Cümlelerde Olumluluk – Olumsuzluk Olumlu Cümleler Belirtilen durumun gerçekleştiğini ya da gerçekleşeceğini ifade eden cümlelerdir. Aşağıda olumlu cümlelerin çeşitli örnekleri sıralanmıştır: Ödevlerini zamanında yapıyor. Yapmıyor değil. Amcam çok başarılıdır. Amcam başarısız değil. Öğrenci dediğin ders çalışmaz mı? Olumsuz Cümleler Cümledeki yargının gerçekleşmediğini ya da gerçekleşmeyeceğini vurgulayan yargılardır. Bu tarz cümleler çeşitli şekillerde karşımıza çıkabilir. […]
Cümlede Anlatım Özellikleri Doğrudan Anlatım Bir kişinin sözünü aynen koruyarak yazıda vermektir. Parçada yer alan tanık göstermeler de genellikle doğrudan aktarmalarla yapılır. Yıllardır bu proje üzerinde çalışıyorum, dedi. Yahya Kemal : “Kökü mazide olan âtiyiz.” diyor. Dolaylı Anlatım Bir kişinin sözünü içerik açısından değil, aktarım açısından değiştirerek vermektir. Yıllardır bu proje üzerinde çalıştığını söylüyor. Mecazlı […]
Cümle Vurgusu Kullanılan cümlelerde bazı kelimeler veya kelime grupları daha baskılı ifade edilir. Buna cümle vurgusu denir. Dilimizde vurgunun bazı kuralları vardır. Vurgu kurallarını şöyle özetleyebiliriz: 1) Fiil cümlesinde (devrik değilse) vurgu yüklemin hemen önünde bulunur. Yazar bu romanda yurt gerçeklerini dile getiriyor. (vurgulanan: yurt gerçeklerini) Yurt gerçeklerini yazar bu, romanda diler getiriyor. (vurgulanan:bu […]
Cümlede Anlam Çözümlü Örnekler Sorular Örnek: I. Yazı; düşünceyi, duyguyu saptayan ve aktaran bir araçtır. II. Nerede insan varsa orada hem iyilik hem kötülük vardır. III. Yazarın ilk romanı, ilginç konusuyla bir ilk kitap olmanın çok ötesinde. IV. Yolculukla ilgili Nedim Gürsel: “Hayal gücümüzü besleyen bir arzudur.” diyor. V. Konuları zamanında tekrar ettiği için her […]
Cümlelerde Çeşitli Anlamlar II 34. Karşıtlık İfadelerde karşıt durumları dile getirmektir. Kimi kez aynı varlığın karşıt durumları, bazen de farklı varlıkların karşıt durumları sorulabilir. Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz 35. Kesinlik Herhangi bir olasılığa meydan vermeyecek derecede netlik ifade eden cümlelerdir. Artık bu konuyu gündeme getirmeyeceksiniz. 36. Kişileştirme (Teşhis) İnsan dışındaki varlıklara insani özelliklerin verilmesidir. Ay […]
Cümlelerde Çeşitli Anlamlar Aşağıda cümlelerin taşıdığı bazı anlamlar ve örnekleri alfabetik sıraya göre verilmiştir: 1. Abartma Bir varlığı olduğundan büyük veya küçük gösteren cümlelerdir. Seni dünyalar kadar seviyorum. 2. Alay Bir kimseye karşı küçük düşürücü ifadeler barındıran cümlelerdir. Ne kadar çalışkan olduğu karnesindeki sıfırlardan anlaşılıyor! 3. Aşamalı Durum Bir durumun aşamalı olarak değişmesini anlatan ifadelerdir. […]
Birleşik Yargılar Sebep – Sonuç İlişkisi Gerçekleşmiş bir fiilin “hangi nedenle” yapıldığını anlatan cümlelerdir. Aşağıda neden-sonuç cümleleriyle ilgili başlıca kalıplar ve örnekler sıralanmıştır. Örnek: (I) O, işlediği konuları genellikle Osmanlı imparatorluğu’nun çöküş döneminin başladığı 17. ve 18. yüzyıldan alır. (II) Oyunları o dönemin düşünüş biçimini, törelerini karikatürize ettiğinden değerlidir. (III) Güldürme öğesine bağlı kalarak bilgili […]
Cümle Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir işi, bir isteği tam olarak anlatmak için bir araya getirilmiş söz veya sözcük topluluğuna “cümle” denir. Cümlede Öznellik ve Nesnellik Öznel Cümleler Söyleyenin kişisel görüşlerini yansıtan cümlelerdir. Kişisel oldukları için ispatlanması pek mümkün olmayan anlamlar taşırlar. Günlük yaşamda kullandığımız “beğeni, sitem, kınama, yakınma, şaşma, eleştiri, değerlendirme, öneri, uyarı, pişmanlık, […]
Doğal Sistemler Çözümlü Örnek Sorular Örnek: Aşağıda, 25 metrede bir geçirilen eşyükselti eğrileriyle çizilmiş bir topoğrafya haritası verilmiştir. Bu haritada eşyükselti eğrileri arasındaki mesafenin her yerde aynı olmamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Ortalama yükseltinin az olması B) Harita ölçeğinin büyük olması C) Eğimin yer yer farklı olması D) Haritanın deniz kıyısında bir yeri göstermesi E) […]
Haritalarda Yer Şekillerinin Gösterilmesi II Örnek: Topografya haritalarında, aynı yükseklikte olan noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere eşyükselti eğrisi denir. Birbirini izleyen iki eşyükselti eğrisi arasındaki yükselti farkı her yerde aynıdır. Buna göre, yukarıdaki haritada eşyükselti eğrileri arasında verilen numaralanmış noktalardan hangilerinin yükseltileri birbirine en yakındır? A) I ve II B) I ve III C) II […]
Haritalarda Yer Şekillerinin Gösterilmesi Haritalarda yerşekillerinin gösterilmesinde en çok kullanılan yöntemler şunlardır: 1. Tarama yöntemi: Bu yöntemle taramalar eğim doğrultusunda yapılır. Taramalar iç içe geçtikçe yükselti artar.Taramaların kısa, sık ve kalın olduğu yerlerde eğim fazla, taramaların uzun, seyrek ve ince olduğu yerlerde eğim azdır. 2. Gölgelendirme Yöntemi: Yerşekillerine bir yönden ışık verildiği düşünülerek oluşturulan bu […]
Eğim Hesaplamaları Örnek: “Okul otobüsü yamacı ağır ağır tırmandıktan sonra geçitte durdu. Yükselti 1584 metre idi. Öğretmen “Çıktığımız yamacın eğimi %45’tir. Bu yamacı çıkarken üzerinden geçtiğimiz yolun eğimi ise %10’dur.” deyince, bir öğrenci, “aynı yamaçta iki farklı eğim nasıl olur?” diye sordu. Bir başka öğrenci de “olur; çünkü, …… dedi.” İkinci öğrenci, boş bırakılan yerde […]
Ölcegin Hesaplanmasi Örnek: Gerçekte 484 km2 olan göl haritada 4 cm2 ile gösterilmişse bu haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir? A)1/ 100.000 B) 1/ 1.000.000 C) 1 / 1.100.000 D) 1/ 12.100.000 E) 1/110.000.000 Çözüm: Yanıt C Örnek: Haritada 8cm2 yer kaplayan alan gerçekte 200km2 ise bu haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir? A)1/ 500.000 B) 1/ 2.500.000 C) […]
Harita Alanının Hesaplanması Örnek: Gerçekte 72 km2 alana sahip olan bir baraj gölü 1/300.000 ölçekli haritada kaç cm2 ile gösterilir? A) 8 B) 16 C) 24 D) 48 E) 216 Çözüm: Yanıt A Örnek: 1/ 400.000 ölçekli haritada gerçek alan› 48 km2 olan inşaat sahas› kaç cm2 ile gösterilir? A)1 B)2 C)3 D)6 E)12 […]
Alan Hesaplamaları Yukarıda verilen üçgenin kullanımı aynen uzunlukta olduğu gibidir. Alan sorularında uzunluk sorularından farklı olarak (Öp)2 alınarak işlem yapılır. Örnek: Ölçeği 1/ 800.000 olan bir haritada 16 cm2 ‘lik yer tutan bir adanın gerçek alanı kaç km2 olur? A) 1024 B) 1204 C) 1240 D) 1280 E) 1402 Çözüm: […]
Harita Uzunluğunun Hesaplanması Ölçeğin Hesaplanması Örnek: Aşağıdakilerden hangisi için; – İki nokta arasındaki gerçek uzaklığı harita üzerinde ölçülen uzaklıkla karşılaştırma – Bir gölün belli bir haritadaki alanının başka bir haritadaki alanıyla karşılaştırma işlemlerinden yararlanabilir? A) Harita ölçeği hesaplama B) Haritada kullanılan işaretlerin anlamını bulma C) Haritanın yapılış amacını kestirme D) Harita üzerinde yer saptama E) […]
Haritalarda Uzunluk ve Alan Hesaplamaları a. Uzunluk Hesaplamaları Uzunluk ve alan hesaplamalarında şekilde verilen üçgen yardımıyla hesaplamalar yapılabilir. Formülleri ezberlemek yerine daha kolay olan üçgen kullanılarak hesaplamaların yapılması kolaylık sağlar. Üçgen formülleri kullanırken bilinecek olan olay kısaca şöyledir; Verilen değerler altlı üstlü ise bölme işlemi Verilen değerler yan yana ise çarpma işlemi yapılır. Örnek: Bir […]
Ölçeklerin Karşılaştırılması Örnek: “Kasabayı bütünüyle görebilmek için bir araçla gökyüzünde yükselmek gerekir. Ancak, yükseldikçe görülebilen alan büyürken, cisimler küçülür, yapılar birbirinden ayırt edilemez duruma gelir.” Bu durum aşağıdakilerden hangisini açıklamaya iyi bir örnek olur? A) Haritaların kullanışını B) Haritaların işaretlenişini C) Haritaların yönüne konuluşunu D) Ölçek farkının haritaya etkisini E) Görüş açısının değişmeyişini Çözüm: […]
Ölçek Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Ölçek kesir ve çizik olmak üzere 2’ye ayrılır. Kesir ölçek Küçültme oranı kesirle ifade edilir. Kesir ölçekte pay daima 1 olur. Paydadaki sayı küçültme oranını ifade eder. 1 / 300.000 1 / 750.000 gibi Ölçek paydasıyla ölçek arasında ters orantı vardır. Ölçek paydası büyüdükçe ölçek küçülür. Örnek: Ölçeklerin; I. […]
Projeksiyon Yöntemleri Haritalardaki bozulmaları en aza indirmek için geliştirilmiş yöntemlerdir. 1. Silindirlik Projeksiyon Ekvator ve çevresinin çizimleri için uygun bir yöntemdir. Bozulma Ekvator’dan kutuplara doğru artar. 2. Konik Projeksiyon Orta Kuşakta hataları en aza indirmek için uygulanan yöntemdir. 3. Düzlemsel Projeksiyon Bu yöntemde çizimi yapılacak yere bir düzlem teğet tutularak çizim yapılır. Dar alanları […]