Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı

LYS Hazırlık Edebiyat ( Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test – 4 )

LYS Hazırlık Edebiyat ( Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test – 5 )

TÜRKİYE DIŞINDAKİ ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI

TÜRKİYE DIŞINDAKİ ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI Türkiye dışındaki çağdaş Türk Edebiyatı, zengin bir kültür mirasına sahiptir. Duygu, düşünce, dil bakımından Türkiye’deki çağdaş edebiyatın benzeridir. Bu edebiyat, demokratik olmayan bir ortamda gelişir. Balkanlarda, Ortadoğuda, Orta Asya da ve Kafkasya’da gelişen Türk Edebiyatında sanatçılar düşüncelerini özgürce dile getirememişlerdir. Sadece sembolik anlatıma yönelmişlerdir. Tüm bu zorluklara rağmen dünya edebiyatı […]

Azerbaycan Türk Edebiyatı

Azerbaycan Tük Edebiyatı Bu edebiyat, Azerbaycan ile Azeri Türklerinin yaşadığı Kuzey İran diye iki koldan gelişme gösterir. Azerbaycan edebiyatında şiir, diğer edebi türlere göre öne çıkmıştır. Çünkü Azeri şivesi ahenk bakımından farklıdır. Ahengin farklı olması şiire yansımıştır. Azeri edebiyatı da denilen bu edebiyat, Türkiye Türklerinin edebiyatı ile Türkmen ve Çağdaş edebiyatını birbirine bağlayan bir köprü […]

Bulgaristan Türkleri Edebiyatı

Bulgaristan Türkleri Edebiyatı Türk edebiyatı ile benzerlik gösterir. Türk halk edebiyatı ve Divan edebiyatı, bu edebiyatın temeli sayılır. Bulgaristan Türkleri, uzun yıllar baskı altında kalmıştır. Bu baskı altında, yapıtlar verilmiştir. İlk edebi eserler Osmanlı İmparatorluğu döneminde verilmiştir. Bulgaristan Türkleri edebiyatının en önemli dergileri Tarla, Hilal, İttifak dergileridir. Günümüzde de Hak ve Özgürlük gazetesi, Türkçe yayın […]

Kıbrıs Türk Edebiyatı

Kıbrıs Türk Edebiyatı 1571 yılından itibaren Türklerin eline geçen adaya, Türkler yerleştirilmiş ve süreç içinde başarılı yapıtlar oluşturulmuş.Bu dönem ürünleri arasında masal, mani, bilmece, destan, efsane, öykü bulunmaktadır. Bu dönemde, adadaki isyanları dile getiren “Kıbrıs Destanı” Aşık Kenzi tarafından yazılır. 1878–1923 yıllarında, İngilizlerin Türkler üzerinde baskıları söz konusudur. Bu dönemde “Bir Gece Sohbeti” adlı ilk […]

Batı Trakya Türkleri Edebiyatı

Batı Trakya Türkleri Edebiyatı 1911 yılında Ömer Seyfettin ve arkadaşları Türk dilinin sadeleşmesi yolunda Genç Kalemler dergisini bu topraklarda, Selanik’te, çıkarırlar. Ayrıca Selanik denince Atatürk akla gelir. Çünkü Atatürk burada doğmuştur. Batı Trakya Türkleri edebiyatında kültür sanat dergileri önemli bir rol oynar. Çocuk hikâyeleri, çocuk şiirleri, çocuk dergileri, çocuk edebiyatını canlı tutmuştur. Didaktik tarzda şiirler […]

Kırgızistan Türk Edebiyatı

Kırgızistan Türk Edebiyatı Kırgız Türkleri; zengin bir sözlü edebiyat geleneğine sahiptir. Kırgız halk destanları ozanlar tarafından nesilden nesile aktarılmıştır. Yazılı edebiyatta ise çeşitli türlerde eserler verilmiştir. Kırgız Türklerine ait olan “Manas Destanı,” Dünya edebiyatında önemli bir yer tutar. Kırgız edebiyatı sanatçılarında Cengiz Aytmatov, kendi edebiyatı nı dünyaya tanıtmış ünlü bir yazardır. Cengiz Aytmatov (1928 – […]

Kırım Türkleri Edebiyatı

Kırım Türkleri Edebiyatı Türk edebiyatı ile benzerlik gösteren zengin bir edebi birikime sahiptir. Sanatçılar üzerinde baskılar sonucu ilk dönemler Türkçe yapıtlar oluşturulamamıştır. Sonraki yıllar Kırım edebiyatında İsmail Gaspıralı’nın etkisiyle bir canlanma görülür. “Tercüman gazetesi” çıkarılır. 1905’ten itibaren Kırım Edebiyatında millileşme hareketi görülür. Kırım Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi ile eserler oluşturulur. Kırım Türkleri edebiyatı maniler, atasözleri, […]

Özbekistan Türk Edebiyatı

Özbekistan Türk Edebiyatı Çağatay edebiyatı ile benzerlik gösterir. Köroğlu destanı, Nasrettin Hoca fıkraları Özbek edebiyatında yerini almıştır. Ayrıca örnek alınan sanatçılar, Ali Şir Nevai, Babür Şah, Ebul Gazi Bahadır Han, Ahmet Yesevi gibi şahsiyetlerdir. Çağdaş Özbek edebiyatında Ceditçiler Topluluğu adında aydınlar kulübü kurulmuştur. Bu aydınlar topluluğu milli birlik ve beraberliği sağlamak, millette milli bilinci uyandı […]

Türkmenistan Türk Edebiyatı

Türkmenistan Türk Edebiyatı Türkmenistan edebiyatı, zengin bir halk edebiyatına sahiptir. Türkmenistan edebiyatının temeli, Köroğlu destanına, Tahir ile Zühre hikâyesine, Leylâ ile Mecnun mesnevisine, Dede Korkut Hikâyelerine dayanır. Bu yönüyle Türkiye’deki edebiyatla benzerlik gösterir. Türkmenlerde, klasik edebiyat Ahmet Yesevi ile başlar. Mahtumkuli de bu edebiyatın tanınmış şahsiyetidir. Milli ruhun canlı tutulmasında ve Türkmen birliğinin sağlanması nda […]

Uygur Türleri Edebiyatı

Uygur Türkleri Edebiyatı Uygur Devleti zamanında meydana getirilen yazıtlar bu edebiyatın başlangıcı kabul edilir. Uygur Türleri arasında Divan-ı Lügati’t Türk ve Kutadgu Bilig adlı eserlerin yeri ve önemi her zaman farklıdır. Leyla ile Mecnun, Ferhat ile Şirin gibi hikâyeler Uygun Türkçesi ile yazılmıştır. Son dönemlerde Çinlilerle yaptıkları mücadeleler halka uygulanan baskılar, çekilen acılar Uygur edebiyatında […]

Yugoslavya Türk Edebiyatı

Yugoslavya Türk Edebiyatı Osmanlıların Balkanlara yerleşmesinden sonra Yugoslavya Türkleri edebiyatı başlamış olur. Yugoslavya Türkleri, Osmanlı Türk edebiyatının zengin ve tarihi geleneğine sahiptirler. Türkiye’deki Türk edebiyatının takipçisi olmuşlardır. Yugoslavya Türlerinde, çocuk edebiyatının ayrı bir önemi vardır. “Sevimli Kırat” adlı kitap, çocuk edebiyatının temelini oluşturur. Nimetullah Hafız (1939) Üsküp’te Türkçe olarak çıkarılan Birlik gazetesinde çalışmı ştır. Lirik […]

Irak Türkleri Edebiyatı

Irak Türkleri Edebiyatı Ortak edebiyat ve çağdaş edebiyat diye iki bölüme ayrı lır. Türk edebiyatının ortak bir parçasıdır. Nesimi, Fuzuli gibi şairler bu topraklarından yetişmiştir. Iraktaki Türk edebiyatçılar milli değerlere bağlı kalmışlardır. Divan tarzı nı, halk tarzına yaklaştıran sanatçılar da vardır. Irak Türkleri edebiyatında, mani ve hoyratın ayrı bir yeri vardır. Ata Terzibaşı (1924–) Irak […]

Kazak Türkleri Edebiyatı

Kazak Türkleri Edebiyatı Kazak Türkleri edebiyatının temeli, Anadolu’daki Türkedebiyatına dayanır. Bu edebiyatta daha çok, sözlü halk edebiyatı geleneğine ait eserler bulunmaktadır. Bu dönem 19. yüzyıla kadar olanı kapsar. Bu yüzyıla kadar birçok halk ozanı yetişmiştir; ayrıca bu dönem de destan, fıkra ve öykü türleri önemli yer tutar. Köroğlu hikayesi, Battal Gazi, Leyla ile Mecnun, Yusuf […]

Kazan Türkleri Edebiyatı

Kazan Türkleri Edebiyatı Köklü bir kültüre sahip olan bu edebiyatın temeli sözlü halk kültürüne dayanır. Tasavvuf edebiyatıda önemli bir yere sahiptir. Kazan edebiyatı, Türkistan ve Osmanlıdan etkilenmiştir. 19. yüzyılın ortalarında Kazan Türkçesi ile ilgili çalışmalar yapmıştır. 1930 yılındaki boşluklar neticesinde yazı hayatını bırakan, ülkeyi terk eden edebiyatçılar vardır. Bunun yanı sıra Ayas İshaki, Rızaeddin Fahreddin, […]

Türkiye Dışında Çağdaş Türk Edebiyatı Çözümlü Sorular

LYS Edebiyat – Türkiye Dışında Çağdaş Türk Edebiyatı Çözümlü Sorular SORU . Azeri edebiyatının en tanınmış sanatçısıdır. Şiirlerinde dil bilinci ve yurt sevgisi önemli bir yer tutar. Bazen toplumsal aksaklıklara, yaşamdaki çelişkilerede değinmiştir. “Menim Dostlarım, Aylı Geceler, Çınar” onun şiir türündeki yapıtlarından birkaçıdır. II. Şiirlerini, Türk halk edebiyatı ile Türk tarihinden ve Akdeniz kültüründen esinlenerek […]