Coğrafi Keşifler ve Sonuçları

Coğrafi Keşifler AvrupalIların Doğu ticaret yollarını ele geçirmek amacıyla 15. yüzyılda başlattıkları seferlerin genel adıdır. Bu seferler ekonomik ve bilimsel olarak değerlendirilse
de sonuç olarak dinsel, sosyal ve siyasal alanda da etkili olmuşlardır.

• Coğrafi Keşifler’i ispanya ve Portekiz gibi ülkeler başlatmış, kâşifler bu ülkelerin krallarından ve papadan büyük yardım görmüşlerdir.
• Keşiflerde bazı Avrupa gezginlerinin Uzak Doğu coğrafyasını ve bu coğrafyaya ait zenginlikleri abartılı bir dille anlatmalarının da önemli rolü vardır.

Keşiflerin Nedenleri

1. ipek ve Baharat Yollarının Türklerin ve Müslümanların kontrolünde olması
2. Doğunun zengin olması
3. Pusulanın öğrenilip geliştirilmesi
4. Okyanuslara dayanıklı ve süratli gemilerin yapılması
5. Cesur gemicilerin yetişmesi
6. Coğrafya bilgisinin ilerlemesi ve yeni haritaların çizilmesi
7. Katolik Kilisesi’nin Hıristiyanlığı yayma emeli

Hint Deniz Yolları’nın Keşfi

• Yeni Çağ’da Doğu – Batı arasındaki ticaret ipek Yolu (Çin’den başlayıp Karadeniz’e kadar) ve Baharat Yolu (Uzak Doğu’dan başlayıp Akdeniz’e kadar) ile sağlanıyordu. Uzak Doğu’dan getirilen bu malları Venedik ve Cenevizliler Avrupa’ya pazarlamaktaydı. Ancak pazarlanan bu mallar çok el değiştirdiği için Avrupa’ya pahalı bir şekilde ulaşıyordu. Avrupalılar bu malları daha ucuza alabilmek için yeni yollar aramaya başladılar.
• Portekizli Vasko dö Gama 1497’de Ümit Burnu’ nu geçerek Hindistan’a ulaşarak Hint Deniz Yolu’nu keşfetti.

Amerika’nın Keşfi

• Kristof Kolomb, 1492 yılında Atlas Okyanusu’na açıldı. Kolomb, Hindistan’a ulaşmayı amaçlamış, ancak Amerika kıyılarına ulaşmıştır. Kolomb buranın yeni bir kıta olduğunu anlamamıştır.
• Kristof Kolomb’un ulaştığı yerin farklı bir kıta olduğunu, onun gibi İtalyan vatandaşı olan Vespuci Ameriko anlamıştır. Bu nedenle Vespuci Aztek yerlilerinin bir köyü olan “Ameriko” adını yeni kıtaya vermiştir.
• Coğrafi Keşifler’in olumsuz taraflarından biri Amerika’da yaşanmıştır. Kaşifler Hıristiyanlığı buraya yaymak için bölgede büyük katliamlara girişmişler, inka, Maya ve Aztek gibi medeniyetleri yok etmişlerdir. ilerleyen dönemlerde de bu kıtaya Afrika’dan zenciler getirilecek, maden ocaklarında çalıştırılacaklar, bu durum köle ticaretini doğuracaktır.

Dünyanın Dolaşılması

• Portekizli Macellan, 1519 yılında bir dünya seyahatine çıkmış, Büyük Okyanus’a açılmıştır. Macellan Filipin Adaları’nda yerlilerle yapılan savaşta öldürülmüş, Del Kano dünya seyahatini tamamlayarak dünyanın yuvarlak olduğunu kanıtlamıştır.

Keşiflerin Sonuçları

1 . Siyasi Sonuçlar

• Atlas Okyanusu, Büyük Okyanus, Hint Okyanusu, Amerika ve Afrika keşfedildi. Hindistan’a ulaşıldı.
• İspanyol ve Portekizliler sömürge imparatorlukları kurdular.

2. Sosyal Sonuçlar

• Ticaret önem kazandı. Avrupa’da altın ve gümüş arttı.
• Keşifler sonucu asiller, kral ya da cumhuriyetçi insanlar, Amerika’ya geleneklerini, zevklerini ve âdetlerini birlikte taşıdılar.

3. Ekonomik Sonuçlar

• Ümit Burnu, Macellan Boğaz yollarının bulunması, dünya ekonomisini olumlu yönde etkiledi. Akdeniz limanları önemini kaybetti. Atlas Okyanusu limanları önem kazandı

UYARI: Bu durum Süveyş Kanalı’nın açılmasına kadar sürmüştür. Süveyş’in açılmasıyla Akdeniz ticareti canlanacaktır.

• Baharat ve ipek yolları önemini yitirdi. Avrupalılar Hindistan’dan doğrudan ticaret yapmaya başladı.
• Keşiflerden sonra Amerika’dan Avrupa’ya bol miktarda altın, gümüş girdi. O döneme kadar sermayenin kaynağı “toprak” iken bundan sonra ticaretin belirleyici öğesi “altın ve gümüş” oldu.
• Ümit Burnu’nun yolunun bulunması, Osmanlı imparatorluğu’nu olumsuz etkiledi.

4. Bilimsel Sonuçları

• Yeni kıtalar, ırklar, uygarlıklar ve bitkiler keşfedildi.
• Düşünce dünyasında, kalkınma hareketlerini destekleyen düşünceler gelişti.
• Dünya’nın yuvarlak olduğu ispatlandı.
• Bartelmi Diaz, Ümit Burnu’nu dolaşarak Hindistan Deniz Yolu’nu buldu (1486). Waskö Dö Gama Hindistan’a (1498), Kristof Kolomb Antil Adaları’na ulaştı, ama Kolomb buranın yeni bir kıta olduğunu anlamadı (1492). Ameriko Vespuci buranın bir yeni kıta olduğunu anladı (1507).

5. Dinî Sonuçlar

• Dinî inançlar temelinden sarsıldı. Dünya’nın yuvarlaklığı eylemsel olarak ispatlandı.
• Ahiret korkusu ve tevekkül felsefesi yerine, dünya nimetlerinden yararlanma isteği güçlendi.

SORU: Orta Çağ’da Hindistan ve Çin’den Avrupa’ya gelen malların çok el değiştirmesi, bu malların Avrupa’da pahalıya satılmasına neden oluyordu.
Bu durum, Yeni Çağ başlarında AvrupalIları aşağıdakilerden hangisine yöneltmiştir?
A) Asya ülkeleri ile doğrudan ticaret yapma yollarını aramaya
B) Asya’dan Avrupa’ya göçleri engellemeye
C) Asya ülkeleri ile siyasi ilişkileri başlatmaya
D) Temel ihtiyaç maddelerini değiştirmeye
E) Tüketim mallarının dağıtımını sınırlandırmaya
1992 ÖSS
ÇÖZÜM: Avrupa’ya gelen malların çok pahalı olması, Avrupa’yı Asya ülkeleri ile doğrudan ticaret yollarını aramaya yönlendirmiştir.
Yanıt A

SORU:Coğrafi Keşifler sonucu yaşanan aşağıdaki gelişmelerden hangisi Rönesans’a ve Reform’a etki etmiştir?
A) Avrupa’nın ekonomik yönden güçlenmesi
B) Kiliseye bağlılığın azalması
C) Atlas Okyanusu kıyılarındaki limanların önem kazanması
D) Sömürge imparatorluklarının kurulması
E) Yeni kıtalara ve adalara göçlerin olması
ÇÖZÜM: Coğrafi Keşifler bir anlamda kilisenin iddialarını ve skolastik düşünceyi çürütmüştür. Her türlü pozitif bilime, deneye ve gelişmeye kapalı olan kilise Coğrafi Keşifler’in
ardından itibarını ve gücünü kaybedecektir. Sorunun istediği yanıt B seçeneğidir. Çünkü B seçeneği kiliseye bağlılığın azaldığını ortaya koymaktadır.
Yanıt B