Düzgün Hızlanan Doğrusal Hareket Doğrusal bir yol boyunca hızı eşit zaman aralıklarında eşit miktarda artan cisimlerin hareketidir. Hız düzgün arttığından ivme vardır ve sabittir. Bu hareketin grafikleri (+) yönde ilk hızlı düzgün hızlanan hareket için;
Düzgün Doğrusal (Sabit Hızlı) Hareket Bir araç eşit zaman aralıklarında eşit yollar alıyorsa hızı sabittir. Hız değişmediğinden a = 0 dır. Bu hareketin grafikleri (+) yönde düzgün doğrusal hareket için; NOT: Konum – zaman grafiklerinin alanı hesaplanmazken,eğimleri hızı verir. Hız – zaman grafiklerinin altında kalan alan yerdeğiştirmeyi, eğim ivmeyi verir. İvme – zaman grafiklerinde ise eğime […]
İvme Ortalama İvme Bir cismin hızı belirli bir kurala göre artma ya da azalma göstermiyorsa ortalama ivme hesaplanır. şekildeki hız–zaman grafiğine göre hareket eden cismin, AB noktaları arasındaki ortalama ivmesi bu noktaları birleştiren doğrunun eğimiyle bulunur. Ani İvme (Anlık İvme) Bir cismin hareket halindeki herhangi bir anında sahip olduğu ivmedir. Hız–zaman grafiği doğru şeklindeyse ivme sabittir. Eğri şeklindeki grafiklerde […]
Hız Ortalama Hız Bir cisim doğrusal yorungede değişken hızlarla Dx kadar yerde.iştirmeyi Dt sure icinde yaptığında ortalama hızı; Ani Hız (Anlık Hız) Hızı sürekli değişen bir cismin herhangi bir anda sahip olduğu hıza ani hız denir. Ani hız cismin en büyük hızı ile en küçük hızı arasındaki herhangi bir değerdir. Konum–zaman grafiği verilen ve yavaşlamakta olan aracın t […]
Doğrusal Hareket Bir cisim seçilen sabit bir noktaya göre zamanla konumunu değiştiriyorsa hareket ediyor demektir. Cismin hareketi, hızındaki değişkenliğe ya da izlediği yörüngeye göre farklı şekillerde isimlendirilir. Konum – Yerdeğiştirme Cismin hareketi sırasında izlediği yörünge doğrusal ise cismin hareketine doğrusal hareket denir. Cisim hareket ediyorsa konumu değişiyor demektir. Konum Cismin seçilen sabit bir noktaya göre yönlü uzaklığına konum denir. Yön ifadesi […]
Isının İletimi Isı enerjisi üç şekilde iletilir: 1. Konveksiyon 2. İletim 3. Işıma 1. Konveksiyon (Taşıma) Sıvı ve gaz ortamlarında ısı bu yolla yayılır. Isınan havanın özkütlesi küçüleceğinden dolayı yükselir. Sıcak hava molekülleri yukarı çıkacağından soğuk hava molekülleri aşağı iner. Böylece ısı kabın heryerinde aynı oluncaya kadar iletilmiş olur. Soba ve kalorifer peteğindeki ısı odaya bu yolla yayılır. Oda […]
Gazlarda Genleşme Sabit basınç altında bütün gazların hacimce genleşme katsayısı birbirine eşittir. Bundan dolayı hacimce genleşme katsayısı gazlar için ayırt edici bir özellik değildir. UYARI: Katıların genleşme katsayısı sıvılardan, sıvıların genleşme katsayısı da gazlardan küçüktür.
Sıvılarda Genleşme Sıvılar konulduklar. kabın şeklini alır. Bu nedenle sıvıların yalnız hacimce genleşmesi incelenir. Aynı cins, kütleleri farklı sıvılara eşit miktar ısı verildiğinde sıvıların hacimce genleşme miktarı eşit olur. Aynı cins, farklı hacimli sıvıların sıcaklıkları eşit miktarda değiştirildiğinde sıvıların hacimce genleşme oranları sıvıların hacimleri oranına eşittir. Kap genleşmelerinin ihmal edildiği sistemlerde K: Düzgün şekilli kaplarda sıvılar […]
Genleşme Maddelerin sıcaklığı değiştiğinde hacimlerinde meydana gelen değişmeye genleşme denir. Genleşmeyi katı, sıvı ve gazlarda olmak üzere üç bölümde inceleyeceğiz. Katılarda Genleşme 1. Boyca genleşme NOT: Genleşme katsayısı büyük olan cisim ısıtılınca daha çok genleşirken soğutulunca daha çok büzüşür. Uzama katsayıları arasındaki ilişki lX > lY olan eşit boydaki X ve Y çubuklarının, – Sıcaklıkları eşit miktarda […]
Isı Alışverişi Isıca yalıtılmış ortamda bulunan sıcaklıkları farklı iki cisimden, sıcaklığı yüksek olan cismin verdiği ısı sıcaklığı düşük olan cisim tarafından alınır. Isı alışverişi, cisimlerin sıcaklıkları eşit olana kadar devam eder. Isı alışverişi bittiğinde ısıl denge sağlanmış olur. Enerji yoktanvar olup vardan da yok olamayacağından Cisimler arasındaki verilen ısı, alınan ısıya daima eşittir. Qverilen = Qalınan Isı alış verişi için […]
Kaynama ve Yoğunlaşma Sıvıların gaz haline geçtiği sıcaklığa kaynama sıcaklığı ya da kaynama noktası denir. Gazların sıvı hale geçtikleri sıcaklığa yoğunlaşma sıcaklığı ya da yoğunlaşma noktası denir. Kaynama noktası = Yoğunlaşma noktası Isıtılan Saf Bir Maddenin Hal Değişim Grafiği I. Bölge Katı haldeki maddeye verilen ısı, maddenin sıcaklığını arttırır. Katı maddenin kinetik enerjisini yani sıcaklığını artırır. Q = […]
Buharlaşma Sıvıların gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Kaynama yalnız kaynama noktasında gerçekleşirken buharlaşma her sıcaklıkta görülür. Buharlaşmanın olabilmesi için madde ısı almalıdır. Buharlaşma sıcaklıkla artar. Basıncın artması buharlaşmayı zorlaştırır. Sıvının açık yüzeyi arttıkça buharlaşma miktarı artar. Testinin dışına ıslak bez sarıldığında içindeki su soğur. Çünkü bezin buharlaşması için çevresinden ısı […]
Erime ve Donma Sıcaklığı Katı maddenin sıvı hale geçmeye başladığı sıcaklığa erime sıcaklığı, sıvı haldeki maddenin katı hale geçmeye başladığı sıcaklığa donma sıcaklığı denir. Maddeler için ayırt edici özelliktir. Bir madde için; Erime sıcaklığı = Donma sıcaklığı Erime ısısı Katı bir maddenin 1 gramının erimesi için maddeye verilmesi gereken ısıya maddenin erime ısısı denir. Le ile gösterilir. Maddeler için […]
Isı Etkisi Bir cisme ısı verildiğinde ya da alındığında 1. Sıcaklık değişimi 2. Hal değişimi 3. Boyut değişimi görülebilir. Maddede aynı anda biri görülebilirken ikiside görülebilir. Örneğin hal değiştiren maddenin sıcaklığı değişmezken, boyut değiştiren bir maddenin sıcaklığı değişir. 1.Sıcaklık Değişimi Maddede sıcaklık değişimi varsa mutlaka ısı değişimi vardır S ıcaklığı artan maddenin molekullerinin kinetik enerjisi artar […]
Termometre Sıcaklığı ölçmeye yarayan aletlerdir. Pek çok çeşidi vardır. Civalı, dijital, anolog, kızılötesi gibi biz burada civalı termometreyi inceleceğiz. Termometrenin yapısından bahsedecek olursak, Termometreden içi cıva dolu bir hazne ve bu hazneden çıkan ince bir cam borudan oluşur. Sıcaklık değişimiyle birlikte civanın genleşmesi sonucunda ölçekli boru içinde civa yüksekliği değişiklik gösterir. Ölçek yardımıyla ölçülen bu değişmeler sıcaklıktaki değişimlerdir. Termometrelerin yapısı aynı […]
Isı – Sıcaklık – Genleşme Isı Bir maddenin içindeki moleküllerin kinetik enerjileri ile potansiyel enerjilerinin toplamına ısı enerjisi denir Sıcaklık Maddeyi oluşturan moleküllerin kinetik enerjileriyle doğru orantılı bir büyüklüktür Isı ve Sıcaklık arasındaki farklar 1. Isı enerjidir. Sıcaklık enerji ile oratılı bir büyüklüktür. 2. Isının birimi kalori, joule gibi enerji birimleridir. Sıcaklığın birimi derecedir. 3. Isı […]
Gazlarda Kaldırma Kuvveti Gazların yoğunlukları küçük olduğundan gazların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvveti sıvılara göre oldukça küçüktür. Havanın içlerinde bulunan cisimlere uyguladığı kaldırma kuvveti FK = VCisim.dHava.g ile ifade edilir. Gazların kaldırma kuvveti genelde cam fonus içine alınmış terazilerin dengesinde kullanılır. Havasız ortamda iken X ve Y cisimleri şekildeki gibi dengelenmiş olsun. Cisimlerin ağırlıkları havasız ortamda gerçek değerlerini verdiğinden X ve Y […]
Sıvı İçindeki Cisimlerin Durumları Cisimler kendi özkütleleri ve sıvının özkütlesine bağlı olarak yüzebilir, askıda kalabilir ya da batabilir. Yüzme Koşulu Cismin özkütlesi sıvının özkütlesinden küçük ise cisimler hacimlerinin bir kısmı dışarıda kalacak şekilde dengede kalır. Bu durumda cisimler için yüzüyor denir. Cisim dengede olduğundan Cisim taşma kabına atıldığında taşırdığı sıvının hacmi batan hacmi kadardır. VT = VB Cisim […]
Sıvıların Kaldırma Kuvveti Sıvılarda kaldırma kuvveti, sıvı içindeki cismin alt, üst yüzeylerine etki eden sıvı basınç kuvvetlerinin farkından kaynaklanır. Düzgün bir cismin sıvı içinde şekildeki konumda dengede kaldığını düşünelim. Cismin alt ve üst yüzeylerine etkiyen sıvı basınç kuvvetleri FAlt = h2.d.S.g FÜst = h1.d.S.g h2 > h1 olduğundan FAlt > FÜst tür. Cisme yukarı yönde etkiyen net kuvvet […]
Akışlanların Basıncı Hareket eden sıvı ve gazların basıncıdır. Özellikler 1. Akışkanın kesit alanı küçüldükçe hızı artar. Daralan nehirlerin akış hızlarının artması, su hortumunun ucunun sıkıştırıldığında suyun fışkırması örnek olarak verilebilir. Şekildeki kap daraldıkça içindeki havanın hızı artar. Hızı artan havanın basıncı azalır. Hava bileşik kabın içindeki kollara farklı basınç uygular. PA > PB > PC dir. 3. Akışkanlar basıncın yüksek […]