Elektroskop Konu Anlatımı 2 4. (+) ya da (–) yüklü bir elektroskoba (+) ya da (–) yüklü bir cisim dokundurulduğunda, a) Elektroskobun yük işareti dokundurulan cismin yük işareti ile aynı ise iki durum gözlenir. I. Elektroskoptan dokundurulan L cismine yük geçişi oluyorsa, elektroskobun yük miktarı azalacağından elektroskobun yaprakları biraz kapanır. II. Dokundurulan L cisminden elektroskoba […]
Elektroskop Konu Anlatımı Bir cismin yüklü olup olmadığını, yüklü ise hangi cins elektrikle yüklü olduğunu anlamaya yarayan aletlere “elektroskop” denir. Elektroskobun uygulamaları 1. Nötr bir elektroskoba (+) ya da (–) yüklü bir cisim yaklaştırılırsa etki ile elektriklenme sonucu elektroskobun topuzu yaklaştırılan cisim ile zıt cins, yaprakları ise aynı cins elektikle yüklenir. Bunun sonucu yapraklarda […]
Topraklama Konu Anlatımı Elektrik yüklü bir cismi ya da sistemi nötr yapma olayına topraklama denir. Protonlar atomun çekirdek kısmını oluşturan ağır parçacıklardır. Bu nedenle yük alışverişinde hareket eden (–) yüklü elektonlardır. Yüklü cisimler bir iletken telle toprağa bağlanırsa nötr oluncaya kadar toprağa elektron verir ya da topraktan elektron alırlar. Topraklanmış nötr bir cisme yüklü bir […]
İçi Boş Cisimlerde Elektriklenme İçi boş nört bir cisim üç şekilde elektriklenebilir. 1. Yüklü bir cisim, nötr için boş bir iletkenin içine dokunmayacak biçimde sarkıtılırsa nötr cisim etki ile elektriklenme sonucu elektriklenir. Yüklü cisim, içi boş cismin içinden çıkartıldığı anda içi boş cisim eski nötr haline geri döner. 2. Yüklü cisim içi boş bir iletkenin […]
Dokunma İle Elektriklenme İletken cisimler birbirlerine dokundurulduğunda aralarında yük alışverişi olur. Böylece toplam yük cisimler arasında paylaşılır. Yüklerin paylaşımı tamamen birbirine dokundurulan cisimlerin fiziksel ve geometrik yapısına bağlıdır. Örneğin, küresel cisimler birbirine dokundurulduğunda toplam yük küresel cisimlerin yarıçapı ile doğru orantılı olarak paylaşılır. a) Yüklü bir cisim özdeş başka bir cisme dokundurulursa başlangıçtaki net […]
Etki İle Elektriklenme Yüklü, iletken bir cisim, başka bir iletkene yaklaştırıldığında, aynı cins yükler birbirini itip zıt cins yükler birbirini çekeceği için yüklü cisme yaklaştırılan cisim de yüklenir.Ancak, etki ile elektriklenmede bir yük alışverişi yoktur.Bu nedenle cisimler birbirinden uzaklaştırıldığında ilk durumlarına geri dönerler. Birbirine temas eden iki nötr iletkene yüklü bir cisim yaklaştırıldığında nört […]
İletkenler ve Yalıtkanlar Cisimler elektriği iyi iletme ya da kötü iletme durumlarına göre ikiye ayrılırlar. Elektriği iyi ileten maddelere iletken madde, iletmeyen ya da çok kötü ileten maddelere ise yalıtkan madde denir. Hemen hemen bütün metaller iletken olmasına rağmen cam ve ebonit çubuk gibi maddeler yalıtkandır. Ancak, bir maddenin mutlak iletken ya da mutlak yalıtkan […]
Elektrostatik (Durgun Elektrik) Durgun elektrik yüklerini ve onlarla ilgili kavramları inceleyen fizik dalına “elektrostatik” denir. Ondokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru J.J. Thomson atomla ilgili yaptığı çalışmalarda negatif yükün elektron denilen çok küçük parçacıklardan oluştuğunu bulmuştur. Daha sonra yapılan çalışmalarda ise atomun merkezinde pozitif yüklü protonların ve yüksüz nötronların sıkıca birbirine kenetlendiği bir çekirdek ve onun […]
Vektör – Kuvvet – Denge Çözümlü Örnek Sorular
Esnek Yay ve Esnemeyen İpte Oluşan Kuvvet Yaylarda oluşan kuvvet, yay sabiti (k) ve yayda meydana gelen uzama miktarına (x) e bağlıdır. Şekil l ve ll deki iki sistem dengededir. İp gerilmesi iki durumda da 10N olup dinamometre ip gerilmesini yalnızca ölçer (10 N gösterir) şiddetini değiştirmez. Yay denge konumuna göre ister uzama ister sıkışma […]
Etki – Tepki Yasası Konu Anlatımı Denge halindeki bir sistemde kuvvetlerin birbirine eşit ve zıt yönlü olması halinde dengede olduğunu görmüştük.Birbirini dengeleyen bu kuvvetlere etki ve tepki kuvvetleri denir. Etki ve tepki kuvvetleri aynı doğrultulu zıt yönlü kuvvetlerdir. Yukarıdaki şekillerde dengede olan sistemlerde meydana gelen etki ve tepki kuvvetleri gösterilmiştir. Kuvvet, dinamometre denilen ve bir […]
Kuvvetin Denge Şartı Konu Anlatımı Farklı noktalara uygulanan paralel kuvvetlerin denge şartını ‘Kütle Merkezi’ konusunda ele alacağız. Kesişen kuvvetlerin dengesinde ise aşağıdaki özellikler geçerlidir; Bir cismin üzerindeki kesişen kuvvetlerin toplamı sıfır ise cisim ya hareketsiz kalır ya da sabit hızla ilerler. Bu iki durum kuvvet dengesinin bir sonucudur. Bu sistemde toplam bileşke kuvvetin sıfır […]
Kuvvet Konu Anlatımı Kuvvet bir cismin şeklini veya hareketini değiştirebilen etkinin adıdır. Birimi Newton’dur. Vektörel bir niceliktir. F ile gösterilir. Bir cismin hareketinde yön, doğrultu ve büyüklüğü üzerinde değişme meydana getirilebilir. Aynı şekilde cismin şeklini değiştirebilir ve bir nokta etrafında döndürebilir.Kuvvet dinamometre denilen düzenekler yardımıyla ölçülür. Ağırlık da bir kuvvet türüdür, cisme yerin uyguladığı kütle […]
Eşit İki Vektörün Toplamı İçin Özel Durumlar Not: İki vektörün arasındaki açı artarsa bileşkenin şiddeti azalır. Aralarındaki açı (q) ile bileşkenin büyüklü¤ü (R) ters orantılıdır. (180° F3 ise Rmax = F1 + F2 + F3 I. F2 + F3 < F1 ise Rmin = F1 – (F2 + F3) II. F2 + F3 _> F1 […]
Çıkarma İşlemi Konu Anlatımı İki vektörün birbirinden farkını bulurken kullanılan en yaygın ve kolay yöntem; çıkarılan vektörün tersini almak ve diğer vektörle toplamını (bileşkesini) bulmaktır.(Sekil 10) Vektörlerde Çarpma ve Bölme İşlemi Skaler bir sayı ile vektörün çarpımı Bir vektör skaler bir sayı ile çarpılır veya bölünürse vektörün yönü ve şiddeti değişebilir. (Sekil 12) Eşit İki […]
Dik Bileşenlere Ayırma Yöntemi Konu Anlatımı Bu yöntem ile vektörleri x, y eksenlerinde bileşenlere ayırırız. Bu bileşenleri işaretlerine dikkat ederek toplayarak bileşke vektörü bulabiliriz. Bu konuda bilmemiz gereken önemli noktalardan ikisi Sinüs ve Cosinüs kavramlarıdır. Önce iki kavrama değinelim: Sinüs ve Cosinüs Kavramı Bu kurallara göre her vektörün x ve y bileşenleri ayrı ayrı bulunarak […]
Paralel Kenar Yöntemi Konu Anlatımı İki vektörün toplamını bu yöntemle bulabiliriz. Aynı şekilde ikiden çok vektör sisteminde de bu yöntem kullanılabilir. Paralel kenar yönteminde iki vektörün başlangıç noktalarını birleştirerek birbirine paralel doğrultular çizeriz. (şekil 5(a)). Bu vektörlerin başlangıç noktası ile paralel kenarların kesişme noktasını birleştiren vektör bize bileşkeyi verir. (şekil 5(b) İkiden çok vektör sisteminin […]
Vektörlerde İşlemler Vektör çeşitlerini tanımladıktan sonra, vektörler arasındaki işlemleri öğrenelim. Skaler büyüklükleri kendi aralarında; toplama, çıkarma, çarpma ve bölme olarak bildiğimiz dört işlemle inceleriz. Vektörler arasındaki işlemlerde ise, bu büyüklüklerin yön ve doğrultu özelliklerinden kaynaklanan farklara dikkat etmek gerekir. Toplama İşlemi Vektörlerde toplama işlemi şu üç yolla yapılabilir; çokgen, paralelkenar ve dik bileşenlere ayırma metodu. […]
Olasılık İlkeleri ve Genetik Genetik problemlerinin çözümünde olasılığın iki temel kuralı kullanılır. 1. Kural Bağımsız olayların sonucu da bağımsızdır. fiansa bağlı bir olayın bir kez denenmesi ile elde edilen sonuç, aynı olay daha sonra denendiğinde ortaya çıkacak sonucu etkilemez. Bir zarın 3 gelme olasılığı 1/6 dır. Bu olay kaç defa denenirse denensin olasılık yine 1/6 dır 2. Kural Şansa […]
Vektör – Kuvvet 2 Vektörler kendi aralarında Eşit vektör, Zıt vektör, Bileşke ve Dengeleyen vektör olarak dörde ayrılır.