Öglena Böcekçil bitkiler kloroplastları, sayesinde fotosentez yapabilirler. Azotça fakir topraklarda yaşadıkları için azot ihtiyacını böceklerden karşılarlar. Böcek kapan bitki nasti(ırganım) hareketiyle böceği yakalar. Böceğin üzerine sindirim enzimi salgılayarak böceğin protein kısımlarını parçalar (Hücre dışı sindirim). Sindirim […]

Heterotrof Canlılar (Tüketiciler)

Heterotrof Canlılar (Tüketiciler) İnorganik maddelerden organik madde sentezleyemeyen, dışardan besin alan canlılardır. Heterotrof canlılar üç grupta incelenir. a. Holozok canlılar Holozoik canlılar katı besinlerle beslenirler. Dış ortamdan aldıkları katı besin parçacıklarını sindirim sistemlerinde yapıtaşlarına dönüştürürler. Holozoik canlılarda sindirim sistemi, besinleri bulmaya yarayan duyu organları, sinir ve kas sistemleri iyi gelişmiştir. Bu gruptaki canlılar beslenme şekillerine göre üç gruba ayrılır. 1. Herbivorlar (Otçullar) […]

Biyotik Faktörler (Canlı Faktörler) – Ototrof Canlılar (Üreticiler)

Biyotik Faktörler (Canlı Faktörler) Çevrenin canlı faktörleri beslenme şekillerine göre sınıflandırılır. Ototrof Canlılar (Üreticiler) İnorganik moleküllerden organik molekül sentezleyerek kendi besinlerini üreten canlılara ototrof (üretici) canlı denir. Bu canlılar besin sentezlerken kullandıkları enerji çeşidine göre iki grupa ayrılır. a. Fotoototrof Beslenme İnorganik moleküllerden organik molekül sentezlerken gerekli olan enerji ışıktan sağlanıyorsa bu olaya fotosentez, bu olayı gerçekleştiren canlılara ise fotoototrof canlılar […]

Abiyotik Faktörler (Cansız Faktörler)

Abiyotik Faktörler (Cansız Faktörler) Sıcaklık Canlıların yer yüzünde dağılışında etkili olan önemli bir faktördür. Canlıların kullandığı sıcaklığın kaynağı güneş ışınlarıdır. Doğada her canlı türünün hayatını sürdürebileceği belli sıcaklık dereceleri vardır. Sıcaklık canlının gelişmesini, üremesini ve metabolizmasını etkiler. Örneğin bitkilerde filizlenme, çiçek açma, meyve verme, tohum oluşturma gibi olayların gerçekleşmesinde sıcaklık faktörü önemlidir. Çevre sıcaklığının değişimi soğukkanlı canlıların metabolizmasını etkiler. Örneğin; […]

Ekoloji

Ekoloji Organizmaların birbirleri ile ve yaşadıkları çevre ile ilişkilerini inceleyen bilim dalına ekoloji denir. Canlı ile yaşadığı ortam arasında madde ve enerji alışverişi vardır. Bitkilerin su ve CO2 kullanarak ürettiği besin ve O2 yi hayvanlar solunumda kullanarak CO2 ve su oluşturur. Bu şekilde gerçekleşen alışveriş doğada madde dörgüsünde rol oynar. Ekoloji İle İlgili Terimler Tür Ortak bir atadan gelen çiftleştiklerinde […]

Ekoloji Konu Testi 4