İstanbul denildiğinde aklımıza gelen boğaz manzarası ve bu manzarada gördüğümüz saraylar dikkatimizi çekmektedir. Türkiye’ nin en önemli sarayları bu şehrimizde yer almaktadır. Topkapı sarayı, Dolmabahçe sarayı, Beylerbeyi sarayı, Yıldız sarayı ve Çırağan sarayı en önemli saraylarımız arasında bulunmaktadır. Osmanlı dönemi mimari eserlerini yansıtan muhteşem sarayları hakkında bilgiler vermeye devam ediyoruz. Bu yazımızda Çırağan sarayı hakkında bilgiler vereceğiz.
Boğaziçi’ nde bulunan muhteşem ihtişamlı sarayın olduğu yer daha önceden Kazancıoğlu bahçesi adında bir bahçeydi. Daha sonra 4. Murad kızı Kaya Sultan’ a burayı hediye etmiştir. Buraya ilk yapılan yalı dır ve Kaya Sultan’a aittir. Bu yalı zaman içinde pek önemsenmemiş ve 3. Ahmet döneminde buraya lale devri eğlencelerine ev sahipliği yapacak bir saray yaptırmıştır. 1. Mahmut döneminde ihmal edilmiş aradan geçen 5-6 yıl sonra burayı tadilat ile elden geçirilmiştir. Çırağan Saray’ı 2. Mahmut döneminde burası yazlık saray olarak kullanılmıştır. 1836 yılında sarayın yanında bulunan okul yıkılarak saraya ilave olarak eklenmiş ve daha da genişletilmiştir. Sarayın tamamlandığı yıl tahta çıkan Abdülmecit sarayı sürekli olarak kullanmıştır. Abdülmecit Dolmabahçe sarayını yaptırınca oraya taşınmış ve Çırağan sarayını tekrar yapmak için yıktırmıştır. Fakat Osmanlı’nın içinde bulunduğu mali sıkıntı onu bu kararından geri çevirmiştir. Çırağan sarayının tekrar yapılmasına Abdülaziz döneminde başlanmıştır. Yeni saray bu sefer tamamen beyaz mermer sütunlar ile yapılmış içerisi Dolmabahçe sarayından daha ihtişamlı olmuştur. Abdülaziz yaptırmış olduğu bu yeni saraya yerleşmiştir. Fakat daha sonra bilinmeyen sebeplerden dolayı tekrar Dolmabahçe’ ye yerleşmiştir. Abdülaziz yerine 5. Murat tahta çıkmış ama akli dengesi yerinde olmadığı için 2. Abdülhamit tarafından tahttan indirilmiş ve Çırağan sarayına kapatılmıştır. Yaklaşık olarak 28 yıl burada yaşayan 5. Murat burada ölmüş ve tarihe geçmiştir. 1909 yılında meşrutiyetin ilanından sonra tüm vekiller burada toplanmaya başlamışlardır.
20 ocak 1910 yılında kalorifer dairesinde sebebi belli olmayan bir yangın çıkmıştır. Çıkan yangın Çırağan sarayını tamamen yakmıştır. Gerek itfaiyenin geç gelmesi, gerekse rodosun sert esmesi ile hiç bir şey kurtarılamamıştır. Yangında can kaybı olmasa da 5. Murat’ ın kütüphanesi ve ünlü ressamların tabloları yanmıştır. O günlerde ki değeri beş milyon altın olan bu saray, 1920-22 yılları arasında bir Fransız istihkam kıtası tarafından işgal edilmiştir. Bugün muhteşem bir otel olsa da eskiye dair içinde hiçbir şey yoktur.
