Aldehitler Aldehitler Karbonil grubuna en az bir tane H atomu bağlı olan bileşiklerdir. Aldehitlerin Adlandırılması Karbonil grubu bulunduran en uzun karbon zinciri seçilir. Karbonil grubunun yer aldığı uçtan numaralandırma yapılır. Dallanmış grupların yerleri belirtildikten sonra en uzun karbon zincirinin alkan adının sonuna an eki getirilir. Aldehitlerin Elde Edilme Yöntemleri 1. Primer Alkollerden Primer alkollerin bir […]
Eterlerin Elde Edilme Yöntemleri 1. Alkollerden Su Çekilmesiyle 2 mol alkolden H2SO4 katalizörlüğünde 1 mol H2O çeki- lirse eter elde edilir. 2. Williamson Sentezi Alkil halojenürlerin sodyum alkoksitlerle tepkimesinden eter elde edilir 3. Alkil Halojenürlerin Susuz Ag2O ile Tepkimesinden Eterlerin Kimyasal Tepkimeleri 1. Yanma Tepkimeleri Eterler yandıkları CO2 ve H2O oluşur. 2. Derişik Hl, HBr […]
Eterler Sudaki H atomları yerine alkil gruplarının geçmesiyle oluşan bileşiklerdir. Eterlerin Adlandırılması Özel Adlandırma Alkil gruplarının adı alfabetik sıraya göre söylenir ve sonuna eter kelimesi getirilir. IUPAC Sistemine Göre Adlandırılması Alkil gruplarından karbon sayısı en fazla olan ana zincir kabul edilir. Diğer alkil grubu oksijenle birlikte alkoksi grubu olarak adlandırılır. Eterlerin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri […]
Alkollerin Kimyasal Tepkimeleri 1. Metallerle Tepkimeleri Alkoller Na ve K gibi aktif metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı açığa çıkarır. Açığa çıkan H2 gazı –OH grubu sayısının yarısı kadardır. Alkoller Mg, Zn, Ca gibi metallerle H2 gazı açığa çı- karmaz. 2. Esterleşme Tepkimeleri Monoalkollerin karboksilli asitlerle tepkimesinden ester oluşur 3. Bir Mol Alkolden 1 Mol H2O Çekilmesi 1 […]
Alkollerin Elde Edilme Yöntemleri 1. Alkil halojenürlerin seyreltik bazlarla tepkimesinden Alkil halojenürler seyreltik NaOH, KOH ile tepkimeye girdiğinde alkol oluşur. 2. Alkenlere H2O katılmasıyla Alkenlere kuvvetli asitlerin katalizörlüğünde H2O katılırsa alkol elde edilir. Bu tepkime Markovnikof kuralına göre gerçekleşir. 3. Karbonil grubu içeren bileşiklerin indirgenmesinden Aldehitlerin bir derece indirgenmesinden primer alkoller oluşur. 4. Grignard Bileşiklerinden […]
Alkollerin Fiziksel Özellikleri Alkoller polar molekül olmalarının yanında hidrojen bağı taşırlar. Bu nedenle erime ve kaynama noktaları aynı karbon sayılı eter ve hidrokarbonlardan yüksektir. Propanolün kaynama noktası etanolden daha yüksek, çözünürlüğü ise etanolden daha düşüktür. ÖRNEK :Gliserinin (Propantriol) kaynama noktası etil alkolünkinden (etanol) yüksektir. Bunun nedeni, I. Vander Waals kuvvetleri II. Hidrojen bağı III. Kovalent bağı […]
Alkollerin Adlandırılması Özel Adlandırma Alkolü oluşturan alkil gruplarının sonuna alkol sözcüğü eklenir. IUPAC Sistemine Göre Adlandırma –OH grubunun bağlı olduğu en uzun karbon zinciri seçilir. Dallanmış gruplara –OH grubunun yakın olduğu uç- tan numara verilir ve adları söylenir. Ana zincire denk gelen hidrokarbonun adının sonu- na –ol eki getirilir. Birden fazla –OH grubu içeren bileşikler […]
Alkoller ve Eterler Alkoller Alkanlardaki H atomlarından birinin ya da birkaçının ye- rine –OH grubunun bağlanmasıyla oluşan bileşiklerdir. Bileşiğin alkol olabilmesi için –OH grubu farklı karbon atomlarına bağlı olmalı ve –OH grubunun bağlı olduğu karbon atomu π bağı içermemeli. Alkollerin Sınıflandırılması A. –OH Sayısına Göre 1. Monoalkoller Yapısında 1 tane –OH grubu bulunduran bileşiklerdir. 2. […]
Benzen ve Türevlerinin Adlandırılması Aromatik hidrokarbonlardan bir H çıkarılması ile oluşan grubun adı fenildir. Benzen halkasına farklı grupların bağlanması ile oluşan bileşiklerin özel adları vardır. Benzen halkasına aynı tür iki atom ya da grup bağlanırsa bağlanma şekline göre adlandırma yapılır. Eğer iki grup 1, 2 şeklinde bağlanmışsa orto, 1, 3 şeklinde bağlanmışsa meta 1, 4 […]
Aromatik Hidrokarbonlar (arenler) Aromatik bileşikler halkalı yapıda çift bağ taşıyan kararlı bileşiklerdir. Aromatik bileşiklerin en küçük üyesi benzendir. Kapalı formülü CnH2n–6 dır. Her bir karbon atomu sp2 hibritleşmesi yapmıştır. Üç tane π bağı vardır. Bağ açıları 120° dir. Apolar moleküldür ve suda çözünmez. Kararlı yapıda çift bağ içerdiğinden katılma tepkimesi vermez. Fakat yer değiştirme tepkimesi […]
Alkinlerin Elde Edilme Yöntemleri 1. Alken ya da alkinlerden H2 çekilmesiyle 2. Alkil Halojenürlerin KOH ile Tepkimesinden İki halojenli alkil halojenürlerin KOH ile tepkimesinden al- kinler elde edilir. 3. Alkinürlerden Alkinlerin Na ve K lı tuzlarının alkil halojenürlerle tepkimesinden alkinler elde edilir. 4. Tetrahalojenürlerin Zn ile Tepkimesinden 5. Asetilen eldesi Alkinlerin Kimyasal Tepkimeleri 1. Yanma […]
Alkinler Karbon atomları arasında üçlü bağ (–C ∫ C–) bulunduran hidrokarbonlardır. Genel formülleri CnH2n–2 dir. Üçlü bağdaki karbon atomları sp hibritleşmesi yapmıştır. En küçük üyeleri iki karbonludur. (C2H2 Æ Asetilen) Molekül geometrisi doğrusaldır. Homolog sıra oluştururlar. Doymamış olduklarından katılma tepkimesi verirler. Erime ve kaynama noktaları aynı karbon sayılı alkan ve alkenlerden yüksektir. Alkinlerin Adlandırılması Alkanları […]
Alkenlerin Tepkimeleri 1. Yanma Tepkimeleri Alkenler yandığında CO2 ve H2O oluşur. 2. Katılma Tepkimeleri Alkenlerde π bağı bulunduğu için bu bağ açılır ve yerine başka gruplar bağlanır Halojen (X2) katılması Alkenler Br2, Cl2 gibi halojenlerle katılma tepkimesi verir. Halojen katılmasında Br2 kullanılması durumunda Br2 nin koyu kahverengi açılır. Bu nedenle alkenler Br2 li suyun rengini giderir. HX […]
Alkenlerin Elde Edilme Yöntemleri 1. Alkil Halojenürlerden Alkil halojenürlerin derişik KOH veya NaOH ile ısıtılması sonucu alken elde edilir. 2. Monoalkollerden su çekilmesiyle Monoalkollerin 1 molünden 1 mol H2O çekilirse alken oluşur. 3. Alkanların dehidrojenasyonundan Alkanların yüksek sıcaklıkta Al2O3 katalizörlüğünde H2 gazı çekilirse alken oluşur. 4. Alkinlerin kısmi hidrojenasyonundan Alkinlere H2 katılmasıyla alken elde edilebilir. […]
Alkenlerde İzomeri Alkenlerde izomerliği iki ana başlıkta inceleyebiliriz. 1. Yapı izomerliği Sikloalkanlarla, bir tane ikili bağ içeren alkenler birbirinin izomeridir. 2. Cis – trans izomerliği Uzaydaki dizilişleri farklı olan aynı molekül formülüne sahip olan bileşiklerin göstermiş olduğu izomeri türüdür. Cis – trans izomeri alken ve halkalı bileşiklerde görülür. Cis – trans izomerliğinde çift bağa bağlı […]
Alkenler (olefinler) Karbon atomları arasında en az bir tane ikili bağ taşıyan doymamış hidrokarbonlardır. Genel formülleri CnH2n dir. sp2 hibritleşmesi yapmış karbon atomları vardır. Doymamış oldukları için katılma tepkimesi verirler. Homolog sıra oluştururlar. Apolar moleküllerdir ve suda çözünmezler. Alkenlerin Adlandırılması Alkanların sonundaki “an” eki yerine “en” eki getirilerek adlandırılır. IUPAC adlandırma sistemine göre adlandırılırken, İkili […]
Alkanların Kimyasal Tepkimeleri 1. Yanma Tepkimeleri Alkanlar yandıklarında CO2 ve H2O oluşur. 2. Yer Değiştirme Tepkimeleri Alkanlar doymuş olduklarından katılma tepkimesi vermezler fakat alkanlar güneş ışığında halojenlerle yer değiştirme tepkimesi verirler.
Alkanların Elde Edilme Yöntemleri 1. Doymamış Hidrokarbonlardan Doymamış hidrokarbonların Pt, Ni katalizörlüğünde H2 ile tepkimesinden doymuş hidrokarbon (alkan) elde edilir. 2. Grignard bileşiklerinden Alkil halojenürlerin susuz eter ortamında Mg ile tepkime- sinden Grignard bileşiği elde edilir. Grignard bileşiklerinin H2O veya halojenli asitlerle tepkimesinden alkan elde edilir. 3. Karboksilli asitlerin Na lı tuzlarından Monokarboksilli asitlerin Na […]