Spor, çocukların sağlıklı olmalarını,fiziksel ve ruhsal yönde gelişmelerini sağladığı gibi sosyal çevrelerini genişletip yeni arkadaşlık kurmalarını da sağlar. En önemlilerinden biri de öz güvenlerinde artış görülür. Yalnız dikkat edilecek bir nokta vardır ki, çocuklar seçeceği spor dallarını, uzmanında önerisi ile, sağlıklarını tehdit etmeyecek şekilde, yaşına uygun seçmeye özen göstermelidir. Öncelikle yaş,fizik ve sağlık açısından uygunluğunu değerlendirip beraberinde keyifte alabilecekleri bir spor dalı seçmeliler. Erken yaşta çocuklara spor alışkanlığı kazandırılmasındaki faydalardan biri de, teknolojinin gelişmesi ile şimdilerde yaygın olan hareketsizlik ve buna bağlı olarak sağlık problemlerinin de kilo artışlarının da önüne geçebilmektir. Uzmanlar çocukların fiziksel gelişimlerini yaşlara göre sınıflandırdığı için, çocukları spora yönlendirmek anne-babanın görevidir.
Çocuklarda Fiziksel Gelişim Yaşları Nasıldır?
0-1 yaş refleksif hareket,
1-2 yaş ilkel hareket,
2-6 yaş temel hareket,
7-12 yaş arası sporla ilgili dönem,
olarak sınıflandırılmaktadır. Uzmanlara göre, bu yaşlar çocuklarda sporla ilgili branşa yoğunlaşarak yeteneklerini uygulama dönemidir. Çünkü, bu dönem çocuklarda fiziksel performansın giderek arttığı, kuvvet, denge, hız ve dayanıklılık gibi özelliklerinin geliştiği dönemdir. Ergenlik öncesi dönemde, çocukların ilgileri de dikkate alınarak atletizm, jimnastik, yüzme gibi sporların daha uygun olacağı uzmanların bir önerisidir.
Çocuğun profesyonel anlamda bir sporcu olması hedefleniyor ise, o zaman çocuğunuzu doğru yönlendirebilecek ve belirli bir programa sadık kalabilecek özel bir antrenmana ihtiyaç var demektir. Eğer ki, yalnızca keyif alması amaçlanıyor ise, o zaman ilgi duyabileceği, eğlenebileceği bir spor dalı seçilmelidir. Sevecekleri spor dalı çocuklar için en doğru ilk adım olacaktır. Çünkü sevdikleri bir spor ile ilgilenmeleri zaman içerisinde kazanacakları hareket ve alışkanlıklarla da daha keyifli hale gelecek ve ileride kendi ilgi alanlarına yönelik bir spor dalı seçmelerine yardımcı olacaktır. Spor dalı seçiminde yaşa uygun olması göz ardı edilmemesi gereken bir noktadır.
Düzenli Spor Yapmanın Çocuk Gelişimindeki Önemi Nedir?
Sporun düzenli yapılması, çocukta sağlıklı yaşam ve doğru bir kişilik kazanmasında önemli etkiye sahiptir. Ancak, bu tip aktivitelere başlamadan önce, kesinlikle ilk olarak doktor muayenesinden geçilmelidir. Çocukta herhangi bir kronik veya akut hastalığın olup olmadığı, aktiviteyi uygulamaya sağlığının elverişli olup olmadığı mutlaka gözlemlenmelidir. Çocuklar da yaş kaç olursa olsun, yapılan sporun fiziksel ölçüde kas, iskelet, kalp ve damarlar üzerindeki gelişmeleri en az yılda bir defa olsun kontrol edilmesi şarttır. Çocuğun uygulamış olduğu aktiviteye göre, belirli bir disipline bağlı olması ve yaşıda göz önünde bulundurularak beslenmesine dikkat edilmesi gerekir. Çok fazla açlık veya aşırı tokluk yapılan aktivite de performansı etkileceği için, egzersiz yapmadan bir saat öncesinde hafif yemekler tüketilmeli, spor esnasında ve sonrasında da mutlaka sıvı tüketilmelidir.Düzenli spor yapan çocuklarda tüketilmesi gereken ana besin grupları,
- proteinli yiyecekler,
- süt ve süt ürünleri ,
mutlaka tüketilmelidir.
Fiziksel Yönden Sporun Çocuklara Etkileri Nelerdir?
- Beden esnekliği,
- Temel becelerileri gelişimi,
- Dayanıklılığının artırılması,
- El, göz, denge koordinasyonlarında gelişmeler,
Bunlarla birlikte, düzenli bir spor hayatı olan kişilerde obezitenin önüne geçilerek sağlıklı yaşam sürmede faydalı olmakla beraber, bağışıklık sistemi güçlenmesinde de oldukça etkilidir. Bilinçli ve doğru yapılan sporun kan dolaşımını düzenlemede etkisi olduğu gibi, sinir hücrelerinin yeniden yapılanması açısından beynin ihtiyaç duyduğu oksijen alımı da sağlanmaktadır. Bu demek oluyor ki, çocuklar stresten uzak olup mutlu olmaları sağlanmış olacaktır.
Psikolojik Yönden Çocuklara Etkileri Nelerdir?
- Öz güven gelişimi,
- Mücadeleci ruh gelişimi,
- Takım ruhunun gelişimi,
- Disiplin,
- Sınırını tanıma-bilme,
- Liderlik,
gibi duygusal gelişmelerde çok etkilidir. Düzenli sporun çocuklarda bu yönde psikolojik gelişmelere fayda sağlaması çocuklarda, iletişim kurmalarını, iradesini bilmesini-kullanmasını, konsantrasyon gücünü kontrol etmeyi, kendini kontrol edebilmeyi, yaratıcılığını geliştirmeyi, başarıya ve motivasyona ilgisinin artmasını da olumlu yönde etkilemektedir. Başarıya odaklanan çocuklarda şiddet eğilimi daha az görülmektedir.
Yaş Aralığına Göre Hangi Spor Dalı Seçilmelidir?
Yaş aralığı 2-3 olan çocuklarda;
- Koşma,
- Yürüme,
- Zıplama,
bunlarla beraber yeteri düzeyde deneyimli gözetmenler eşliğinde,
- Jimnastik,
- Dans,
- Suda oynama,
gibi aktiviteler yapılabilir.
Yaş aralığı 4-6 olan çocuklarda;
Hareketlerini kontrol etme yetenekleri gelişeceği için bu yönde spor dalı seçilebilir.
- Yüzme,
- Dans,
- İp atlama,
- Jimnastik,
- Üç tekerlekli bisiklet sürme,
gibi aktiviteler yapılabilir.
Yaş aralığı 7-10 olan çocuklarda;
Profesyonel yönde ilerleyebileceği bir yaş grubu olduğu için bu yönde spor dalı seçilmesi uygun olacaktır.
- Basketbol,
- Futbol,
- Voleybol,
- Jimnastik,
- Tenis,
- Hentbol,
- Bisiklet,
- Yüzme,
spor dalları seçilerek çocuğun kendini profesyonel anlamda geliştirmesi sağlanabilir.
Yaş aralığı 10 ve üzeri olan çocuklarda;
Daha önce ilgilendikleri bir spor dalı var ise, aynı spora devam etmeleri sağlanabilir. Bununla beraber,
- Kürek,
- Atletizm,
gibi sporlara da yönlenebilirler. Bir süre sonra ise gücün biraz daha etkin olduğu boks, tekvando, karate, güreş gibi spor dallarına yönlenerek gelişimlerinin sürekliliği sağlanabilir.
Çocuklar gelişen güven duyguları ile kazandıkları hem fiziksel hem sosyal becerileri sayesinde kötü alışkanlıklardan geri duracak ve insanlarla kurabileceği iyi ve doğru iletişim becerisi sayesinde, toplum içerisinde kendini daha kolay kabul ettirecektir. Tüm sporları içeren oyunları oynadıkları zaman çocuklarda, dikkat yeteneği artacağı gibi, yeteneğinin olduğu bir spor dalında ilerlemesine yardımcı olacak esnekliği, hareket ve denge koordinasyonlarını da gelişmiştir ve kazanmış olacaktır.
Ailelerin çocuklar için doğru bir spor dalı seçmelerinin daha doğru olacağını gösteren diğer bir önemli sebep ise, çocuklar vücudunda ki olumsuz enerjileri atamadığı zaman fiziksel anlamda somatizasyon bozukluğuna neden olacağı gibi, psikolojik açıdan da stres ve depresyona neden olacaktır. İşte tam da bu sebeplerden dolayı çocuğun enerjisini doğru yönde boşaltabilmesi için doğru spor dalı seçimi çok önemlidir. Uygularken başarısız olduğu spor dalı yerine, sosyal hayatında güvensiz bir hayat sürdürmemeleri için, yeteneklerini gösterebileceği, başarılı olduğu, kendini mutlu hissedeceği, istekli olduğu spor dalında ilerlemesini sağlamak yerinde bir davranış olacaktır.
