Sözcük Anlamı

Dolaylama

Dolaylama Bir varlığın ya da kavramın birden fazla sözcükle ifade edilmesidir. Aslan için “ormanlar kralı”, kömür için “karaelmas”, balık için “derya kuzusu” denmesi yaygın dolaylama örneklerindendir. Çeşitli Dolaylama Örnekleri A. Tür adları için kullanılanlar File bekçisi (kaleci), Yedinci sanat (sinema), İnce hastalık (verem), Meşin yuvarlak (top), Bacasız sanayi (turizm), Delikli demir (tüfek), Evin direşi (baba), […]

Sözcük Düzeyindeki Mecazlar

Sözcük Düzeyindeki Mecazlar 1. Deyim Aktarmaları a) Somutlama Somutlama, somut sözcüklerin soyut kavramlar yerine kullanılmasıdır. Örneğin, “başarının anahtarı” ifadesinde “anahtar” soyuttur ve “sır” kavramının yerini almıştır. Sen gerçek bir çakalsın. Patronunun karşısında iyice ezildi. İşleri kötü gidince adamcağız çöktü. Deyimlerin çoğunda da somutlaştırmaya yer verilmiştir. Burun kıvırmak / Göz koymak Ayak diremek / Deveye hendek […]

Mecaz Anlam

Mecaz anlam Bir sözcüğün temel anlamından tamamen uzaklaşarak gerçekte mümkün olmayan olgu ve durumlar için kullanı lmasıyla ortaya çıkan anlamdır. Sözcük mecaz anlam kazanırken cümleye göre değerlendirilir. Çok sayıda anlam barındıran sözcüklerde ağırlık yan anlamdadır.Mecaz anlama, yan anlama göre daha az rastlanır.Aşağıda, bazı sözcüklerin mecaz anlamları verilmiştir. Bazı adların mecaz anlamları Sel: O esnada bir […]

Yansıma Sözcükler

Yansıma Sözcükler Doğadaki cansız varlıkların, hayvanların, makinelerin çıkardığı seslere yansıma sesler, bu seslerden türetilen sözcüklere de yansıma sözcükler denir. Yine insanlara ait yansıma ses ve sözcükler de bulunmaktadır. Yansıma Sözcüğün Türü Yansıma sözcükler ad, sıfat, zarf ve fiil gibi çeşitli türlerde kullanılabilir. Ayrıca cümlenin herhangi bir öğesinde de yer alabilir. A) Yansıma ad Bu hışırtı […]

Terim Anlam

Terim Anlam Herhangi bir bilim, sanat, spor, meslek dalına ait özel kullanımı olan sözcüklerdir. Bu kısımda “dalga” örneğini kullanabiliriz. Zira “dalga” sözcüğü fizik biliminin bir terimi olarak kullanılabilir: elektromanyetik dalga Terim anlamlar da sözcüğün bir yan anlamı olarak düşünülür.Bu nedenle gerçek anlam grubuna dahil edilebilir. Bir sözcüğün temel, yan ve mecazi anlamları ile terim anlamı […]

Yan Anlam

Yan Anlam Sözcüğün temel anlamından tamamen kopmadan kazandığı yeni anlamdır. Daha çok yakın benzerliklerin ifadesinde kullanılmıştır. Örneğin ‘kanat’ sözcüğünün temel anlamı ‘kuşun kanadıydı”; “uçağın bir parçası” içinde kanat kelimesi kullanılmıştır; futbolda da kanat oyuncusu gibi anlamlarda kullanılır. Bu durum da sözcüğün artık anlamca değiştiğini gösterir. Yan anlam Türkçe sözcüklerde oldukça fazla bulunur. Yan anlam […]

Gerçek Anlam

Gerçek Anlam Gerçek anlam, sözcüğün ortaya çıktığı dönemde kullanıldığı anlamdır. Bu kullanım o dönemin özelliklerini yansıtır. Söz gelimi kanat sözcüğü ortaya ilk çıkıflında “kuşkanadı” için kullanılmıfl olmalıdır. Nitekim bugün kullandığımız çeflitli yan ve terim anlamların eski dönemlerde kullanılmıfl olması mantıklı değildir. Diğer yandan temel anlam, sözcük tek başına düşünüldüğünde akla ilk gelen anlamdır. ‘Anahtar’ dendiğinde […]