Omurgasız Hayvanlar Kıkırdak ya da kemikten oluşmuş iç iskeletleri yoktur. Deri, kitin kabuk veya kalker plaklar desteklik ve koruyuculuk yapar Sinir şeridi karında bulunur. Halkalı solucan ve eklem bacaklılar hariç vücutları segmentsizdir. Omurgasız hayvanlarda solunum vücut yüzeyi, solungaç ya da trake ile sağlanır. 1. Süngerler Denizlerde ve tatlı sularda yaşarlar. Su […]
Hayvanlar Alemi Hayvanların hepsi ökaryot yapıda çok hücreli canlılardır. Kloroplastları yoktur. Bundan dolayı hepsi heterotrof beslenirler. Hayvanların çoğunda sinir sistemi ve duyu organları gelişmiştir. Bir zemine tutunmuş olarak yaşayan türleri olduğu gibi, bazı türleri de aktif hareket eder. Hayvanların çoğunda üreme eşeylidir. Hayvanlar iskelet yapılarına göre omurgasızlar ve omurgalılar (kordalılar) olmak üzere […]
Bitkiler Alemi Çok hücreli canlılardır. Hücre zarının etrafında selülozdan oluşan hücre çeperi vardır. Kloroplastları vardır. Ototrof beslenirler. Fotosentez yaparlar. Depo karbonhidratı nişastadır. Pasif hareket ederler. Çiçeksiz ve çiçekli olmak üzere iki gruba ayrılırlar. 1. Çiçeksiz (Tohumsuz) Bitkiler Nemli yerlerde yaşarlar. Gerçek kök, gövde ve yaprakları yoktur. […]
Mantarlar Alemi Bazıları tek hücreli bazıları da çok hücreli canlılardır. Karada, tatlı sularda, denizlerde yaşayan ökaryot yapıda canlılardır. Klorofilleri ve kloroplastları yoktur. Bundan dolayı fotosentez yapamazlar. Heterotrof beslenirler. Mantarlar parazit, saprofit ya da mutualist yaşarlar. Liken,mantarların mavi – yeşil alg ile oluşturduğu mutualist birlikteliktir. Gerçek kök, gövde ve yaprakları yoktur. Mantar hücrelerinin birleşmesiyle oluşan iplikçiklere hif denir. Renksiz, ince, […]
Koloniler Tek hücreli canlıların bazıları bölündüğünde oluşan hücreler birbirinden ayrılmayarak bir arada bulunurlar. Jelatinimsi bir madde içinde bulunan bu hücre kümesine koloni denir. Koloni oluşturan hücreler birbirine gevşek bağlarla bağlıdır. Bundan dolayı doku, organ, sistem meydana gelmez. Koloniye örnek olarak Volvoks ve Pandorina verilebilir. Pandorina Kolonisi Yapı ve fonksiyonu aynı olan 16 hücreden oluşmuştur. Hücrelerin her birinde iki kamçı […]
Protista Alemi Ökaryot yapıda tek hücreli canlılardır. Çekirdeği ve zarla çevrili organelleri vardır. Bazı türleri ototrof, bazı türleri heterotroftur. 1. Kök Ayaklılar (Rhizopoda) Tatlı sularda yaşar. Pseudopod denen yalancı ayaklarıyla hareket eder. Amip en tipik örneğidir. Heterotroftur. Fagositoz yaparak beslenir. Besinlerini hücre içine alır ve besin kofulu oluşturarak sindirir. Bazı türleri parazittir. İnsanlarda dizanteriye sebep olur.Hücreye giren fazla su, […]
Bakterilerin Sınıflandırılması 1. Şekillerine Göre Bakteriler a. Küre şeklinde olan bakteriler (coccus) Tek tek veya koloni halinde yaşarlar. Solunum yolu hastalıkları, menenjit ve çıbana neden olan bakterilerdir. b. Çubuk şeklinde olan bakteriler (bacillus) Bu bakterilerin boyu eninden fazladır. Verem, tetanoz, tifo, şarbon gibi hastalıklara neden olur. c. Spiral şeklinde olan bakteriler (spirillum) Kıvrımlı bakterilerdir. Bir veya iki […]
Bakterilerde Üreme Bakterilerde eşeyli ve eşeysiz olmak üzere, iki çeşit üreme görülür. a. Bakterilerde Eşeysiz Üreme Belirli bir büyüklüğe erişen bakteriler mitoz bölünmeye benzeyen bir bölünme ile bölünerek birey sayısını arttırırlar. Bakterilerin bölünmesi, uygun sıcaklılık, yeterli besin ve su bulunan ortamda her 20 dakikada bir gerçekleşir. Böylece bakteri sayısı geometrik dizi şeklinde artar. Bakteri populasyonundaki artış bakterilerin kendi faaliyetleri ile durdurulur. […]
Canlılar Hücre yapılarına göre canlılar prokaryot ve ökaryot almak üzere ikiye ayrılır. 1. Prokaryot Canlılar Çekirdek zarı ve zarla çevrili organelleri yoktur. DNA ları sitoplazmada dağınık olarak bulunurlar. Sitoplazmada bulunan tek organel ribozomdur. Monera alemindeki canlılar prokaryot yapıdadır. 2. Ökaryot Canlılar Çekirdek zarı ve zarla çevrili organelleri vardır. Protistalar, mantarlar, bitkiler ve hayvanlar ökaryot yapıdadır. Monera Alemi Prokaryot yapıda […]
Virüsler Virüsün kelime anlamı Latincede zehir demektir. Virüsler çok küçük olduklarından ancak elektron mikroskobu ile görülürler. Virüslerin, baş bölgelerinde DNA ya da RNA şeklinde bir kalıtım materyali bulunur. Bu materyalin dışında proteinden yapılmış bir kılıf vardır. Sitoplazmaları ve organelleri yoktur. Virüsler, hücre dışında cansız, hücre içinde canlılık özelliği gösterirler. Hücre dışında iken kristal yapıdadırlar. Hücre içinde çoğalabilirler. Zorunlu hücre içi […]
Sınıflandırma Birimleri Filogenetik sınıflandırmada en küçük birim TÜR dür. Tür kavramını ilk defa John Ray (1626 – 1705) ortaya koymuştur. J.Ray, bitkileri ve hayvanları tek sistemde sınıflandırmaya çalışmıştır. Tür kavramı, sistematiğin babası sayılan Carl von Linne tarafından geliştirilmiştir. Tür Ortak bir atadan gelen, birbiri ile çiftleşebilen, verimli döller meydana getirebilen canlılar topluluğudur. Aynı türden canlıların kromozom sayıları aynı, gen ve protein […]
Canlıların Sınıflandırılması Bilim insanları yeryüzünde 10 ile 100 milyon arasında canlı türü yaşadığını düşünmektedir. Bu canlı türlerinin yapıları birbirinden tamamen farklı olmayıp aralarında benzer özellikler de vardır. Yeryüzündeki canlıların hepsini ayrı ayrı incelemek ve tanımlamak imkânsızdır. Bundan dolayı bilim insanları canlılarla ilgili yeterli bilgi edinmek için canlıları gruplara ayırmaktadır. Canlıları özelliklerine göre gruplara ayırma işine sınıflandırma denir. İki çeşit sınıflandırma yapılmıştır. 1. […]
Çoklu Doğumlar Tek Yumurta İkizleri Zigotun bölünmesiyle oluşan blastomerlerin birbirinden ayrılması sonucu iki birey oluşumu gerçekleşir. Oluşan yavru bireyler genetik özellikler bakımından aynıdır. Kan grubu, cinsiyetleri, DNA larının nükleotid dizilişi gibi… Bir yumurta ve bir spermin döllenmesiyle oluşmuşlardır. Anne karnında tek bir plasentadan beslenirler. Çift (Ayrı) Yumurta İkizleri Aynı anda iki farklı yumurtanın iki farklı spermle […]
Gözün Gelişiminde Embriyonik İndüksiyon Ön beyinden uzanan optik çıkıntılar içeriye doğru çöker. Böylece göz kadehi (optik çukur) oluşur. Göz kadehi ilerleyerek başın ön kısmında bulunan deri ektodermi ile temas eder ve göz merceği meydana gelir. Mercek iris ile çevrilir. Sert tabaka oluşumu gözü dıştan çevreler ve gözün ön kısmında saydam tabakayı (kornea) oluşturur. ÖRNEK:İnsanda gözün embriyolojik gelişiminde, […]
Spemann Deneyi ve Embriyonik İndüksiyon Doku ve organlar oluşurken embriyonik tabakaların arasındaki etkileşime embriyonik indüksiyon denir. Spemann adlı bilim insanı semender embriyolarını kullanarak üç deney yapmıştır. Deneyde sinir dokusunun oluşumu araştırılmıştır. Deney 1 Üst ektoderm çıkarılır. Çıkarılan bu ektoderm doku kültürüne konur ve canlı kalması sağlanır. Doku kültüründeki bu ektodermde ve ektodermi çıkarılan embriyoda sinir sisteminin gelişmediği görülür. Sonuç: Ektoderm […]
Embriyonun Beslenmesi Embriyo başlangıçta besin ve oksijen ihtiyacını difüzyon ile sağlar. Embriyo uterusa ulaştıktan sonra plasenta oluşur. Gebeliğin ilk haftalarında koriyon zarı uterus dokusu içine uzayarak villus uzantılarını oluşturur. Villuslarda bol miktarda kılcal damar bulunur. Kılcal damarlar sayesinde beslenme yüzey alanı artmış olur. Villuslar ve uterus duvarlarının dokuları plasenta adını alır. Plasenta, amniyon zarı, allantoyis zarı ve vitellus kesesinden oluştuğu göbek bağı ile […]
İnsanlarda Embriyonik Gelişme Embriyonik gelişme dört grupta incelenir. 1. Segmentasyon 2. Gastrulasyon 3. Nörolasyon 4. Organogenez 1. Segmentasyon Yumurta ile spermin döllenmesinden sonra oluşan zigot hızlı bir şekilde mitoz bölünmeler geçirir. Bu şekilde oluşan her bir hücreye blastomer denir. Blastomer sayısı artarken hücrelerin büyüklüğü azalır. Zigotun hacmi ise değişmez. Fakat bölünürken besin tüketildiği için ağırlık azalır. Zigot bir […]
Hayvanlarda Yavru Oluşturma Şekli Ovipar Olanlar İç döllenme, dış gelişme görülür. Örneğin Kuş ve sürüngenler. Ovovivipar Olanlar Döllenmiş yumurta, ana vücudundan bağımsız olarak vücut içinde gelişir. Besin ihtiyacını anneden değil, yumurtadaki vitellustan sağlanır. Anne koruyucudur. Örneğin Köpek balığı, lepistes balığı Vivipar Olanlar İç döllenme, iç gelişme görülür. Örneğin Plasentalı memeliler. Embriyonik Örtüler 1. Koruyucu Örtü En dışta […]
Hayvanlarda Gelişme Eşeyli üreyen hayvanlarda gelişme evrelerinin görülmesinden önce, gamet oluşumu (gametogenez) ve döllenme gerçekleşmektedir. Gamet oluşumu tamamlandıktan sonra, yumurta ve sperm hücreleri döllenir. Döllenme, meydana geldiği yere göre dış ve iç döllenme olmak üzere iki grupta incelenir. Dış Döllenme Yumurta ve spermin birleşmesi suda gerçekleşir. Gametlerin oluşum ve suya bırakılma zamanları aynıdır. Gametlerin suda döllenme şansını arttırmak için bol sayıda yumurta ve […]
Bitki Gelişimine Hormonların Etkisi Oksin Hücre bölünmesi, hücre farklılaşması, hücre büyümesini sağlar. Bitkinin boyca uzamasını, simetrik ya da asimetrik büyümesini sağlar. Diğer bitkisel hormonların etkisiyle de yaprak dökümü, çiçek açma, meyve verme gibi olaylarda da etkilidir. Örneğin Yaprak dökülmesinde etilen ve oksin beraber etkilidir. Oksinin azalması yaprak dökülmesine yol açar. Oksin hormonu, bitki büyümesine en etkili hormondur. Oksinin ışığın ters yönünde […]