Biyoloji 2

Sinir Doku

Sinir Doku Dış ve iç çevreden gelen uyartıları alan, merkezi sinir sistemine ileterek değerlendiren ve oluşan yanıtı tepki organlarına ileten dokudur. Sinir hücrelerine nöron denir. Bu dokuda ayrıca sinir hücrelerine desteklik sağlayan, beslenme ve boşaltımına yardımcı olan hücreler de vardır. Bu hücrelere nöroglia denir. Nöronda, hücre gövdesi, dendrit ve akson olmak üzere üç kısım vardır. Hücre gövdesinde, çekirdek, sitoplazma, golgi […]

Kas Doku

Kas Doku İskelet sistemi ile birlikte vücudun hareketini sağlayan dokudur. İç organların yapısında da bulunur. Kas hücrelerinin sitoplazmasına sarkoplazma, zarına sarkolemma denir. Hücreler mitokondri ve endoplazmikretikulum bakımından zengindir. Hücrelerde kasılıp gevşeme özelliğine sahip çok sayıda filament bulunur. Proteinden yapılmış bu telciklere miyofibril denir. Miyofibriller aktin ve miyozin olmak üzere iki çeşittir. Miyofibriller bir araya gelerek kas demetlerini oluşturur. Kas demetlerinin […]

Yağ Doku

V. Yağ Doku Bağ dokunun özel bir şeklidir. Dokunun yağ sentezi yapan hücrelerine lipoblast denir. İlk olarak hücrenin içinde küçük bir yağ damlacığı oluşur. Daha sonra oluşan yağlar birleşerek büyük bir yağ damlacığına dönüşür. Sitoplazma bu yağ damlacığının etrafında ince bir tabaka olarak kalır.Yağ hücrelerinin arasında ağsı ve kollagen lifler vardır. Yağ Dokunun Görevleri Vücudu mekanik etkilerden korur. […]

Kan Doku

IV. Kan Doku Vücutta damar içinde dolaşan sıvı dokudur. Kan hücreleri ve plazma olmak üzere iki kısımda incelenir. Dokunun % 55 ini plazma, % 45 ini de kan hücreleri oluşturur. 1. Kan Plazması Kan dokunun sıvı olan ara maddesidir. Plazmanın % 90– 92 si su, % 7 – 8 i protein, geri kalanı ise inorganik maddelerden oluşmuştur. Plazmada […]

Kemik Doku

III. Kemik Doku Vücuttaki en sert dokudur. Embriyonik dönemde kıkırdak dokuda mineral birikmesiyle oluşur. Kaslara ve iç organlara bağlanma ve tutunma yüzeyi sağlar. Kaslarla birlikte hareketi sağlar. Kemik dokusu osteosit denilen hücreler ve osein denilen hücreler arası maddeden oluşur. Hücreler arası maddesinde organik ve inorganik maddeler bulunur. Organik kısmı osteositlerden salgılanan protein ve kollagen liflerden meydana gelir. İnorganik kısmı ise kalsiyum fosfat, […]

Kıkırdak Doku

II. Kıkırdak Doku Embriyonik dönemde omurgalıların iskeleti kıkırdak dokudan oluşur. Ergin omurgalıların iskeletinde bazı bölgelerde bulunur. Kıkırdaklı balıkların hem embriyonik hem de ergin dönemdeki iskeleti kıkırdak dokudan oluşmuştur (köpek balığı). Kıkırdak doku kondrosit denilen hücreler ve kondrin denilen hücreler arası maddeden meydana gelir. Kondrositler lakün denilen kapsüller içinde tek tek veya gruplar halinde bulunur. Kıkırdak dokuda kan damarı bulunmaz. Bundan dolayı beslenmesi […]

Salgı (Bez) Epiteli – Duyu Epiteli

II. Salgı (Bez) Epiteli Salgı yapan epitel doku çeşididir. Hücre sayısına göre tek hücreli ve çok hücreli bez epiteli olarak ikiye ayrılır. a. Tek Hücreli Salgı Epiteli Tek katlı silindirik epitel hücresidir. Salgı üreten bu hücreye goblet (kadeh) hücresi denir. Goblet hücreleri mukus salgılar. Mide ve bağırsak duvarında, ayrıca kurbağa derisinde de bulunur. Goblet hücrelerinin salgı maddesi […]

Bağ ve Destek Doku

Bağ ve Destek Doku I. Temel Bağ Doku Organların etrafını sarıp desteklik sağlayan, vücudun savunulması nda görevli olan dokudur. Dokunun hücreleri az, hücreler arası maddesi fazladır. Bu dokuda üç çeşit hücre bulunur. Dokunun esas hücresi fibroblasttır. Bu hücreler dokunun ara maddesini ve lifleri üretir. Temel bağ dokuda bulunan diğer hücre çeşidi mast hücresidir. Mast hücresi, heparin ve histamin salgılar. […]

Hayvansal dokular – Epitel doku

Hayvansal dokular Hayvansal dokular yap› ve görevlerine göre dört bölümde incelenir. Epitel doku Vücudun iç ve dış yüzeyini örter. Hücreleri sıkı dizilişlidir. Hücrelerinin arasında kan damarı ve sinirler bulunmaz. Dokunun hücreleri bağ dokudan yapılmış bir taban zarı(bazal membran) üzerine oturmuştur. Hücrelerin beslenmesi temel bağ dokusunda bulunan kan damarlarından difüzyonla sağlanır. Vücutta yaptığı görevlere göre üç çeşit epitel […]

Salgı Doku

Salgı Doku Hücreleri canlı, bol sitoplazmalı büyük çekirdekli ve küçük kofulludur. Hücrelerinde özel bileşime sahip salgı maddeleri sentezlenir. Metabolik faaliyetler sonucu oluşan maddeler enzim, su, bal özü (nektar), glikozit, alkaloit,reçine, eterik yağ ve kristallerdir. Salgı maddeleri hücre içinde sitoplazmada ve kofullarda depo ediliyorsa buna hücre içi salgı denir. Hücreler parçalanırsa salgı maddeleri dışarı atılır. Örnek Portakal kabuğundaki eterik yağ […]

İletim Doku

İletim Doku Bitki organları arasında organik ve inorganik madde taşınmasını sağlayan dokudur. İletim dokularına iletim borusu ya da iletim demeti denir. İki çeşit iletim demeti vardır. a. Odun Demetleri (Ksilem) Odun boruları oluşurken hücrelerin boyu uzar, sitoplazma ve çekirdeklerini kaybeder. Hücrelerin enine çeperleri erir. Çeperlerde odun özü birikir ve hücreler boru şeklini alır. Odun demetlerinde odun boruları […]

Destek Doku

Destek Doku Tek yıllık otsu bitkilerde ve çok yıllık odunsu bitkilerin genç kısımlarında desteklik turgor basıncı ve selüloz çeper ile sağlanır. Çok yıllık odunsu bitkilerde desteklik sağlayan doku kollenkima ve sklerankima olmak üzere iki çeşittir. a. Kollenkima (Pek Doku) Hücreleri canlı olan destek dokudur. Büyümekte olan genç bitkilerde, yapraklarda, meyve saplarında, çiçeklerde ve bazı otsu bitkilerin gövdelerinde bulunur. Hücrelerinin boyu […]

Koruyucu Doku

Koruyucu Doku Hücreleri kalın çeperlidir. Kök, dal ve yaprakların yüzeyini örterek içte kalan dokuları korur. Epidermis ve periderm olmak üzere iki çeşittir. a. Epidermis Bitkinin genç bölgelerinin ve yapraklarının üzerini örter. Hücreleri tek sıra halinde dizilmiştir. Hücreler arası boşluğu yoktur. Hücrelerinde kloroplast olmadığı için fotosentez yapamaz. Epidermisin üzeri kütikula tabakası ile örtülüdür. Kütikula, epidermis hücrelerinden salgılanan kütin maddesinden oluşur. Mumsu […]

Bölünmez Doku – Parankima (Temel) Doku

Bölünmez Doku Bölünür doku hücrelerinin, bölünme yeteneğini kaybetmesi ve farklılaşması ile bölünmez dokular meydana gelir. Bölünmez doku hücrelerinin, Metabolizmaları yavaştır. Çekirdekleri küçüktür. Sitoplazmaları azdır. Kofulları büyük ve çok sayıdadır. Çeperleri kalındır. Bölünmez dokuların bazı çeşitlerinde kloroplast vardır. Yapı ve görevlerine göre beş çeşittir. 1. Parankima (Temel) Doku 2. Koruyucu Doku […]

Bitkilesel Dokular

Bitkilesel Dokular Bitkilerde dokular bölünür doku (sürgen veya meristem doku) ve bölünmez doku olmak üzere iki grupta incelenir. Bölünür Doku (Meristem Doku, Sürgen Doku) Bitkilerin uzamasını ve kalınlaşmasını sağlayan dokudur. Embriyonik dönemden itibaren bitkinin hayatı boyunca mitoz bölünme geçiren hücrelere sahiptir. Hücreleri küçüktür. Metabolizmaları hızlıdır. Çekirdekleri büyüktür. Bol sitoplazmalıdır. Kofulları küçük ve […]

Dokular

Dokular Hücresel yapıda olma bütün canlıların ortak özelliğidir. Tek hücreli canlılarda bütün canlılık olayları hücre içinde gerçekleşir. Çok hücreli canlılarda ise canlılık fonksiyonlarını gerçekleştiren özel hücre grupları vardır. Çok hücreli canlılarda belli bir işi yapacak şekilde özelleşmiş hücrelerin meydana getirdiği topluluğa doku denir. Dokuları inceleyen bilim dalına histoloji denir. Dokuya özgü şekle sahip hücrelerin arasında çoğunlukla ara madde […]