Alkenlerde İzomeri Alkenlerde izomerliği iki ana başlıkta inceleyebiliriz. 1. Yapı izomerliği Sikloalkanlarla, bir tane ikili bağ içeren alkenler birbirinin izomeridir. 2. Cis – trans izomerliği Uzaydaki dizilişleri farklı olan aynı molekül formülüne sahip olan bileşiklerin göstermiş olduğu izomeri türüdür. Cis – trans izomeri alken ve halkalı bileşiklerde görülür. Cis – trans izomerliğinde çift bağa bağlı […]
Alkenler (olefinler) Karbon atomları arasında en az bir tane ikili bağ taşıyan doymamış hidrokarbonlardır. Genel formülleri CnH2n dir. sp2 hibritleşmesi yapmış karbon atomları vardır. Doymamış oldukları için katılma tepkimesi verirler. Homolog sıra oluştururlar. Apolar moleküllerdir ve suda çözünmezler. Alkenlerin Adlandırılması Alkanların sonundaki “an” eki yerine “en” eki getirilerek adlandırılır. IUPAC adlandırma sistemine göre adlandırılırken, İkili […]
Alkanların Kimyasal Tepkimeleri 1. Yanma Tepkimeleri Alkanlar yandıklarında CO2 ve H2O oluşur. 2. Yer Değiştirme Tepkimeleri Alkanlar doymuş olduklarından katılma tepkimesi vermezler fakat alkanlar güneş ışığında halojenlerle yer değiştirme tepkimesi verirler.
Alkanların Elde Edilme Yöntemleri 1. Doymamış Hidrokarbonlardan Doymamış hidrokarbonların Pt, Ni katalizörlüğünde H2 ile tepkimesinden doymuş hidrokarbon (alkan) elde edilir. 2. Grignard bileşiklerinden Alkil halojenürlerin susuz eter ortamında Mg ile tepkime- sinden Grignard bileşiği elde edilir. Grignard bileşiklerinin H2O veya halojenli asitlerle tepkimesinden alkan elde edilir. 3. Karboksilli asitlerin Na lı tuzlarından Monokarboksilli asitlerin Na […]
Alkanlarda İzomeri Kapalı formülleri aynı, açık formülleri farklı olan maddeler birbirinin izomeridir. Açık formül (yapı formülü) moleküldeki atomların birbirine bağlanış şeklini bu atomların türünü, sayısını belirtir. Kapalı formülde ise atom türü ve sayısı bilinebilir. Alkanların ilk üç üyesinin izomeri yoktur. ÇÖZÜM: I. ve II. bileşikte Cl atomları farklı atomlara bağlı iken III. bileşikte Cl atomları […]
Hidrokarbonlar Yalnız C ve H içeren bileşiklere hidrokarbon denir. Hidrokarbonların sınıflandırılması aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Alkanlar (Parafinler) Alkanlar doymuş hidrokarbonlardır. CnH2n + 2 formülüne uyarlar. Karbon atomları sp3 hibritleşmesi yapmıştır ve tekli bağlarla bağlanmıştır. Homolog sıra oluştururlar. Apolar moleküllerdir ve suda çözünmezler. Karbon sayısı arttıkça erime ve kaynama noktaları artar. Aynı karbon sayılı alkanlarda dallanma arttıkça […]
Ağ Örgülü Kovalent Katılar Bazı katılarda, katıyı oluşturan tüm atomlar birbirine kovalent bağ ile bağlanarak kovalent kristalleri oluştururlar. Grafit, elmas, SiC, SiO2 gibi katılar ağ örgülü katılardır. Elmasta C, sp3 hibritleşmesi yapmıştır. Molekül şekli düzgün dörtyüzlüdür. Erime noktası çok yüksektir. Elektriği iletmez. Grafikte C atomları sp2 hibritleşmesi yapmıştır. C atomları birbirine 3 sigma, 1 pi […]
Koordine Kovalent Bağ Bağ elektronlarının her ikisi de aynı atom tarafından sağlanıyorsa bu tip bağlara koordine kovalent bağ denir.Çok atomlu iyonlarda koordine kovalent bağ görülür. Moleküller Arası Bağlar Molekülleri bir arada tutan kuvvetlere moleküller arası bağlar denir. Maddelerin erime ve kaynama noktaları, iletkenlikleri, sertlikleri gibi fiziksel özellikleri tanecikler arası kuvvetlere bağlıdır. a. Van der Waals […]
Molekül Şekilleri İki atomlu moleküller doğrusaldır. (H2, HF….) Merkez atoma iki atom bağlıysa (XY2) molekül şekli doğrusal ya da açısal (kırık doğru) olabilir. Merkez atoma üç atom bağlıysa (XY3) molekül şekli düzlem üçgen ya da üçgen piramit olabilir. Merkez atoma dört atom bağlıysa (XY4) ve merkez atomun bağ yapmamış değerlik elektronu bulunmuyorsa, molekül apolardır ve […]
Molekül Polarlığı Merkez atomun bütün değerlik elektronları bağ oluşumuna katılmış ise elektron çiftleri arasındaki açılar eşit olur ve molekül içindeki bağlar polar olsa bile molekül apolar özellik taşır. BeH2, BH3, CH4 gibi bileşikler apolardır. Merkez atomun bütün değerlik elektronları bağ oluşumuna katılmamış ise, molekülde yük dengesi oluşmaz. Bu tür moleküller polardır.
Hibritleşme Bir atomda değerlik elektronlarının bulunduğu orbitallerin örtüşerek yeni orbitaller oluşturmasına hibritleşme oluşan yeni orbitallere hibrit orbitalleri denir. Hibrit orbitalleri hibritleşmeye katılan s ve p orbitallerinin sayısına göre isimlendirilir. Be nin temel hal elektron dizilişine göre, yarı dolu orbita- li olmadığı için bağ yapmaması beklenir. Be 2A grubu elementidir ve bileşiklerinde 2 bağ yapar.Buna göre, 2 […]
Sigma (d) ve Pi (π) bağları: İki orbitalin bağ eksenleri doğrultusunda uç uca örtüşmesiyle sigma bağı oluşur. Atomlar arasındaki tekli bağların tümü veya atomlar arasında oluşan ilk kovelent bağların tümü sigma bağlarıdır. Orbital eksenlerinin paralel olarak yan yana örtüşmesiyle pi bağları oluşur. Pi bağları sigma bağlarına göre, daha zayıftır. Tepkimelerde önce pi bağı kopar. İki atom […]
Elektronegatiflik Bir atomun bağ elektronlarını çekme gücünün ölçüsüdür. Elektronegatifliği yüksek olan atom bağ elektronlarını da- ha kuvvetli çeker. Kovalent bağ apolar ve polar olmak üzere 2 tür olabilir. a. Apolar kovalent bağ Aynı ametal atomları arasında kovalent bağ oluşuyorsa, atomların elektronegatiflikleri aynı olduğundan atomlar arasında yük dağılımı dengeli olur. Bağ elektronları her iki atom tarafından eşit […]
Kimyasal Bağlar Atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağ denir. Kimyasal bağ oluşurken dışarıya enerji verir. Atomlar bağ yaparken açığa çıkan enerji, oluşan bağları koparmak için gerekli olan enerjiye eşittir. bu enerjiye kimyasal bağ enerjisi denir. Kimyasal bağlar, atomlar arasında elektron alışverişi veya elektronların ortak kullanılması sonucu oluşur. Atomlar bağ yaparak kararlı yapıya (soygaz elektron […]
Elektroliz Kendiliğinden gerçekleşmeyen redoks tepkimelerinin dışardan elektrik enerjisi verilerek oluşturulmasına elektroliz denir.Elektrolizde kullanılan elektrik akımını ileten çözeltilere elektrolit denir. (Asit, baz, tuz çözeltileri) Elektrolitlerin içine Pt, Cu, Ag, Au gibi elektrotlar batırılır. Elektrik enerjisi doğru akım kaynağı (pil) ile sağlanır. Pilin (+) kutbuna bağlı elektrot anot, (–) kutbuna bağlı elektrot katottur. Katotda indirgenme, anotta yükseltgenme […]
Pil Gerilimine Etki Eden Faktörler Pil gerilimine etki eden faktörleri Mg – Cu pilinde inceleyelim: Mg+2 + 2e– Æ Mg E° = –2,37 V Cu+2 + 2e– Æ Cu E° = 0,34 V Yukarıda verilen yarı tepkimelere göre, indirgenme potansiyeli küçük olan anottur. Mg elektrot anot, Cu elektrot katottur. Mg nin yükseltgenme potansiylei alınmalıdır Le […]
Elektrokimyasal Piller Kimyasal enerjiyi, elektrik enerjisine dönüştüren düzeneklere elektrokimyasal pil denir. Elektrokimyasal pillerde yükseltgenme ve indirgenme yarı tepkimeleri iki ayrı kapta oluşur. iki kap arasındaki elektron akışı bir iletken telle sağlanır. Çözeltilerin içine konulan metal çubuklara elektrot denir. Elektrotlar, voltmetre üzerinde iletken tel ile birbirine bağlanır. İyon hareketini sağlamak amacıyla iki kap ara- sına tuz […]
Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi Redoks tepkimelerinde atomların türleri, sayıları ve elektrik yüklerinin eşit olması gerekir. Redoks tepkimeleri iki yöntemle denkleştirilir. I. Değerlik yöntemi II. Yarı tepkime (iyon – elektron) yöntemi 1. Değerlik Yöntemi Atomların değerlikleri bulunur ve değerliği değişen atomlar belirlenir. İndirgenme ve yükseltgenme sonucu alınan ve veri-len elektronları eşitlemek amacıyla indirgenen ve yükseltgenen atomların başına gerekli […]
Redoks Tepkimeleri ve Elektrokimya Redoks Tepkimeleri İndirgenme Atom veya iyonun elektron almasına indirgenme (redüksiyon) denir. İndirgenen maddenin değerliği azalır. Mg+2 (suda) + 2e– Æ Mg(k) N+5 + 3e– Æ N+2 İndirgenen maddeye yükseltgen denir. Yükseltgenme Atom veya iyonun elektron vermesine yükseltgenme (oksidasyon) denir. Yükseltgenen maddenin değerliği artar. Fe+2 (suda) Æ Fe+3 (suda) + e– S+4 […]
Tampon Çözeltiler Bir zayıf asit ve tuzu veya bir zayıf baz ve tuzunu içeren çözeltilere tampon çözelti denir. Zayıf asit ve tuzunu içeren tampon çözeltilerde pH > 7 dir Hidroliz Bir iyonun su ile H3O+ ve OH- iyonu oluşturmak üzere reaksiyona girmesine hidroliz denir. a. Kuvvetli asit – Kuvvetli baz Tuzları Kuvvetli asitle kuvvetli bazın […]