Özel ışık kaynağı, ucunda yer alan kamera aracılığı ile 8-12 mm çapında olan bükülebilen tüp şeklindeki bir aletin yardımı sonucu midenin görüntüsünü alan ve sindirim sistemi organlarının incelenmesinin yapılmasına endoskopi denir. Yapılan bu işlem sayesinde midenin görüntüsünün alınması sağlandığı gibi parça alınıp biyopsi yapılması da sağlanabilmektedir. Sadece mide ile sınırlı olmayan endoskopi böbrek taşı düşürenler için de geçerli bir […]
Sindirim Sistemi Hastalıkları İshal: Beslenme hatası ya da mikropların etkisiyle bağırsaktan su ve mineral kaybına yol açan bir hastalıktır. Tifo: İçilen suyun ya da yiyeceklerin içinde bulunan mikroorganizmalarla bulaşır. Dizanteri: İçme suyunda ya da yiyeceklerin içinde bulunan mikroorganizmalarla bulaşır. İnce bağırsakta hastalığa neden olur. Ülser: Mide ya da ince bağırsak mukozasında bakterilerin yol açtığı yaralardır. Kabızlık: Dışkının suyunun fazla […]
Sindirim Sisteminin Çalışmasında Etkili Faktörler Sindirim sisteminin çalışması endokrin ve sinir sistemiyle kontrol edilir. Mideden salınan gastrin, ince bağırsaktan salınan sekretin ve kolesistokinin hormonları sindirime yardımcı olur. Sindirim sistemi otonom sinir sinir sistemi tarafından düzenlenir. Midenin çalışmasında onuncu beyin siniri olan vagus etkilidir. Sempatik ve parasempatik sinirler sindirim faaliyetlerinde düzenleyici etki yapar. Sempatik sinirler genelde hızlandırıcı etki yaparken, midede […]
Emilen Besilenlerin Kalbe Taşınması Glikoz, aminoasitler, vitaminler, su ve mineraller villuslardan emilerek kılcal kan damarlarına taşınır. Buradan karaciğer kapı toplardamarıyla karaciğere taşınır. Karaciğerde besinlerden bir kısmı (yağda eriyen vitaminlerin fazlası, glikozun fazlası glikojen halinde) depolanır. Amonyak gibi zararlı maddeler üre ve ürik aside dönüştürülür. Besinler buradan karaciğer üstü toplardamarıyla alt ana toplardamara bağlanır. Buradan da kalbin sağ kulakçığına […]
Sindirilmiş Besinlerin Emilimi Sindirilmiş besinlerin kan ya da lenfe alınmasına emilim denir. Emilim pasif ve aktif taşıma olaylarıyla gerçekleşmektedir. Monosakkaritler, aminoasitler, su, mineraller ve vitaminler kan kılcallarına, yağ asidi, gliserol lenf kılcallarına (kilüs borusuna) emilir.
Besinlerin Kimyasal Sindirimi 1. Ağızda Sindirim Ağızda hem mekanik hem de kimyasal sindirim gerçekleşir. Dişler ve dil gibi kısımlar besinlerin yüzeyinin genişletilmesinde etkilidir. Ağızda karbonhidratların kimyasal sindirimi başlar. Tükürükte bulunan amilaz (pityalin) enzimi pişmiş nişastanın maltoz ve dekstrine dönüşümünü sağlar. 2. Midede Sindirim Besinler mideye, yemek borusundaki kasların peristaltik hareketleri ile ulaşır. Midede kasların kasılıp gevşemesiyle mekanik, enzimlerle kimyasal sindirim […]
Sindirime Yardımcı Organlar Karaciğer Karaciğer, insanda en büyük organlardan biridir. Karın boşluğunda ve midenin sağ üst kısmında yer alır. Yaklaşık 2 kg ağırlığında, vişne çürüğü rengindedir. Üzerini bağ dokudan oluşan Glisson kapsülü örter. Glisson kapsülünü ise karın zarı (periton) sarar. Karaciğer sağ ve sol olmak üzere iki büyük loptan oluşur. Sağ lob tekrar iki küçük loba ayrılır. Bu […]
İnsanda Sindirim Sistemi İnsanda sindirim sistemi ağız, yutak, yemek borusu, mide,ince bağırsak, kalın bağırsak ve rektum (anüs) olmak üzere çeşitli kısımlardan oluşur. Tükürük bezleri, mide bezcikleri, karaciğer ve pankreas ise salgılarıyla sindirime yardımcı yapılardır. Sindirim sisteminin çalışmasını sinir sistemi ve endokrin sistem denetler. Sindirim Sistemi Bölümleri Ağız Ağız besinlerin alındığı ve sindirimin başladığı yerdir. Burada hem kimyasal hem de […]
Omurgalılarda Sindirim Omurgalılarda, omurgasızlara göre daha gelişmiş bir sindirim sistemi bulunmaktadır. Besin maddeleri ağızla alınır. Sindirim ince bağırsakta tamamlanır. Sindirilmeyen maddeler ise sindirim açıklığından (anüs veya kloak) dışarıya atılır. Omurgalı canlılarda sindirim sistemi bölümlerinde bazı farklılıklar bulunmaktadır. Dil, diş, körbağırsak, dört gözlü mide gibi bölümlerin özelleştiği görülmektedir. Örneğin Geviş getiren memelilerde mide dört bölümden oluşmaktadır. Otçul canlıların bağırsakları etçillere göre […]
Hayvanlarda Sindirim Omurgasızlarda Sindirim Süngerler: Vücudun dış kısmına açılan küçük delikler (porlar) bulunur. Porlardan giren su gastral boşluktan geçerek tepedeki pordan dışarıya atılır. Su ile birlikte gastral boşluğa geçen besin maddeleri gastral boşluk kenarında bulunan kamçılı hücreler tarafından hücre içine alınır. Sindirim hücre içinde gerçekleşir. Sölentereler: İlk kez sindirim kanalının oluştuğu canlılardır. Embriyonik gelişim sırasında gastrula evresinde kalmışlardır. […]
Bitkilerde Sindirim Bitkilerde özelleşmiş bir sindirim sistemi yoktur. Fotosentez ile ürettikleri besinlerin bir kısmını kullanırlar, bir kısmını ise depo ederler. Gerektiğinde protein, yağ, nişasta gibi depo besinlerini hücre içi sindirimle parçalayarak kullanabilirler. Böcekçil bitkilerde ise hücre içi sindirimin yanısıra, hücre dışı sindirim de görülür. Böcekçil bitkiler azotça fakir topraklarda yaşadığından azot ihtiyacını böcekleri sindirerek karşılar. Böceklerin kitin, protein gibi azot içeren […]
Bir Hücrelilerde Sindirim Bir hücrelilerin bazılarında hücre içi, bazılarında hücre dışı sindirim görülmektedir. Amip ve paramesyum (terliksi hayvan) gibi bir hücrelilerde hücre içi sindirim görülür. Amip, endositoz ile zardan geçemeyecek büyüklükteki besin moleküllerini hücre içine alarak sindirim kofulunda sindirimi gerçekleştirir. Paramesyum ise silli zar yapısı (pelikula) nedeniyle endositoz yapamaz. Bu canlılarda ağız adı verilen açıklıktan besinler hücre içine alınır. Sindirilmeyen artıklar ise […]
Canlılarda Sindirim Çeşitleri Hücre İçi Sindirim Hücre içine alınan besin moleküllerinin sitoplazmada sindirim kofulları içinde sindirilmesine hücre içi sindirim denir. Zardan geçemeyecek besinlerin hücre içine alınması endositoz yoluyla gerçekleşir. Hücre bu sırada enzim ve enerji kullanmaktadır. Büyük katı besinlerin hücre içine alınması fagositoz, büyük sıvı besinlerin hücre içine alınması pinositoz şeklinde gerçekleşir. Besinler böylece hücre içine alındıktan sonra besin kofulu oluşur. Besin […]
Sindirim Çeşitleri Mekanik (Fiziksel) Sindirim Besinlerin kimyasal yapı ve özelliklerinde bir değişme olmadan,fiziksel etkilerle daha küçük parçalara ayrılması olayıdır. Bu sırada enzimler kullanılmaz. Mekanik sindirimle besinlerin yüzeyi genişletildiğinden, esas sindirim olayı için enzim etkinliği arttırılmış olur. Kimyasal Sindirim Büyük besin maddelerinin enzimler ve su kullanılarak yapı birimlerine ayrılması olayıdır.
Sindirim Sistemi Hücre zarından geçemeyecek büyüklükteki besin maddelerinin su ve enzimler yardımıyla kendilerini oluşturan yapı birimlerine (monomerlerine) parçalanmasına sindirim denir. Sindirim; aynı zamanda bir hidroliz olayıdır. Bu sırada kullanılan enzimlere de hidrolaz denir. Monomer moleküller sindirime uğramazlar. Örnek Glikoz, gliserol, yağ asidi, fruktoz, galaktoz, aminoasitler… Vitaminler, su ve mineraller de sindirime uğramazlar. Sindirimin Amacı Büyük moleküllü […]